kimi zaman sürpriz bekledik, çarpıldık. bazen şekerli kuralan acıyla sonlandırdık, bazen de zoru başardık. son 20 yılda milli takımımız avrupa şampiyonası ve dünya kupası elemeleri'nde hangi rakiplerle eşleşti, ne umdu ne buldu...
2004 avrupa şampiyonası elemeleri ingiltere, slovakya, makedonya, liechtenstein
ilk kez ilk torbadan katılınca zayıf rakipler beklenir. artık "hayırlısı olsun" un yanına bir de "kim çıkarsa çıksın!" eklenmiştir. kuralar porto'da çekilir. beş takımın yer alacağı grupta slovakya, makedonya ve liechtenstein rakipten bile sayılmaz. ingiltere çıkmıştır ve hedef ingiltere'yi ya orada ya burada yenmektir. slovakya, makedonya ve liechtenstein maçları kayıpsız atlatılır. wembley facialarının ardından bu kez maç sunderland'de, stadium of light'dadır. havalı gidilir, "biz değil onlar korksun" naraları atılır. ancak kötü talih değişmez. ada'da kazanan yine ingilizlerdir. sonrasında düzen de yine değişmez. slovakya, makedonya ve liechtenstein maçları yine kazanılır. son maç kadıköy'de ingilizlerledir.
galibiyet portekiz vizesi için yetecektir. üstelik hakem de sevgili collina'dır. yılların öcü bu maçla alınacaktır. her maç olduğu gibi yine onlar korkuyordur. maç vakti gelir çatar. milli takım etkili oynar. beckham bir de penaltı kaçırır. her şey türkiye lehinedir ancak gol sesi gelmez. maçı milliyet gazetesi'nin başlığı özetler: "adresim aynı, kaderim aynı."
türkiye için 2004 umutları devam eder. zira ikinci olarak grubu tamamlar. frankfurt'ta çekilen kuralarda çekilebilecek en kolay rakibi türkiye çeker. "çek bi letonya" denir. letonya gelir. baraj maçlarına dördüncü gruptan kalan en kolay ekip letonya ile eşlenilir. portekiz seyahati için bavullar toplanır. ancak baltık ülkesinin bir sürprizi vardır. verpakovskis'in golü turu istanbul'a taşır.
ilhan mansız'ın golüyle ilk yarı türkiye lehine biter, hakan şükür farkı ikiye çıkarır. şenlik başlar. önce laizans sonra verpakovskis atar. şenlik dağılır, bir acı yel kalır, müjgan ağlar...
artun ünsal'ın "tribün cemaatinin öfkesi: ticarileşen türkiye futbolunda şiddet" kitabından;
milli takımlar ve avrupa kulüpleriyle maçlar babında...
(...)
15 kasım 2003'te riga'da oynanan ve türkiye'nin 1-0 yenildiği ilk maçta, türk futbolcuların oldukça gergin ve sinirli oldukları görülüyordu. maç sonrasında türk oyuncu ve yöneticilerin maçın hakemine karşı sergiledikleri yakışıksız ve saldırgan tutum uefa'nın gözünden kaçmıyor, futbol federasyonu 30 bin isviçre frangı (40 milyar tl) cezaya çarptırılırken, maçta rakibine dirsek atan emre aşık da 4 maç ceza alıyordu. bir hafta sonra istanbul'da oynanan maçta öne geçen milli takımımız 2-0'lık skoru koruyamayınca tribünlerden konuk oyunculara "yabancı maddeler" atılmaya başlanması da, sportmenlik açısından aleyhimize puan getiriyordu.
yardımcı hakemler: frédéric arnault (fra), serge vallin (fra)
4. hakem: claude colombo (fra)
latvia: aleksandrs koļinko (gk), igors stepanovs, vitālijs astafjevs, valentīns lobaņovs, juris laizāns, igors korabļovs, aleksandrs isakovs, imants bleidelis, māris verpakovskis (dk. 89 vladimirs kolesničenko), andrejs rubins (dk. 82 jurgis pučinskis), vīts rimkus (dk. 85 andrejs štolcers)
yedekler: andrejs piedels (gk), viktors dobrecovs, mihails miholaps, māris smirnovs
verpakovskis sparks latvian joy published: sunday 16 november 2003, 0.59cet
latvia 1-0 turkey the home side's dreams of qualifying are still alive after a first-leg win.
