fenerbahçe : mehmet ali çiçek, atilla altaş, özcan köksoy, şeref has, özer kanra, kadri aytaç, mustafa güven, lefter küçükandonyadis, yüksel gündüz, nedim doğan, selim soydan
mithatpaşadaki başa baş dişe diş bir mücadele: fenerbahçe: 1 - g. birliği: 1
necmi tanyolaç
feyyaz turgut, bir bakıma dün türkiye'de yaşayan insanların en bahtsızıydı.. iyi veya kötü, ama, bunca yıllık hizmetten sonra mithatpaşa stadını dolduran halkın haysiyet kırıcı gürültüsü arasında hakemliğe vedâ ettiği için ona ancak «talihsiz bir adam» denilebilirdi.
müsabakadan sonra bir gazeteci olarak bu talihsiz adamın yanına girip ne düşündüğünü öğrenmek isterdik. ne derdi acaba feyyaz turgul, o bir buçuk saat dinmeyen aleyhte tezahürata? tribünlerden hırsla fırlatılan şişe ve minderlerden kurtulmak için sağa sola salaldığı başının içerisinden acaba neler geçiyordu?..
ve «kabahat halkın ve müfrit taraftartarın... ben suçsuzum mu?» diye-cekti?
«ben suçsuzum diyemeyecekti» tabii. «kötü bir maç idare ettim. günlük, güneşlik bir havada futbol seyretmeye gelen 20 bine yakın insanı sinirlendirdim... fenerbahçeyi de tutmadım, gençlerbirliği'ni de.. ama, bu tarafsız kalmak gayreti içerisinde bile iyi değildim, ağırdım. zaman oldu ki, kaide hatâları yaptım... gole giden bir futbolcunun yediği tekmeye rağmen avantajı olduğunu görmem lâzımdı... yapamadım... gençlerbirliği oyuna sert girmişti. bir gün evvel maç kazanmış bir takımın bu tabii hırçınlığını önlemem lâzımdı. ulu orta rakiplerine taban kaldıran futbolculara karşı lâkayt kaldıkça seyirciler ihtar, ihtar ver, diye bağırıyor, ben ise başka bir oyuncu, itiraz etti diye ihtarı yapıştırıyordum hâsılı, maçın idaresini elden kaçırmıştım. sahadan çıkarken halk nefretle beni süzüyor, bağırıyordu. polislerin yardımı ile kazâsız, belâsız içeriye girebildim...»
feyyaz turgul'un maçtan sonra bu düşünceleri içinden geçirmiş olması gerekirdi. zira, mithatpaşada iyi maçlar çıkardığı günlerde, dün hayatına kastedercesine minderler, şişeler yağdıranların alkışlarına mazhar olmuştu.. dün.. her şeyin bittiği, hakemlik hayatının bittiği gündü.. artık, feyyaz turgul adını taşıyan hakem bir daha sahaya çıkarsa, halk bu feyyaz turgul'a itimad etmeyecekti. öyleyse, haysiyet sahibi herhangi bir insan gibi feyyaz turgul'un da hakemlik hayatından çekilmek kararını aldığını kabul etmek zorundaydık. çıkmaması lâzımdı bir daha sahalara feyyaz turgul'un. bu sebeple izmirli hakemin dün türkiyede yaşayan insanların en bahtsızı olduğunu söylemiştik. insanlar hangi vazifede olurlarsa olsunlar, bir şeyin bittiğini kabul etmeli. sahneden çekilme zamanını tâyin etmeliydiler. feyyaz turgul'un başına gelen bu felâketin sebebi çekilme zamanını geciktirmiş olmasıydı. bu sadece feyyaz turgul yaşındaki hakemlere değil, ondan yaşça küçük meslekdaşlarına öğretici bir ders olacaktı.
