ilk basımı 2012 yılında cem zamur'un "onun gibisi gelmedi: memleket futbolundan portreler" kitabından;
hakemin özel tarihi doğan babacan
(...)
- o zamanlarda da olaylı maçlar var mıydı?
- olmaz mı, 1964 yılında izmirspor-altay maçını idare ediyorum. altay 1-0 galipken bir serbest vuruş verdim. o arada o serbest vuruş için itiraz edenler o itirazı devam ettirdiler, tüm ikazlarıma rağmen karşılarındaki oyuncularla da gereksiz yere tartışmaya girdikleri için ben iki oyuncuyu ihraç ettim. ve o iki oyuncuyu takip ettim, soyunma odalarına girdikten sonra müsabakayı başlattım. o esnada bu bekleme anında tribünden atlayan bir şahıs arkamdan bana bir yumruk attı, o ihraç ettiğim iki kişi de yoldan tribüne girdikten sonra, sahaya tekrar girerek bana saldırdılar ve bir arbede yaşadık. orada müsabakayı tatil ettim, izmirspor kulübü hükmen mağlup oldu, statü gereği sanıyorum 2 puanı silindi. bir sezon sonra da küme düştüler.
(...)
kerem tuksal'ın notu: doğan babacan "sanıyorum" 2 puan silindi diyor.
şu ana kadar türkiye liginde puanı silinen tek takım mersin idman yurdu'dur. ilgili maç için bkz:
orhan berent'in altay: alsancak'ın sakini kitabından;
şiddet olayları
sezonun diğer bir kavgalı maçı ise 19 ocak’ta izmirspor’la oynanan karşılaşmaydı. 50. dakikada altay’ın kazandığı ve ayfer’in gole çevirdiği bir penaltıdan sonra saha karışmıştı. aytekin’i yumruklayan eski altaylı sezen kadıoğlu hakem tarafından dışarı atılınca sahaya inen, aynı zamanda milli lig’in ilk atılan golünün sahibi izmirspor menajeri özcan altuğ, önce yan hakemi, daha sonra da maçı yöneten sonraki yılların ünlü hakemi doğan babacan’ı yumrukladı. yüzü kan içinde kalan doğan babacan maçı tatil etti. olaylardan sonra izmirspor, maçı millet meclisi’ne götüreceğini söyledi (!) sonuçta altay maçı 3-0 hükmen kazanacaktı. 27 şubat’ta alsancak stadı’nda oynanan ve lider beşiktaş’ın 2-1 galibiyetiyle sonuçlanan maçtan önce de türk kadınlar birliği izmir şubesi bir gösteri düzenlemiş ve taraftarları centilmenliğe davet etmişti. kadınların bir futbol maçında düzenlediği bu tür bir etkinlik izmir’de ilk defa oluyordu. birlik üyeleri birkaç gün önce de izmir valisi’ni ziyaret etmişti. fakat en ilginç olanı ise o devirdeki hakemler birliği izmir şubesi’nin “izmirspor maçlarında görev almak istemiyoruz” şeklindeki açıklamasıydı. olayların bu şekilde yatıştığı sanılırken mart ayında yeni bir tartışma çıktı. izmirspor başkanı o dönemde federasyonda üye olarak bulunan mazhar zorlu’nun izmirspor aleyhine ağır bir karar alan futbol federasyonu’nda bulunmasının izmirspor için büyük bir haksızlık olduğunu söyledi. buna cevap olarak mazhar zorlu ise izmirspor için kararların alındığı toplantıda bulunmadığını söylemekle yetindi. sonuçta binlerce seyircinin şahit olduğu üzere izmirspor’un futbolcuları ve idarecileri hakeme saldırmış, bunun sonucunda 3-0 hükmen mağlup sayılmışlar ve yumruk atan iki oyuncusu ve yöneticileri merkez ceza kurulu’na sevk edilmişti. nihayet nisan ayında yapılan ve izmirspor’un danıştay’a götürdüğü merkez ceza kurulu kararında futbolculardan sezen ve ibrahim, idarecilerden özcan altuğ ve tarık gencay’a müebbet boykot cezası çıkmıştı.