by pavle gognidze at the skonto stadium
latvia recorded the most significant victory of their footballing history after defeating turkey 1-0 in the first leg of their uefa euro 2004™ play-off in riga. slender lead maris verpakovskis scored the only goal in freezing conditions to ensure his side take a slender lead to istanbul and keep their hopes of reaching a first major championship alive. a futher boost to latvian hopes came with the sending off of turkey defender emre asik and yellow cards for rüstü recber and fatih aykel, which will mean all three miss wednesday's return leg.
all change latvia coach aleksandrs starkovs opted for fk ventspils defender igor kobalovs after being forced into changes at the back by the suspensions of mihails zemlinskis and dzintars sirnis. his opposite number senol günes left out hakan sükür in favour of a strike partnership of ilhan mansiz and nihat kahevci.
rüstü to rescue latvia made the brighter start, with andrejs rubins forcing a rushed clearance from turkish goalkeeper rüstü in the opening seconds. on seven minutes, rüstü was again called into action after vit rimkus set up verpakovskis for a fierce shot. although the fc barcelona man made the save, the power of the drive nearly sent the ball over the line before a last-ditch clearance.
confident start despite the strength of their opponents, latvia were in confident mood and were looking the more likely to break the deadlock. the latvian breakthrough finally came on 29 minutes when verpakovskis struck his fourth goal in three internationals. he latched on to a long pass, turned brilliantly inside emre asik and applied a great finish to send the ball beyond rüstü and into the net.
crowd ecstatic the goal sent the skonto stadium in riga wild, with the turkish side struggling to find their form in freezing conditions. meanwhile, latvia looked likely to score a second with rubins going close on a counterattack while verpakovskis's first touch let him down after good work by valentins lobanovs, who will also miss the return after picking up a yellow card tonight.
first chance there was another scare for turkey as fatih aykel's backpass nearly eluded rüstü in the dying seconds of the first half but the visitors survived. they then had their first real chance of the match but kolinko comfortably saved tugay's low shot.
chance to equalise it was a similar story in the opening stages of the second half but turkey slowly began to create more openings. on 54 minutes, emre asik had a chance to equalise from four metres after a corner but his shot was deflected wide. for latvia, imants bleidelis was growing in stature and just before the hour mark shot narrowly over the bar.
red card nihat finally created an opening in the 68th minute but his shot was weak and wide. a minute later it was emre belözoglu who had a go, but aleksandrs kolinko held his powerful shot. however, turkey's fortunes were to take a turn for the worse when emre asik was shown a red card for elbowing rimkus.
standing ovation the sending off had a major impact on turkish hopes, with latvia content to hit their visitors on the counterattack. verpakovskis, the skonto fc striker, had more chances to score again while turkey were left to hold their heads in their hands after emre belözoglu saw his diving header smash against the post. verpakovskis was to remain the hero of the hour and he was given a standing ovation after being substituted at the death.
milli takımlar teknik direktörü, ‘‘türkiye'nin beklentisini ve görevimizi biliyoruz. futbolcularımız, başarılarına bir yenisini daha ekleyecek güçtedir’ dedi. güneş, portekiz’e ay yıldızlı takımın başında gideceğini söyledi, dedikodulara cevap verdi.
yeni bir başarı daha
a milli futbol takımı, letonya'ya gitti, gözünü yarınki maça çevirdi. teknik direktör şenol güneş, ‘‘türkiye'nin beklentisini ve görevimizi biliyoruz. dersimizi ezberledik. deplasmandaki ilk karşılaşmada avantajlı bir skor alarak türkiye'ye dönmek istiyoruz. milli takımımız, başarılarına bir yenisini daha ekleyecek güçtedir. çünkü tüm futbolcularıma güveniyorum’’ dedi.