tıkır tıkır bir sahada, güneş altında mithatpaşa stadında başlayan maçın kuvvetli tarafı herşeye rağmen gençlerbirliği idi. oyunun başlamasıyla beraber başkentin kırmızı - siyahlıları hücum teşebbüsünü ele almış ve fenerbahçenin gençlerini zorlamaya başlamışlardı... ilk çeyrekte fenerbahçe kalesi civarında üç fırtına patladı. atılan şutların hiç biri kaleyi bulmamıştı. ama, hava, fenerbahçenin bu maçı zor kazanacağını gösteriyordu. 7. dakikada selim'in bir ortasını lefter kale önünde kafayla yere yatıp doldurmasına rağmen, kaleci selçuk atik davranıp, topu aldı. 9. dakikada ise abdullah'ın atağını mehmet ali sakatlanma pahasına ileri çıkarak durdurdu.. şu ânâ kadar canlı, hareketli bir futbol seyretyiğimizi belirtebilirdik.. dikkati çeken nokta, gençlerbirliğinin oldukça sert bir oyunla rakibini sindirmesi ve fenerbahçeden daha diri oluşuydu...
bununla beraber, fenerbahçe attı ilk golü. yükselin ihsan'dan sıyrılarak kaleye çektiği topu selçuk eliyle uzaklaştırdı. nedim oracıktaydı. yetişti ve dokundu. top içeriye girerken gol üzerinde ofsayt münakaşası yapılıyordu. gerçi, oral, nedim'den daha gerideydi. fakat, nedim hızla oral'ın önüne geçmiş ve kaleciden gelen topa müdahalede bulunmuştu.
oyunun ikinci yarısında oyun hem daha süratli, hem de sert cereyan etti. hakem, ipin ucunu elinden kaçırmış, orta yuvarlaktan gönül rahatlığıyla (!) maçı idareye çalışıyordu. bir futbolcu bir anda topu eliyle götürüyor, hakem bunu görmüyor, diğer bir oyuncu gole giderken üç dört rakibi tarafından sarılıyor, hakem bunu da tesbit edemiyordu. orta yuvarlaktan maç idare edilince de futbolcuda ne sinir ne dürüstlük kalıyordu. g. birliği bu müsamahakâr havadan faydalanarak iki yan hafını orta sahaya yerleştirdikten sonra oyunu kontrolü altına alıp beraberliği temin etti. bir faul atışında orhan, karşısındakilerden sıyrılıp kafayla sağ köşeyi gördü. durum 1-1 olmuştu. ve iki taraf da bir sayı uğruna çalışıyorlardı.
maçın son dakikalarında fenerbahçelilere iki fırsat düştü. birinde topun ayan, beyan elle çelinişine hakem seyirci kaldı.
bu hadise halkı galeyana getirmişti. uğultudan maçın takibi güçleşiyor ve turgul üzücü olaylar arasında sahayı terkediyordu.
hâdiseler bu kadarla kalmayacak, hakeme sinirlenen binlerce seyirci maçtan sonra futbol federasyonu başkanı orhan şeref apakı da protesto edeceklerdi.
hakemin fena idaresi yüzünden galeyana gelen f.bahçeli taraftarlar federasyon başkanını istifaya davet ettiler
fenerbahçe - g. birliği maçından sonra futbol federasyonu başkanı orhan şeref apak tecavüze uğramıştır.
şeref tribünü önünde basın mensuplarıyla konuşan ve hakem feyyaz turgul hakkında görüşünü açıklayan apak'a stadın dışında toplanar binlerce seyirci menfi tezahüratta bulunmuş ve «istifa, istifa» diye bağırmıştır.
daha sonra, federasyon başkanı halkın arasından geçip otomobilini binmek istemişse de orada toplananlar apak'ı tartaklamışlardır. stad kapısının önünde bir müddet halkın arasında kalan ve atılan taşlardan korunmak için tekrar şeref tribününe dönen federasyon başkanı, kapıyı kapalı bulmuştur. bu arada apak bir inzibat subayından yardım istemiş, ancak subaydan «ben de fenerbahçeliyim. siz federasyon reisi olarak vazifenizi yapmıyorsunuz. vatandaş olarak ben de sizden şikâyetçiyim» cevabını almıştır.