maç 1-0 altay'ın galibiyetiyle devam ederken sahaya giren iz. spor menecer yardımcısı özcan'ın yumruğuyla hakemin burnu kırıldı. hâdiseden sonra müsabaka yarıda kaldı. 3 kişi nezarette
esen kaftan izmir'den bildiriyor
son haftalardaki hakem dövme olaylarına dün bir yenisi daha eklenmiş ve alsancak stadında oynanan altay -izmirspor maçının hakemi doğan babacan'ın yediği dayaktan burnu kırılmıştır.
maçın 55. dakikasında izmirspor menecer yardımcısı özcan altuğ sahaya fırlayarak önce yan hakemi hikmet kolonkaya'yı hırpalamış sonra da orta hakem doğan babacan'a hücum ederek yumruklamağa başlamıştır. olaya müdahale edilinceye kadar özcan altuğun yumruklarına hedef olan babacan'ın yüzü kan içinde kalmış ve burnu kırılmıştır. yine açık tribünlerden sahaya atlayan necdet hotamışlı adında bir seyirci de yakalanmıştır. olaydan sonra «toplu tecavüze mâruz kaldım» diyen hakem doğan babacan maçı tatil etmiş ve kendisine hücum edenlerden dâvâcı olduğunu belirtmiştir.
olay ikinci devrenin başlarında çıkmıştır. değişik bir forma ile sahaya çıkan izmirsporlu doğan hakem tarafından oyuna alınmamış ve iki tarafın da sinirleri gerginleşmiştir. 50. dakikada cemilin penaltıya sebep olan hareketi ile altay’ın 1-0 öne geçmesi, hemen sonra da sezen'in aytekin'i yumruklaması, ibrahim'in nuri'ye attığı kasdi tekme ile ortalık birden bire karışmış ve sahaya fırlayan özcan altuğu iki hakemi hırpalamıştır.
hakem ne diyor?
maçın hakemi doğan babacan karakolda verdiği ifadede şunları söylemiştir: «- izmirsporlu sezen'i çıkardıktan sonra menecer özcan altuğ, tarık gençay, ibrahim ve ayhan üzerime saldırdılar. sezen‘i daha önce sahadan çıkardığım halde üzerime yürüdü. polis, seyircinin sahaya girmesine mâni oldu.»
hakem doğan babacan; özcan altuğ, tarık gençay ve futbolcu lardan sezen ile ibrahim ve seyirci necdet hotamışlı'dan dâvâcı olduğunu bildirmiştir. bunlardan sezen ve ibrahim polis tarafından aranmaktadır. diğerleri geceyi nezarethanede geçirmişlerdir. olay bugün sucüştü mahkemesine aksettirilecektir.
hâdiseye adı karışan idareci ve futbolcular hakemin ifadesini kabul etmemişler ve babacanı kurtarmak için sahaya girdiklerini söylemişlerdir.
bakan ocak ne diyor?
oluyla ilgili olarak devlet bakanı kâmil ocak. «daha duymadım. çok ciddi bir hâdise. yarın hemen yetkililerle bir toplantı yaparak sert tedbirler alınmasını isteyeceğim. bir hâdise bitmeden diğeri başlıyor. bunların önüne geçilecektir.» demiştir.
izmir valisi üzgün
izmir valisi namık kemal şenturk olayla bilhassa ilgilenmiş ve karakola giderek bilgi almıştır. şentürk şunları söylemiştir: «- kale arkasında bulunması gereken idarecilerin olaylara karışması üzücüdür. beden terbiyesi bölge başkanı olarak yetkilerimiz dahilinde olan hâdiseyi tahkik edeceğiz. olaya seyirciler karışmamıştır.»
55 dakikalık mac
ilk yarıda altay sık hücum yapmasına rağmen gole ulaşamadı. 25. dakikada izmirspor'lu dogan’ın sert frikini varol köşeden mükemmel bir şekilde kurtardı. ikinci yarıda maç ancak 10 dakika oynanabildi. 80. dakikada sebebsiz yeri topa elle müdahale eden cemil’in haraketini hakem penaltı ile cezalandırdı. ve ayfer'in vuruşu gol olduktan sonra olaylar peş peşe çıktı, dayak olayı yüzünden de maç 55. dakikada hakem tarafından tatil edildi.
