fritz neuman adlı bir alman vatandaşı euro 80'in açılış karşılaşmasında ülkesinin çekoslovakya ile oynayacağı maçı izlemek için bisikletine atlayıp frankfurt'tan yola çıkarak tam 850 mil boyunca pedal çevirerek roma'ya vardığını biliyor muydunuz? hadi bunu biliyordunuz; peki, herr neuman'ın bu işi gerçekleştirdiğinde kaç yaşında olduğunu da biliyor muydunuz? tam 65 yaşında!
1972 ve 1976'da aynı olmak üzere o iki şampiyonadan beri avrupa futbol şampiyonası finallerinin her seferinde yeni toplar kullanılıyor. uefa ve fıfa’nın resmi top tedarikçisi olan adidas firması, italya'nın düzenlediği 1980 avrupa futbol şampiyonası için tasarladığı "tango" adındaki futbol topu finallerde kullanıldı.
avrupa şampiyonalarında kullanılan diğer toplar şöyle: euro 1972 belçika: telstar euro 1976 yugoslavya: telstar euro 1984 fransa: tango mundial euro 1988 batı almanya: tango europa euro 1992 isveç: etrusco unico euro 1996 ingiltere: questra europa euro 2000 belçika-hollanda: terrestra silverstream euro 2004 portekiz: roteiro euro 2008 isviçre-avusturya: europass
halit kıvanç'ın 1983 basımlı "gool diye diye" kitabından;
çift rakamla biten yıllar, genellikle futbol yılıdır. birinde dünya kupası heyecanı yaşanır, ötekinde avrupa şampiyonası... işte 1980, eskiden avrupa uluslar kupası diye adlandırılan, yeni ünvanıyla "avrupa futbol şampiyonası" yılıydı. hatta evsahipleri daha da kısaltmış, "avrupa 80" demekle yetiniyorlardı.
trt ekibi olarak beş spikerdil: doğan yıldız, tansu polatkan, ilker yasin, ümit aktan ve ben... maçların dağılışına göre, ben romada göreviydim. aynı zamanda federal almanya'nın wdr radyosu'nun türkçe yayınma avrupa futbol şampiyonasını günü gününe iletiyordum. açılışta federal almanya ile çekoslovakya oynadı. fakat hiç de şampiyonanın şanına yaraşır bir açılış olmamıştı. çekoslovakya eski gücünden çok uzaktı. almanlar da tatsız tuzsuz bir futbol gösterince, seyirci protestoya başladı. "bu ne biçim oyun," diyen italyan seyircisi iki takımı da ıslıklıyordu. tam bir hayal kırıklığı yaratan maçı, rummenigge bir nebze kurtardı. attığı golle bir anlık heyecan getirdi. açılışı sadece 15 bin kişinin seyretmiş olması da, bir başka hayal kırıklığıydı roma'daki büyük açılışa ilgi gösterilmemişti.
czechoslovakia: jaroslav netolička (gk), jozef barmoš, anton ondruš (c), ladislav jurkemik, koloman gögh, ján kozák, františek štambachr, antonín panenka, ladislav vízek, zdeněk nehoda, miroslav gajdůšek (dk. 66 marián masný)
teknik direktör: jozef venglos (svk)
west germany: harald schumacher(gk), manfred kaltz, karlheinz förster, bernhard cullmann, bernhard dietz, bernd förster (dk. 60 felix magath), hans-peter briegel, uli stielike, hansi müller, karl-heinz rummenigge, klaus allofs
teknik direktör: jupp derwall (ger)
goller: (0-1) karl-heinz rummenigge dk. 57
sari kartlar: dk. 0 bernhard dietz, dk. 0 klaus allofs (west germany)
rummenigge rumbles czechs in final reunion published: saturday 4 october 2003, 11.20cet
karl-heinz rummenigge's goal proved the difference as west germany gained a measure of revenge for their defeat in the 1976 final.
the 1980 uefa european football championship may have been the first in the new eight-team format, but it started with a very familiar air.
the opening fixture saw holders czechoslovakia take on west germany in a repeat of the 1976 final – while it proved the start of a new dawn for one team, it marked the end of an era for the other. west germany, fielding an entirely new lineup, may have made heavy weather of it, but nevertheless eventually prevailed thanks to karl-heinz rummenigge's goal just before the hour.
"of course it was very important we won that first match," rummenigge said later. "they had a very good team and had won four years earlier against germany in the final. it was an important match and a very start to the tournament for us. we had a new, very young team who weren't favourites to win at all."
the czechs, by contrast, included several members of their 1976 vintage but were clearly in decline. west germany struggled to capitalise until the familiar name of müller helped to come to their rescue. this time, however, it was not gerd or dieter, but hansi, who controlled an awkwardly bouncing ball, moved into the left-hand corner of the penalty area, and sent in a lob that rummenigge headed down and in at the far post.
the champions' best chance came and went in the very next minute, when zdeněk nehoda got past the strapping hans-peter briegel only to shoot wide. müller did the same with a return pass from rummenigge but it mattered not – the changing of the guard was underway.