gittikçe kalabalıklaşan seyirci kitlesi, subayın bu cevabını alkışlamıştır. binbir güçlükle basın mensupları, kulüp idareciler ve bazı hakemlerin yardımı ile şeref tribününün kapısından içeri girebilen apak, stadda iki saate yakın bir zaman mahsur kalmıştır.
halkın stad kapısı önünden dağılmaması üzerine federasyon heyeti ve içerde kalan görevliler, emniyet müdürlüğünden yardım talep etmişlerdir. rahatsız bulunan istanbul emniyet müdürü necdet uğur, yatağından kalkmış ve hâdise ile bizzat alâkalanmıştır.
yüzü sararmış vaziyette bulunan ve üzgün olarak federasyon bürosunda oturan apak, hâdiseli maç ve hakem hakkındaki görüşünü şu cümlelerle açıklamıştır: «- hakem, sahanın mutlak hâkimidir. bu maç esnasında sahaya inip federasyon olarak herhangi bir müdahalede bulunamayız. fenerbahçe'nin bu hususla bir müracaatı olursa elbette tetkik ederiz. iş başına geldiğimiz günden beri hakem müessesesi ile yakından alakalanacağımızı her zaman söyledik. yine de söylüyoruz. üzüntü duyduğum nokta kitle psikolojisi içerisinde bulunan halkın o heyecanla bizleri mesul görmesi ve vicdanında bizi mahkûm etmiş olmasıdır. üzüldüğüm tek husus uzun yıllar türk futboluna hizmet eden bir insan olarak böyle bir tecavüze mâruz kalmış olmamdır»
bu arada bazı idareciler ve fenerbahçe kulübü temsilcisi rüştü dağlaroğlu, federasyon bürosuna kadar gelerek apak'ı yanağından öpmüş ve teselli etmişlerdir.
stad kapısında biriken halkı emniyet kuvvetleri dağıtmıştır.
stadın içersinde ise sahaya atlayan bir fenerbahçeli taraftar, bir gençlerbirliği futbolcusu tarafından dövülmüş, gençlerbirliği malzemecisi de iki fenerbahçeli idareci tarafından tartaklanmıştır. tarafların birbirlerinden dâvacı olduktarı bildirilmiştir.
halkın protestosu gecenin geç saatine kadar devam etmiş, taksim'e yürüyen taraftarlar ayazpaşa'daki fenerbahçeliler cemiyeti önünde ve taksim meydanında «apak, istifa» diye bağırmışlar ve hakemi protesto etmişlerdir. bir grup da saat 20.30 da gazetemizin önüne gelerek aynı şekilde tezahüratta bulunmuşlardır.
gençlerbirliği futbolcuları ve hakem, emniyet kuvvetleri tarafından staddan uzaklaştırılmışlardır. otomobilinin lâstikleri kesilen apak da yine polis ekibi tarafından evine kadar götürülmüştür.
federasyon başkanı orhan şeref apak ile görüşen istanbul valisi niyazi akı'nın açıklaması: maçlarda sıkı tedbirler alınacak
apak "hâdiseler tertiptir" dedi. vali, hafta arası maçları kararını bugün veriyor. taraftarı taşkınlık yapan kulübün maçları başka sahalara alınacak
futbol federasyonu başkanı orhan şeref apak dün istanbul'un yeni valisi niyazi akı'yı makamında ziyaret etmiş ve hafta arası maçlarına müsaade ile bundan sonra müsabakalarda nahoş hâdiselere sebebiyet verilmemesi için sıkı emniyet tedbirleri alınmasını istemiştir.
vali niyazi akı federasyon başkanına hafta arası maçları için vereceği kararı bugün bildireceğini söylemiş, «pazar günü oynanan fenerbahçe - (»gençlerbirliği maçından sonra vukubulan esef verici olaydan ben de üzüldüm. gereken tertibatı alarak, bundan böyle bu nevi taşkınlığa meydan vermiyeceğiz» demiştir.
vali ile takriben yarım saat konuşan federasyon başkanı apak, basın mensuplarına istanbulun spordan anlayan iyi bir vali kazandığını söylemiş ve şunları ilâve etmiştir: «milli ligi zamanında bitirebilmek için hafta arası maçlarının yapılması zaruridir. sayın vali bu husuta anlayış gösterdiler. kararının müsbet olacağını tahmin ediyorum.»
apak, tecavüz hâdisesinin tertip olduğunu söyledi
futbol federasyonu başkanı orhan şeref apak, evvelki gün oynanan müsabakadan sonra kendisinin bazı fenerbahçeli taraftarların hücumuna mâruz kalışı için «bir tertiptip» demiştir.
