ilk basımı 2009 olan islam çupi'nin "mağlubu anlatmak" kitabından;
en büyükten bir hâtıra...
macar ihtilâlinden sonra gustave sebes'in "altın onbiri" can derdine düşmüştü. o sırada dünyanın en gürültülü çimenlerini alabora eden yıldızlar, dikenli tellerin ötesindeki hürriyetler için tabanlarını yağlayıp duruyorlardı.
hepsi yeni topraklara ayak basmışlardı. hepsi futbol topunun kendilerine taşıdığı ün ve imkânları çıkarcı tankların tırtılları altına sermişlerdi. macaristan'dan sadece alabildikleri bir kuruşuk pantalon ile, kollarının ipleri rüzgârda uçuşan bir montgomeri idi.
avrupa haritasına yayan yayılan bu yıldızlardan en ünlüsü ferenç puskas'tı. büyük yıldız genzinde barut kokuları ve kulaklarında makineli tüfek gürültülerinin hâlâ oynaştığı bir ürkeklikle italya'nın sampdoria kentinin aynı adı taşıyan kulübünün kapısını çalmıştı.
bir buçuk yıl futbol oynamamıştı. kantara çıktığı zaman ibre seksenbeşe vuruyordu. hüzünden fazlalaştırdığı sigaralar broşlarını tıkamıştı. bir tek depar sonunda kesik kesik hırlıyordu. beli vıcık vıcık yağ bağlamıştı.
antrenör bernasconi'nin karşısına çıkmıştı. "ben..." demişti. "honved ve macar milli takımının kaptanı ve soliçi ferenç puskas'ım. sampdoria'da oynamak istiyorum."
bernasconi dünya çimenlerini bir yığın yıl haraca bağlayan bu büyük yıldıza bir süre bakmış ve sonra öz konuşmuştu: "şayet o sözünü ettiğiniz yıldız bu şehre beş yıl önce gelse idi, ben de dahil bütün sampdoria kendisini şehrin girişinde omuzlar, notere kadar getirirdi. fakat sinyor puskas, sampdoria için maalesef çok geciktiniz."
en ucuzundan bir belediye otobüsünün sahanlığında başı inik yolculuk eden puskas dalgın fakat kararlıdır. yeniden başlamaya, kendini yenilemeye kararlıdır. italya'yı isviçre izler. isviçre'yi ispanya kovalar.
ünlü real madrid'in yedek takımında sekiz ay eski büyük futbolunu inşa etmek için saniyelerin sağlıyacağı imkânları sıkar durur. neden sonra di stefano 10 numaralı forma ile yanındaki yeninin puskas olduğunu görünce dayanamaz sorar: "nerdeydiniz şimdiye kadar"
puskas sakindir. cevabı bir penaltı darbesi kadar kısa olur: "futbola ait kaybettiklerimi bulmak için aranıyordum. bir hayli geciktim, özür dilerim."
) 