hâdiseli altay - izmirspor maçının hakemi doğan bahacan'ın açtığı dâva dün başlamış, hâkim, izmirspor meneceri tarık gençay, yardımcısı özcan altuğ, izmirsporlu taraftar necdet hotamışlı ile futbolcu ibrahim'in ifadesini almıştır. duruşma sırasında ve duruşmadan sonra dinleyiciler babacan'ı yuhalamışlardır. izmirsporlu futbolculardan sezen kaçtığı için hakkında suçüstü mahkemesi bir şey yapamamıştır. saatlerce süren duruşma sonunda hâdiseye ismi karışanlar serbest bırakılmış ve muhakeme başka bir güne tâlik olunmuştur. ayrıca, doğan babacan'ın burnunda kırık olmadığı anlaşılmış ve kendisine 15 günlük bir rapor verilmiştir.
cumartesi günü oynanan ve 55 dakika devam eden hâdiseli altay - izmirspor maçının hakemi doğan babacan raporunu merkez hakem komitesine göndermiştir.
babacan, raporunda izmirspor’lu futbolculardan sezen ile ibrahim’i, altaylı futbolculardan aytekin ile nuri’yi oyundan attığını belirtmiş ve maçın yarıda kalmasını izmirsporluların toplu tecavüzü olarak nitelemiştır. hakem babacan kendisine izmirsporlu futbolculardan sezen ile ibrahim, antrenör tarık gençay ile menecer özcan altuğ’un saha içinde vurduklarını yazmaktadır.
izmirspor kulübü başkanı ilyas sipahi maçtan önce futbol federasyonundan ecnebi hakem istediklerini, fakat futbol federasyonunun bu taleplerini kabul etmediklerini söylemiş ve «olayı millet meclisine aksettireceği» demiştir.
altay idarecileri de, aytekin ve nuri'nin oyundan haksız yere atıldıklarını belirtmişlerdir.
sahalardaki olaylar için sert tedbirler alınacan,ğını açıklayan apak: "mütecavizler korunuyor!" dedi...
hâdise çıakran kulüpler kümeden ihraç edilecek, suçlu futbolcular başka bir takıma transfer yapamıyacak
turhan doğu ankara’dan bildiriyor
futbol federasyonu başkanı orhan şeref apak, «yönetmelikle değişiklik yaparak hâdise çıkaran, futbolcu, kulüp ve bölge hakkında yeniden sert tedbirler alacağız» demiştir.
dün bir basın toplantısı tertipleyen orhun şeref apak yönetmelikteki değişikliğin şu şekilde olacağını bildirmiştir:
1. hâdise çıkaran oyuncular en ağır şekilde cezalandırılacaktır.
2. profesyonel ve amatör sporcuların transfer hakları suçun derecesine göre kaldırılacaktır.
3. muayyen bir süre cezâ gören futbolcular milli kadroya alınmayacaklardır.
4. hâdise ile ilgili kulübe kümeden ihraç kararı dahi verilebilecek, idareciler ağır cezâya çarptırılacaktır.
5. hâdise çıkaran kulübe yerli ve yabancı özel müasabaka yapma izni verilmeyecektir.
6. suçlu kulüpler bir veya daha çok yıllar için transfer hakkından mahrum edilecektir.
apak daha sonra, üç hakemin tecâvüze uğradığını ve rakip futbolcuların hırpalandığını belirterek, «bu kabil tecâvüzler devam ettiği takdirde bir hakem buhranı hâsıl olacak ve belki de bâzı faaliyetler bu sebepten tatil edilecektir» şeklinde konuşmuş ve izahatına şunları ilâve etmiştir: «maalesef bâzı bölge, mahalli idare ve emniyet teşkilâtı mensuplarının bölgecilik ve kulüpçülük zihniyetinde bulunmaları ve mütecavizlere karşı müsamahakâr davranmaları kötü niyetlilere cesaret vermekte ve olaylar birbirini takip etmektedir, şimdiye kadar yapılan tecâvüzlerde hiçbir suçlunun mahalli teşkilât tarafından tesbit edilip hakkında kanuni muameleye girişilmemesi görevlilerin gereği şekilde hareket etmediklerini gösteren en kuvvetli delildir. bu gibi olaylarda bir tele-objektif ile suçluları meydana çıkarmak mümkündür. öte yandan kültürlü ve yüksek seviyeli birçok kimse kulüp ve bölge tesiri altında kalarak suçluları himaye etmek istemekte ve alınacak kararlara müdahale etmeğe çalışmaktadır.»