«bazı idarecilerin hu tertip hadisesinde rolü var» diyen federasyon başkanı bu şahısların isimlerini zamanı gelince basına bildireceğini söylemiştir.
kendisinin fenerbahçenin bir asempatizanı olduğunu açıklayan ve her insanın bir takım tuttuğunu ve gençlerbirliğine uzun yıllar hizmet ettiğini izahatına ilâve eden federasyon başkanı «ben eğer gençlerbirliğinin menfaatlerini korumuş olsaydım doğu kupasında fenerbahçe ve galatasaraylı futbolcular arasında cereyan eden hâdiseleri bir sebep olarak kullanır ve galatasaraylıları ceza heyetine sevkederek şampiyonluğa giden sarı - kırmızılı takımı ankarada gençlerbirliği karşısında daha zayıf bir kadro ile çıkarırdım» demiştir.
konuşmasında hakem feyyaz turgul'a temas eden apak, sözlerine şunları ilâve etmiştir: «ben bir seyirci olarak herhangi bir maçı takip etmek hakkını haiz değil miyim? hakemin hatâsı varsa bunu tahkik etmek merkez hakem komitesine düşer. şu dakikada federasyon başkanı olarak hayli üzgünüm. zira gençlerbirliği gibi bir takımın muvaffakiyetini, sporcuların başarısını bir tarafa bırakarak bana yüklemek istiyorlar. böylece mensubu bulunduğum federasyonun onbir sporcusunun hakkı yenmiş oluyor.»
federasyon başkanı apak, «taşkın hareketlerin tevali etmesi halinde taşkınlığa sebep olan takımın maçlarının yabancı sahalara verileceğini» de sözlerine eklemiştir.
diğer taraftan stad önünde cereyan eden hâdiselerle ilgili olarak futbol federasyonu, devlet vekili necmi ökten'e bir rapor verecek ve emniyet teşkilâtının sportif hâdiselere seyirci kaldığını, daha müessif hâdiselerin cereyan edebileceğini bildirerek tedbir alınmasını isteyecektir.
tertip komitesi emniyet teşkilâtından şikâyetçi
bölge tertip komitesi dün bölge binasında toplanmıştır. komite âzâları emniyet teşkilâtının stadda hiçbir vazife görmediğini ve hava kararıncaya kadar appak'a yardım gönderilmediğini durumu vali ile dahiliye vekâletine bildireceklerini söylemişlerdir.
diğer taraftan bu hâdise ile ilgili olarak meclise milletvekilleri tarafından bir sözlü soru sorulması için kulüp idarecileri milletvekilleri vasıtası ile meclise bir önerge verdirmek için teşebbüse geçmişlerdir.
hâdiseli maçın hakemi feyyaz turgul tenkidleri normal karşıladığını söyledi. turgul'a mevsim sonuna kadar maç verilmiyor
izmir, özel
fenerbahçe - gençlerbirliği maçından sonra hakkında türlü tenkidler yapılan hakem feyyaz turgul dün sabah uçakla şehrimize gelmiştir.
evvelki gün idare ettiği maç boyunca seyircilerin sert protestolarına uğrayan ve maçtan sonra halkın federasyon başkanı orhan şeref apak'ı istifaya davet etmesine sebep olan izmirli hakem kendisiyle konuşmak isteyen basın nensuplarına söyliyecek bir şeyi olmadığını ifade etmiş ve sorulan suallere aşağıdaki cevabı vermiştir: «benim bu mevzuda söyliyeceğim bir şey yok. ben o maçta vazifeli bir hakemdim, maça çıktım ve vazifemi yaptım. yazılanlara bir diyeceğim yok. gazeteci arkadaşlarım öyle görmüşler ve öyle takdir etmişler. ben bunları normal karşılarım. onların takdirleri böyle imiş. benim şahsi kanaatim budur.»