izin vermeyeceğiz
letonya maçının hazırlıklarının sorunsuz sürdüğünü kaydeden güneş, sözlerini şöyle sürdürdü: ‘‘ilk kez karşılaşacağımız letonya önünde türkiye'nin beklentilerine cevap verecek durumdayız. riga'daki maçta hem rakibin oyun tarzını tanıyıp, hem de iyi bir skorla dönmek istiyoruz. ilk aşamada rakibin bizi şaşırtmasını istemiyoruz. tam tersine o şaşkınlığı onların yaşamasını istiyoruz.’’
takımın başındayım
güneş, hasta olan alpay ile sakatlığı bulunan yıldıray’ın, 19 kasım’daki rövanşta da oynamayacaklarını belirtti. ‘milli takım, portekiz'e belki bir başka hocayla gidecek’ şeklinde açıklama yapmadığını ifade eden şenol güneş, ‘‘böyle bir açıklamam olmadı. ben 4 senedir bunlara alıştım. türkiye'nin gündemi şenol güneş ya da başkası değil. takımı kimsenin yıpratmaya hakkı yok’’ dedi.
uyuşturucu aradılar
devlet bakanı mehmet ali şahin'in de aralarında bulunduğu a milli futbol takımı kafilesi, yarın oynayacağı letonya maçı için özel uçakla riga'ya gitti. milli takım oyuncularının bavulları, uçaktan indikten sonra bir narkotik köpeği tarafından kontrol edildi. öte yandan, letonya futbolfederasyonu, maç biletlerini kendi seyircilerine 5, 10 ve 15 lat’tan, türklere ise 25 ve 50 lat’tan satıyor. biletlerin üzerine statta sigara içilmesinin yasak olduğu uyarısı konuldu.
travel club’dan destek
a milli futbol takımı'nın letonya ile yapacağı maç için özel uçak kaldıran travel club, karşılaşmada ay yıldızlı ekibimizi 120 taraftarla destekleyecek. travel club genel müdürü kayhan çolakel, beşiktaş ve g.saray'ın yurt dışındaki maçlarına da özel uçak kaldırdıklarını söyledi.
a milliler, euro 2004 vizesi için çıktıkları baraj ilk maçında letonya'ya 1-0 yenildi. başkent riga'da oldukça soğuk bir havada oynanan maçta, ay yıldızlılar, beklenen oyununu sergileyemedi. karşılaşmanın tek golü 29. dakikada verpakovski'den geldi. emre aşık'ın kırmızı kartla oyun dışı kaldığı, emre belezoğlu'nun da bir topunun direkten döndüğü maçtan yenik ayrılan türkiye, portekiz vizesini istanbul'a bıraktı.
saygı duruşu ile başladı
letonya önünde euro 2004 vizesi arayan (a) milliler ilk yarıyı 1-0 yenik kapadı. oldukça soğuk bir havada oynanan maça, bugün istanbul’da yaşanan terör eyleminde hayatını kaybeden vatandaşlarımız için yapılan saygı duruşu ile başlandı. ay yıldızlıların siyah pazu bandı il çıktığı zorlu karşılaşmanın ilk tehlikeli atağını letonya geliştirdi. ilk dakika içinde savunmanın arkasına gönderilen topa, rüştü ceza sahası dışında ayakları müdahale etti ve topu taca gönderdi.
ibrahim çizgiden çıkardı
her iki takımın da savunma güvenliğini ön planda tuttuğu maçın ilk 15 dakikasında daha etkili olan taraf ev sahibi letonya idi. karşılaşmanın 7. dakikasında letonya etkili geldi. gelişen atakta solda topla buluşan 9 numaralı verpakovskis, soldan ceza sahası içine girer girmez çok sert vurdu. rüştü son anda çeldiği top yükseklik kazandı ve kale doğru yöneldi. arka direkte yetişen ibrahim üzülmez son anda topu çizgiden çıkardı.