devlet bakanı kâmil ocak, sahalarda çıkan son olaylar hakkında «bunların müsebbibi kim olursa olsun, muhakkak surette cezasını çekecektir» demiştir.
sahalardaki emniyetin kurulması ile ilgili olarak dün içişleri bakanı sükan'la görüşen ocak şöyle devam etmiştir: «yetkililerle temastayız. bu meselenin tetkiki ile bir bal çâresi bulup ortaya koymak için futbol federasyonu bugün toplanacaktır. alacağımız tedbirlerle bu gibi üzücü olayların vukuuna meydan vermemek imkânını bulacağız. bu hususta tatbik edeceğimiz cezâlar çok ağır olacaktır.»
güneşspor ilk sekiz arasına giriyor. olaylara sebebiyet verenler merkez ceza heyetinde. sahaların cezalandırılması konusu ilerde görüşülecek
ankara, özel
futbol federasyonu, hâdiseli samsunspor - güneşspor ve altay - izmirspor maçlarının hakem raporlarını tetkik ederek samsunspor ve izmirspor'u hükmen yenik saymıştır.
samsunspor - güneşspor maçında oyunun yarım kalmasına sebep olan olaylar incelenmiş, futbol müsabaka yönetmeliğinin 29 uncu maddesi g fıkrasına uyduğu görülerek samsunspor hükmen mağlûp edilmiştir. bu duruma göre samsunspor’un yerine güneşspor 2. lig’in ilk sekiz takımı arasında yer almıştır. bu maçın saha komiseri de merkez ceza heyetine sevkedilmiştir.
izmirspor da yönetmeliğe göre altay'a hükmen yenik sayılmıştır. tecâvüzde bulunan idareci ve futbolcular da merkez ceza heyetine verileceklerdir. bu sonuçdan sonra puan cetvelinde izmirspor 22 puanla dördüncülüğünü korumuş, ancak altay 20 puan ve gol averajla beşincilige çıkmış, fenerbahçe de altıncılığa düşmüştür.
sezen, ibrahim, aytekin ve nuri, merkez ceza kuruluna verildi
ankara, özel
futbol federasyonu, izmirspor antrenörü tarık gençay, menecer özcan altuğ ve futbolculardan sezen ile ibrahim'i, altay futbolcularından aytekin ile nuri’yi ve samsun saha müşahidi hasan asım dereci’yi idari tedbir kararıyla merkez cezâ kuruluna sevketmiştir.
altay - imzirspor maçında meydana gelen üzücü olaylardan sonra, izmir'li futbol hakemleri de, yönetlciler özür dilemedikleri müddetçe izmirspor'un maçlarını yönetmeyeceklerini bildirmişlerdir.
ceza heyetinin, babacan'ın dövülmesi olayı ile ilgili kararı
sezen ve ibrahim ebedî boykoy aldı
olaya ismi kanşan idarecilerden özcan âltuğ ve tarık gençay da aynî cezaya çarptıldılar. iz. spor, danıştay'a başvuruyor
izmir. özel
merkez ceza heyeti dünkü toplantısında izmirsporlu futbolculardan sezen ve ibrahim ile idarecilerden özcan altuğ ve tarık gençay’a müebbet boykot cezası vermiştir.
kararın 19 şubatta alsancak stadında oynanan izmirspor - altay maçında hakem doğan babacanın dövülmesi sebebiyle alındığı açıklanmıştır.
ceza heyeti ayrıca, altay'dan aytekin'e 2,5 ay, nuri'ye 2 ay, petrolspor’dan burhan'a ise, bir ay hak mahrumiyeti cezası vermiştir.
danışta ya müracaat
izmirspor kulübü başkanı ilyas sipahi, «karar çok ağır ve aynı zamanda da haksız. itirazda bulunacağız» demiştir.
sipahi, ceza heyetinin kararının izmirspor câmiasını mateme boğduğunu ifade etmiş, «mahkeme kararını bekliyoruz. bu ay içinde netice alacağız, ondan sonra da danıştay'a başvuracağız» şeklinde konuşmuştur.