feyyaz turgul'a mevsim sonuna kadar maç yok
merkez hakem komitesinin hâdiseli maçın hakemi feyyaz turgul'a mevsim sonuna kadar vazife vermeyeceği bildirilmiştir.
komite mensupları hadiselerin dikkatle ele alındığını ve müşahit raporlarının beklendiğini bildirmişlerdir.
turgul'un durumu milli lig'den sonra tekrar görüşülecek ve kifayetsiz olduğuna karar verilirse hakem kadrosundan silinecektir.
maçlara yabancı hakem getirilmesini isteyen sarı-lâcivertli idare heyeti bir deklârasyon neşrederek hâdiseyi tel'in etti.
futbol federasyonu başkanı orhan şeref apak'a karşı pazar çünkü maçtan sonra yapılan tecavüz, fenerbahçe kulübünde de teessür uyandırmıştır.
idareciler girişilen hareketi üzüntü ile karşıladıklarını, orhan şeref apak'a bildirmişlerdir. idare heyeti adına da aşağıdaki deklarasyon yayınlanmıştır:
« fenerbahçe spor kulübü idare heyetinden,
pazar gübü oynanan fenerbahçe - gençlerbirliği maçından sonra kulübümüzle alakası olmayan bâzı şahıslar tarafından futbol federasyonu başkanımıza yapılan haksız ve müeessif tezahüratı tel'in ederek, teessürlerimizi bildirdiğimizi efkârı umumiyeye duyururuz.»
fenerbahçe kulübü bundan sonra yapacağı milli maçlarının yabancı hakemlerin idaresine verilmesini istemiştir. feyyaz turgul'un tecziyesi gerektiğini belirten umumi kâtip faruk ılgaz şu beyanatta bulunmuştur: «son maç futbol federasyonu başkanımızın önünde cereyan etmiştir. bu sebeple hakemin oyunu idare tarzını kendisi de görmüştür. apak'ın evvelce hakem işleriyle yakinen alâkadar olacakığı açıklaması, türk futbolu için mücbir hale gelmiş olan bu dâvânın halli hususunda bize cesaret vermiştir kulübümüz, federasyon başkanından daha evvelce de maçlara tecrübeli ve ehil hakemler konulmasını talep etmişti. masrafları bize ait olmak üzere bundan sonraki müsabakalarımıza yabancı hakem getirilmesini istiyoruz.»
gençlerbirliği kulübü reisi turan ogan, fenerbahçe maçından sonra meydana gelen hâdiseler hakkında dün şu açıklamayı yapmıştır: «maç bitlikten sonra elinde iki şişe bulunan bir seyirci sahaya atladı ve şişelerden birini hakeme attı. polis tarafından yakalanan bu şahıs sonra nedendir bilinmez serbest bırakıldı. aynı kimseyi soyunma odasına giderken koridorda gördük. elinde diğer şişe oyuncularımıza saldırıyor ve küfür ediyordu. polis himayesinde soyunma odamıza girdik. bu karışıklıkta malzemecimiz dışarıda kalmıştı. kapıyı açtığımız zaman malzemecimiz fikret kırcan ve necdet erdem tarafından koridorda tekmelendiğini ve sürüklendiğini gördük. polisin yardımı ile malzemeciyi kan içinde içeri aldık. kendisini dövenlerden dâvacı olduk fakat sonradan dâvamızdan vazgeçtik. zira fikret kırcan bunu itiyat haline getirmiş ve geçn sene de futbolcumuz tevfik'i tekmelemişti.»
turan ogan durumu bir mektup ile fenerbahçe kulübüne ve futbol federasyonuna bildireceğini izahatına ilâve etmiştir.
gençlerbirliği kaptanı orhan ise «istanbulda dayak yememek istiyorsak f. bahçeyi yenmemek lâzımdır» demiştir.