4 pas yapamadık
bu pozisyonun 3 dakika sonrasında a milliler’in atağı faulle kesildi. kazanılan serbest vuruşu nihat kullandı. kaleye yaklaşık 30 metreden çok sert gönderdiği top kaleci kolinko’da kaldı. kalecinin hemen oyuna soktuğu topla gelişen letonya ani atağı rüştü de kaldı. ev sahibi ekipte 9 numaralı verpakovskis, hakemi aldatmaya yönelik hareket nedeniyle, emre belözoğlu da rakibine yaptığı hareket sonrası sarı kart gördüler.
ne savunma, ne orta saha ne de hücumda bir türlü istediği oyunu sergileyemeyen ay yıldızlılar’ın ani atakları da isabetsiz paslar nedeniyle tehlikeli olamadı. 15. dakikada sağdan atağa çıkan a miller’de ilhan’ın hatalı topuk pası, letonya kontrası olarak geri döndü. soldan gelişen tehlikeyi fatih önledi.
20’de letonya soldan yine çok etkili geldi. ibrahim’i ekarte eden rimkus, sol çaprazdan şansını denedi; savunmada fatih, topu kafayla uzaklaştırdı. 24’de okan hakeme yaptığı itiraz nedeniyle sarı kart gördü.
çok kolay bir gol
ilerde ve savunmada hatalar yapan ve rakibe pozisyon veren (a) milliler, 29. dakikada kalesinde golü gördü. kendi yarı sahalarından kullanılan topla ceza sahası sağ çaprazında topla buluşan 9 numaralı verpakovskis, emre’yi şık bir çalımla oyundan düşürdü. kale sahası ön çizgisi üzerinde rüştü ile karşı karşıya kalan verpakovskis, sağ ayağının dışıyla çok klas bir vuruş yaptı ve topu köşeden filelerle buluşturdu: 1-0.
32. dakikada labanov’un okan’a yaptığı hareket nedeniyle sarı kart gördüğü pozisyonun hemen sonrasında letonya ceza sahası içim,ne gönderilen yüksek top, ilhan mansız’ın önünde kalecide kadı. bu pozisyonun 1 dakika sonrasında bu kez a miller sağ kanattan organize bir atak geliştirdi. ergün , ceza sahasına hareketlenen ilhan mansız’ı gördü. topa hareketlenen ilhan mansız’ın kendini yerde buldu; hakem pozisyona devam dedi.
beraberlik golü gelmedi
golden sonra biraz daha hareketli gözüken ay yıldızlı ekip, 39. dakikada kendi yarı sahasından hızlı çıktı. ergün pasında solda topla buluşan ilhan, topla buluştu. ceza sahası sol tarafında ibrahim’in düşürülmesiyle kazanılan serbest vuruşu nihat, ceza sahası içine gönderdi. savunma topu uzaklaştırdı. 41’de nihat’ın ceza yayı üzerinden sert vuruşunu savunma uzaklaştırdı. bu pozisyonun 2 dakika sonrasında bu kez rubins’in soldan ceza sahasına girer girmez sert şutu üstten az farkla auta gitti ve ilk yarı ev sahibi letonya’nın 1-0 üstünlüğü ile sona erdi.
korktuğumuz başımıza geldi letonya yolculuğu öncesi en çok kötü hava şartlarından çekinen (a) milliler'in korktuğu başına geldi. soğuk hava ve kötü zemin nedeniyle oyuncuların ayakta durmakta bile zorlandığı maçın ikinci yarısında, (a) milliler, ilk yarıya oranla daha atak bir oyun sergiledi. isabetli paslarla oyun kurmaya başlayan ay yıldızlılar, savunmasında da ilk yarıya oranla rakibine çok daha az pozisyon verdi. karşılaşmanın 53. dakikasında ergün'ün sol taraftan kullandığı köşe vuruşundan gelen topa, emre aşık, ceza sahası sağ çaprazından çok sert vudu; top savunma oyuncularından geri döndü. maçın 69. dakikasında bu kez fatih'in ceza alanı önünde, yaklaşık 25 metreden sert şutunda, top kaleci kolinko’da kaldı. bu pozisyonun 8 dakika sonrasında bu kez rimkus'un pasıyla penaltı noktası üzerinde, maçın tek golünün sahibi verpakovskis’in kötü vuruşunda top kaleci rüştü'de kaldı. emre’nin kafası direkte patladı 10 kişi kaldıktan sonra beraberlik gölü için rakip kaleye daha sık giden (a) milliler, 85. dakikada gole çok yaklaştı. ibrahim, soldan topu çok iyi götürdü; ortasında emre, ön direkte kafayı vurdu ama top, yan direğe çarpıp oyun alanına geri döndü. ilerleyen dakikalar başka gol getirmeyince, sahadan 1-0 galip ayrılan letonya, çarşamba günü istanbul’da oynanacak rövanş için önemli bir avantaj yakalamış oldu.