galatasaray’ın uefa şampiyonluğu, fenerbahçe’nin sevilla zaferi, beşiktaş’ın londra’daki chelsea galibiyeti asla unutulmaz. bağış erten 03/08/2008 | radikal.com.tr
futbolda dün yoktur derler. doğru ama hatıralardaki o dünkü doyumsuz maçları kim silebilir ki? ‘macanilari.com’ adlı site, herkese anılarındaki en güzel maçları anlatma fırsatı sunuyor. oluşumun mimarı mehmet ali çetinkaya’yla çabasının altında yatan futbol sevdasını ve sitesini konuştuk
istanbul - malum, internet çıktı çıkalı futbolda mertlik bozuldu. herkes herkesi ‘google’lıyor, ortalık her konuda bilgi belge sahibi insan kaynıyor, bu hızlı gelişmeye ayak uyduramayan ise yaya kalıyor. tamam, siber alemden gelen bilgilerin teyidi zor ve bazen insanı yanıltabiliyor. ama bazen de eşsiz bir kaynak bir tık ötenizde duruyor. işte onlardan biri ‘macanilari.com’. türk futbolunun maç arşivinin tamamı var orada. fenerbahçe göteborg’u kaç kaç yendi, gençlerbirliği’nin ilk avrupa kupası maçı nasıl bitti, 3-4’lük fenerbahçe-beşiktaş maçında tribünde neler yaşandı, galatasaray’ın uefa süreci neydi? skorlar ve maçlar listelenmiş, 10 bin futbolcu, 14 bin karşılaşma okunmak ve anı, bilgi girilmek üzere sizi bekliyor. sitenin mimarı mehmet ali çetinkaya’yla böylesi bir proje oluşumunu konuştuk.
klasik soru: böyle bir site fikri nereden çıktı? kim seni pösteki saymaya zorladı?
her şey 2007 eylülü’nde futbol yazılarından derlenmiş bir kitabı okurken başladı. orada gördüğüm bir maç anısıyla kafamda bir ampul yandı. futbolun bu kadar sevildiği ülkemizde her erkek muhabbetinde laf döner dolaşır futbola gelir ve herkes sırayla maçlarla ilgili anı ya da bilgisinden bahseder. kısacası her futbolseverin maçlarla ilgili yazacağı bir şeyler mutlaka vardır. işte bu tip anı ve bilgilerden oluşan bir ‘maç bilgi bankası’ oluşturma fikri öyle yeşerdi aklımda. düşünsenize, 1965-1966 sezonunda maçın bitimine doğru skor 1-0 altay’ın lehine iken tatil edilen ve altay’ın 3-0 hükmen galip sayıldığı izmirspor maçına giriyorsunuz ve karşınıza maçın hakemi doğan babacan’ın bir gazetede yayınlanan röportajda maçı neden tatil ettiğini kendi anlatımıyla okuyorsunuz. aynı maçı tribünde izleyen bir başka kullanıcı tribünde yaşananları anlatıyor. bir başka kullanıcı maçın detay bilgilerini (kadrolar, hakemler, goller vs.) giriyor. bir diğeri de maçın istatistiki önemini yazıyor. (izmirspor’un ligdeki 100. maçı gibi) böylece hem futbol araştırmacıları için hem futbolseverler için bu bilgi ve anılar eşsiz bir kaynak oluşturuyor.
bu projede en önemli sorun sitede kullanılacak maç veri bankasının oluşturulmasıydı. ama hem bizim o sıralar sevgili cem pekin ile üzerinde çalıştığımız futbol sitesi için hazırladığımız veri bankası, hem de daha önce www.gencler.org: gençlerbirliği taraftarlarının yorum, haber ve istatistik sitesi’nde de benzer bir veri tabanı kullanmamız elimizi bayağı kolaylaştırdı. projeyi kafamda şekillendirirken bir yandan da başta cem pekin, kerem tuksal, süleyman çetinkaya, erdem ceydilek, umut besler, serkan güngördü, cenk özcanlı, aslan ünal olmak üzere birçok kişiyle fikrimi paylaştım. hepsinin hoşuna gitti. bu arada kerem tuksal’ın, ‘siteye üye olan ve 10 farklı maça anısını-bilgisini paylaşanlara “nickname” olarak bir futbolcu ismini alması’ fikri aklımıza yattı. bu bağlamda kerem abi’nin desteği ile 10.000 futbolcudan oluşan bir futbolcu veri tabanı da hazırladık ve onu da siteye ekledik. bir ay gibi kısa bir sürede site ortaya çıktı ve önce eşe-dosta test için açıldı. testler sırasında birçok değişiklik ve eklenti yapıldı. ardından site bugünlere geldi...