futbol federasyonu başkanı apak'ın, kendisine karşı girişilen tecavüzün bir tertip eseri olduğu ve hadisede bâzı idarecilerin tahriki bulunduğuna dair beyanatı fenerbahçe kulübünün sert tepkisi ile karşılaşmıştır.
fenerbahçe kulübü sözcüsü faruk ılgaz «hadisenin bir tertip eseri olduğu iddiasını şiddetle reddederiz. zira, hiç bir fenerbahçeli idareci böyle bir hareketi asla teşvik, tertip ve tasvip edecek zihniyete sahip değildir.» demiştir.
son hadiselerden fenerbahçe camiasının duyduğu teessürü tekrarlayan ve «orhan şeref apak, haşin fenerbahçe olmak üzere bütün profesyonel kulüplerimizin isteği ile fcdcrasyon başkanlığına getirilmiş tecrübeli ve bilgili bir futbol adamımızdır» diyen ılgaz, hakem feyyaz turgul'un oyuna hâkim olamıyarak seyircinin menfi tezahüratına muhatap olduğunu belirtmiş ve sözlerine şöyle devam etmiştir: «görüşümüze göre, hakem, maçın mukadderatına tesir edecek hatâlar yapmıştır. biifarz, yüksel'in düşürülüş durumu avantaj kaidelerince tecziye edilmemiş. kadrinin hareketinin yok yere faul'le cezalandırılması sonunda da aleyhimize verilen atış golle neticelenmiştir.»
ılgaz, fenerbahçe taraftarlarından hakemler aleyhinde tezahüratta bulunmamalarını istemiştir.
kırcan: «apak kendi kendini nakzediyor»
fenerbahçe kulübü umumi kaptanı fikret kırcan, «federasyon başkanı, orhan şeref apak hâdise gününden bu yana verdiği beyanatlarla kendi kendini nakzedioyr» demiştir.
apak'ın «hadise bir tertiptir, sözünü şiddetle kendisine iade ederim» diyen kırcan sözlerine şunları eklemiştir: «apak bununla ikinci defa tecavüze uğruyor. izmirdeki dik ve menfi konuşması seyircileri galeyana getirmişti, istanbulda da tecrübeli geçinen idareci aynı hatâya düşmüş ve kitlenin karşısında adetâ kitleyi hiçe sayarak ters bir konuşma yapmıştır. uğradığı tecavüzlerle kulübümüzün elbette alâkası yoktur. ama fenerbahçeli taraftarların maç boyunca hakeme gösterdikleri reaksiyon hakemin vazifesini yaptığını iddia eden apak için de bir ikaz olmalıydı. bizce federasyon başkanı, tertibi başkalarında değil bizzat kendinde aramalıdır. malzemeciye ve gençlerbirliği futbolcularına antrenör erdem ile birlikte tecavüzde bulunduğumuza iddia eden gençlerbirliği kulübü reisi ise, sportmence bir davranışın dışına çıkmış ve mevcut havadan istifade ederek işi alevlendirmeye kalkmıştır. ona vereceğim cevap ise, soyunma odaları koridorunda bize söylediklerini sadece hatırlamasıdır.»
bu haftaki maçlar için sıkı emniyet tedbirleri alınacak
fenerbahçe kulübü umumi kaptanı fikret kırcan ve antrenör necdet erdem futbol federasyonu tarafından hâdiseli fenerbahçe - gençlerbirliği maçı ile ilgili olarak merkez ceza heyetine verilmişlerdir
sarı - lacivertli idare heyeti dün toplanarak durumu gözden geçirmiş ve kırcan ile erdem'in saha içinde herhangi bir hâdise yapmadıklarını tesbit ederek karara itiraz edilmesini uygun bulmuştur.
fenerbahçe kulubii antrenörü necdet erdem «böyle bir karar alınmasına hayret ettim. ortada bir tecavüz hâdisesi veya suçlu varsa o da bizler değiliz» demiştir.
üç şehirde sıkı tedbirler alınıyor
futbol federasyonu, milli lig maçlarındaki hadiselerin son haftalarda artması karşısında üç şehirde sıkı tedbirler alınmasını istemiştir.