rüştü, fatih ve emre aşık cezalı sarı kart gören kaleci rüştü ile fatih’in yanı sıra kırmızı kartla oyun dışı kalan emre aşık cezalı duruma düştükleri için, 19 kasım'da istanbul'da yapılacak rövanş karşılaşmasında forma giyemeyecekler.
(a) milli takım teknik direktörü şenol güneş, letonya'nın 1-0 galibiyetiyle sonuçlanan karşılaşma sonrası yaptığı açıklamada, ''rakibimizin galip gelmesini hakem sağladı'' dedi.
avrupa futbol şampiyonası elemeleri baraj maçlarından ilkini oynadıklarını ve 1-0 mağlup olduklarını hatırlatan şenol güneş, ''bu maçı kazanmak istiyorduk ama olmadı. tamamen olumsuz koşullarda oynanan bir futbol vardı. saha ve hava koşulları olumsuzdu. sahada buzve don vardı. letonya'ya ilk geldiğimizde bu sahada antrenman yapmıştık. o zaman böyle bir durum yoktu. sahanın altında ısıtma sistemi olduğu halde uygulamaya sokulmadı'' diye konuştu.
maçın son bölümleri hariç, oyunu kontrol edemediklerini ifade eden güneş, şöyle devam etti:
''futbolu yönetenler hiç yardımcı olmadı. evsahibi takımın kazanmak için gayretini saygıyla karşılıyorum. fakat hakemi anlamıyorum. dünyada herkes futbolun gelişimi için katkı yapmaya çalışırken, gilles veissiere oyunu bozmak için çalıştı. rakibimizi kutluyorum. ancak, galibiyeti diğer nedenlere borçlular.
letonya halkına iyi futbol izletememenin üzüntüsünü yaşıyoruz. maçın ilk yarısında adaptasyonu sağlayamadık. ikinci yarıda daha iyiydik.''
şenol güneş, letonya karşısında 1-0'lık yenilginin yanı sıra kart cezalısı durumuna düşen rüştü, fatih ve emre aşık'ı da kaybettiklerinibelirterek, ''hakem aynı pozisyonlarda letonyalı oyuncuları uyarırken,bizim oyuncularımıza kart gösterdi'' dedi.
hakan şükür'ü taktik gereği bu maçta oynatmadığını ve hızlı oyuncuları tercih ettiğini anlatan şenol güneş, ''türkiye'de kazanacağız ve avrupa şampiyonası'na gideceğiz'' diyerek sözlerini tamamladı.
milli takım kafilesiyle birlikte riga'ya gelen devlet bakanı ve başbakan yardımcısı m.ali şahin, letonya maçını tribünden izledi. futbol federasyonu başkan vekili hüsnü hayali, maç öncesi radisson sas otel'de bir iftar yemeği verdi. yemeğe, devlet bakanı m.ali şahin, futbol federasyonu başkanı haluk ulusoy, yöneticiler ata aksu, selami özdemir, murat özdemir, istanbul emniyet müdürü celalettin cerrah ve gençlik ve spor genel müdürü mehmet atalay katıldı.
bülent rekorunu 92'ye çıkardı
a milli takımımız'da en fazla forma giyen futbolcu olan bülent korkmaz, rekorunu dün 92'ye çıkardı. sahaya kaptan olarak çıkan bülent korkmaz, hedefinin ay yıldızlı formayı 100'ün üzerinde giymek olduğunu belitti. letonya'ya karşı mücadele eden tugay 91., rüştü de 87. kez milli olmanın gururunu yaşadı. letonya maçının kadrosundan çıkarılan hakan şükür 88, hasta olduğu için riga'ya getirilmeyen alpay özalan ise 84'te kaldı.