merak sorusu: kaç tane maçın bilgisi ve anısı var ve bunların ayrımı nasıl? arama yapılması kolay mı?
proje ilk aklıma geldiğinde sadece 59’da başlayan milli ligden günümüze kadar oynanan tüm 1. lig/süper lig maçlarını (ki yaklaşık 14 bin maç) siteye eklemek vardı. yani sadece 1. lig maçları olacaktı. ama zamanla hem ilgi çekeceğini düşünerek hem de “madem bu işe başladık havuzu geliştirelim” diyerek önce türkiye kupası, cumhurbaşkanlığı kupası, başbakanlık kupası, atatürk kupası ve türk takımlarının tüm avrupa kupaları mücadelelerini, ardından tüm a milli takım maçlarını ekledik. yola çıkınca dönmek olmuyor. tüm avrupa şampiyonası ve dünya kupası finallerini de ekleyerek maç havuzumuza yabancı milli takımların da karşılaşmalarını koymaya başladık. hemen ardından avrupa kupası maçlarını ekledik. böylece maç havuzumuzda yaklaşık 21 bin karşılaşma oldu.
henüz bir yıl olmadı, buna rağmen hızla 400’ü bulan kullanıcılarımız 2100’e yakın maça 5400’e yakın anı, bilgi ya da istatistik girdiler. bu veriler de sınıflandırılmış durumda. maçın türü, sezonu, kupasını seçiyorlar. ardından diğer seçenekler geliyor. anı mı, bilgi mi? maçı tribünde mi izlediniz? deplasmanda mı, içeride mi? yoksa saha içi göreviniz var mıydı (futbolcu, hakem, antrenör)? duygu haliniz neydi (mutlu, mutsuz, sinirli)? bu sayede her türlü arama yapabiliyorsunuz. örneğin fenerbahçeli taraftarların ‘mutsuz’ ya da ‘sinirli’ anılarını bulabilirsiniz... ayrıntılı arama gerçekten önemli bir bölüm. çünkü bu sayede maçları listeleyebiliyorsunuz. mesela 1997-1998 sezonunda gençlerbirliği’nin evsahibi olduğu maçların hepsini görebilirsiniz.
ınternet okyanusunda sizinkine benzer bir site var mı?
umarım yanlışım yoktur ama bildiğim kadarıyla türkiye’de de yabancı ülkelerde de sadece futbol üzerine ve bu kadar geniş maç veri tabanlı böyle bir site yok.
akademik soru: girilen bilgilerin sağlamasını yapıyor musunuz? site futbol araştırmacıları için de bir referans olabilecek mi?
siteye girilen bilgilerin sağlamasını yapmaya çalışıyoruz ama bazı bilgiler çok özel ve ne yazık ki karşılaştıracağımız yerler olmayabiliyor. örneğin 1970 ve 1980’lerde oynanan lig ve türkiye kupası maçlarına yazılan bazı bilgileri karşılaştırma şansımız olmuyor. ama sitede bu kontrolü kullanıcıların kendi kendilerine yapmaları için yazılan her anı/bilgi ya da istatistikin altına ‘uyarı’ linki koyduk. bu sayede kullanıcılar yazılanla ilgili her türlü eleştiri ve hata bildirimini yapabiliyorlar.
en unutulmazları hangisi?
galatasaray’ın monaco zaferini tribünde izleyen bir futbolseverin yazdıkları ya da recep’in kendi kalesine efsanevi bir gol attığı malmö-beşiktaş maçını tribünde izleyen futbolseverin yazdıkları çok hoşuma gitmişti. tabii site sayesinde bizler de birçok enteresan bilgiler öğreniyoruz. mesela geçen sezon beşiktaş’ın liverpool’a 8-0 yenildiğinde bayağı bir gündem olmuştu. ama geçenlerde bir kullanıcı avrupa kupalarındaki en gollü maçları yazmış. oradan liverpool’un aslında avrupa kupaları tarihinde üç farklı kupada üç kere rakip takım filelerine 10 ve üstü gol attığını ve bu alanda tek olduğunu öğrendim.