ölenler için saygı duruşu
milli maçtan önce istanbul'daki terör eyleminde hayatını kaybeden vatandaşlarımız için 1 dakikalık saygı duruşunda bulunuldu. futbol federasyonu başkanı haluk ulusoy, teröre kurban giden vatandaşlarımız için başsağlığı mesajı verirken, ay yıldızlılarımızın sahaya kollarında siyah bantla çıkmaları için emir verdi. ulusoy, maç öncesi oyunculara, ‘‘kollarınıza siyah bant takacaksınız. yüreğinizdeki acı bize doping olsun’’ dedi. kaptan bülent de ölenler için üzgün olduğunu söyledi.
millilere tuzak kurdular
zorlu karşılaşma öncesi millilerimize birçok konudazorluk çıkartan letonyalılar, sahada da tuzak hazırladılar. maçın oynandığı skonto stadı'nın zeminini sulayan görevliler, buzlanmaya neden oldular. sahaya ısınmak için çıkan mililerimiz, zeminin halini görünce şoke oldular. konu hakkında bir açıklama yapan federasyon yöneticisi orhan saka ‘‘tuzakları işe yaramayacak. kazanıp gideceğiz’’ dedi. öte yandan yedek kulübesindeki futbolcularımız ısınmak için battaniyelere sarıldılar.
hakan şükür, maçtan önce tercih yapmakta zorlanan şenol güneş'e, ‘‘sakatlığımın nüksetmesini istemiyorum. ilhan formda. onu oynat’’ dedi.
karar veremiyorum
yıldıray'ı sakat, alpay'ı da hasta olduğu için letonya maçı kadrosuna almayan teknik direktör şenol güneş, forvetteki tercihini ilhan mansız'dan yana kullandı. güneş, maçtan önce kamp yaptıkları ridzene oteli'nde oyuncularına son taktiklerini verirken, hakan ve ilhan'la da özel bir görüşme yaptı. karar vermekte zorlandığını belirten güneş, ‘‘ikiniz de formdasınız. aranızda tercih yapamıyorum’’ dedi.
sana güveniyorum
bunun üzerine hakan, ‘‘hocam sakatlığım tam olarak geçmedi. nüksetmesini istemiyorum. üstelik ilhan, şu sıralar çok formda. o oynarsa, daha faydalı olur. fiziği ve temposu ile bu maça rahatlıkla kaldırır’’ dedi. kral'ın bu sözlerinden sonra güneş, tercihini ilhan mansız'dan yana kullandı. son anda 18 kişilik kadrodan çıkartılan hakan, ‘‘sana güveniyorum. bu maçta mutlaka gol atacaksın’’ diyerek arkadaşına moral verdi.
disiplin komitesi emre aşık’a 4, beyhan’a 5 ve kemal’e de 4 maç ceza verdi... federasyon ve ümit milli takım da cezalandırıldı.
uefa, letonya ile oynanan maçta kırmızı kart gören beşiktaşlı emre aşık'a 4 maç oynamama cezası verdi. disiplin komitesi, dün yaptığı toplantıda, letonya maçında emre aşık'ın rakibine yaptığı kasdi hareket nedeniyle 4 maçla cezalandırıldığını açıkladı. komite, bu maçta türk futbolcuların rakip futbolcular ve hakemlere karşı maç içinde ve sonrasındaki agresif davranışları nedeniyle türkiye futbol federasyonu'na 30 bin isviçre frangı para cezası verilmesini kararlaştırdı. bu arada komitenin, ümitler'in de almanya ile istanbul'da yapılan play-off baraj maçı sonrası olaylar nedeniyle verilen 2 maç seyircisiz oynama cezasının yanısıra futbol federasyonu'na da 50 bin isviçre frangı para cezası verdiği kaydedildi. maçtan sonra rakip takım kalecisine saldıran kayserisporlu beyhan aslan 5, 2 alman oyuncuya vurduğu ifade edilen fenerbahçeli kemal aslan da 4 maç oynamama cezası aldı.
