sezonu galatasaray ve ankara demirspor’un aynı puanla bitirmeleri şampiyonun nasıl belirleneceği sorununu ortaya çıkardı. şampiyonu belirlemek üzere iki takım arasında iki final maçı oynanmasına karar verildi. istanbul’da oynanan ilk maç, sahada çıkan olaylar üzerine 78. dakikada hakem tarafından tatil edildi. bu arada fifa’ya da danışıldı. fifa, federasyonun kendi kurallarını işleterek sorunu çözmesini istedi. bir süre sonra beden terbiyesi genel direktörü tümgeneral cemil taner istanbul bölgesi’ne gönderdiği tebliğ ile 7 mayıs 1938 tarih ve 405 sayılı yönetmelik hükmü ile puan ve averaj sisteminin önceden belirlendiğini, buna göre yarıda kalan maçın özel maç kabul edilidiğini ve geçerli averaj sistemine (attığı gol/yediği gol) göre averajı daha iyi olan galatasaray’ın şampiyonluğunun tescil edildiğini bildirdi.
beşiktaş: mehmet ali tanman, taci erce, fevzi uman, bedii çapa, ibrahim tusder, hayati ozgan, eşref bilgiç, şeref görkey, sabri gençsoy, hakkı yeten, hüseyin saygun
teknik direktör:refik osman top
ankara demirspor: necdet erdem, şevket demirtepe, gazi günday, kamil boğaç, zeki tavacıoğlu, salih, ibrahim tezcan, şemsi, arif sevinç, orhan barlas, orhan canpulat
gol: dk. 21 arif sevinç (0-1) dk. 47 (pen.) hakkı yeten (1-1)
tarih...istanbulda 19/3/1939...fenerbahçe - vefa ........................g. saray - beşiktaş 25/3/1939...ankaragücü - fener 26/3/1939...ankaragücü - vefa 1/4/1939...ateşspor - vefa 2/4/1939...ateşspor - f. bahçe 9/4/1939...b. ş. - f. b. 15/4/1939...doğanspor - f. b. 16/4/1939...doğanspor - vefa 23/4/1939...g. s. - vefa 28/4/1939...demirspor - g. s. 29/4/1939...demirspor - f. b. 5/5/1939...ankaragücü - b. ş. 6/5/1939...ankaragücü - g. s. 14/5/1939...b. ş. - vefa 21/5/1939...f. b. - g. s. 28/5/1939...f. b. - vefa ........................b. ş. - g. s. 4/6/1939...f. b. - g. s. ........................b. ş. - vefa 10/6/1939...demirspor - vefa 11/6/1939...demirspor - b. ş. 17/6/1939...doğanspor - b. ş. 18/6/1939...doğanspor - g. s. 24/6/1939...ateşspor - g. s. 25/6/1939...ateşspor - b. ş. 27/6/1939...f. b. - b. ş. ........................g. s. - vefa
görülen lüzum üzerine millî küme fikstüründe aşağıda gösterilen tadilât yaplımıştır:
fenerbahçe - vefa, 28/5/939 da yapacağı maçı 27/5/939 da; beşiktaş - vefa, 4/6/939 da yapacağı maçı 3/6/939 da; galatasaray - vefa, 2/7/939 da yapacağı maçı, 1/7/939 da; demirspor - vefa, 10/6/939 da yapacağı maçı 8/7/939 da; demirspor - beşiktaş, 11/6/939 da yapacağı maçı 9/7/939 da, istanbulda oynıyacaktır-
...
mühim bir mesele görüşülmek üzere beşiktaş, fenerbahçe, galatasaray ve vefa kulüblerinin 28/4/939 cuma günü akşamı saat 16 da bölge merkezine salâhiyettar birer murahhas göndermeleri rica olunur.
süleymaniye, şişli - hilâl, kurtuluş saat 15,30 hakem refik osman top. yan hakemleri: fikret kayral ve bahaeddin uluöz. demirspor - beşiktaş saat 17,30 hakem tarık özerengin. yan hakemleri: şazi tezcan ve sami açıköney.
futbol federasyonu da işin içinden henüz çıkamadı, diğer alâkadarlar galatasarayın şampiyon olduğunu söylüyorlar
millî küme şampiyonluğunu aralarında taksim edecek olan galatasarayla, demirsporun puvanları müsavi olunca, hangi takımın birinci olacağını tayin etmek için gol avantajına başvurmak icab etmiştir. geçen sene istanbul lik maçları sonunda puvanları müsavi olan beşiktaşla güneş takımlarından hangisinin şampiyon olması lâzım geldiği ortaya bir mesele çıkarmış, beşiktaş kulübü de bu iş için federasyona müracaatte bulunmuştu.
1938 senesinde vuku bulan bu vaziyet üzerine, futbol federasyonu «gol averajının» nasıl tatbik edilmesi lâzım geldiğini gönderdiği tebliğ ile aşağıdaki şekilde muamele yapılmasını bildirmişti:
«gol averaj usulünde hükmen galib gelen takımlara üç puvan ile, üç de gol verilecektir.»
bu seneki millî küme talimatnamesinin altıncı maddesi ise: «neticede puvanı ve beraberlik halinde gol averajı nazarı dikkate alınarak en başa geçecek kulüb millî küme şampiyonu olur.» denilmektedir.
beden terbiyesi umumî müdürlüğü işe başladığı tarihte mıntakalara gönderdiği bir tebliğde ise «yeni nizamname ve talimatnameler şûrayi devletten tasdik olunup neşredilinceye kadar eski nizamname ve talimatnamelerin hükümleri elan mer'i ve muteberdir» demişti.
şu hale göre, gol averaj usulile geçen sene güneş takımı nasıl birinci addedildi ise, bu seneki millî küme maçlarının sonunda da galatasarayın şampiyon olması pek tabiî bir neticedir.
istanbul şampiyonluğu için beşiktaş kulübünün yapmış olduğu itirazı o zaman genel merkez teknik büro şefliğinde vazifesi icabı bu işleri tetkik eden kemal halimden galatasarayla, demirsporun vaziyetini sorduk. bize şu malûmatı verdi:
«— 934 - 35 senesinde ilk defa istanbul futbol heyeti gol averaj usulünü tatbik etmiştir. gol averajını şu yolda tatbik ederek kulüblerin derecelerini tayin etmiştir. bu usule göre; atılan gol, yenilen gole taksim edilir, harici kısmeti büyük olan kulüb birinci olur. keza; 937 - 38 senesinde istanbul şampiyonası da bu usule göre istanbul futbol ajanlığınca tayin edilmiş ve beşiktaş kulübünün federasyona vâki itirazı reddedilerek güneş kulübü istanbul birincisi olmuştu. futbol federasyonunun tertib ettiği veya himaye ettiği müsabakalarda puvanların müsavatı takdirinde derecenin gol averaj usulile tayin edileceği hakkındaki kararına tevfikan bu seneki millî küme netayicine nazaran galatasarayın millî küme şampiyonu olduğu kendiliğinden tezahür eder.
galatasaray 43 gol atmış, 19 gol yemiş, attığı, yediği gole taksim edildiği zaman çıkan harici kısmet 2.26, demirspor 35 gol atmış, 16 gol yemiş, attığı, yediğine taksim edildiği zaman da çıkan harici kısmet 2.19 dur. bu vaziyete göre galatasaray millî küme şampiyonudur.»
vaziyet bu merkezde iken dün çıkan akşam gazetelerinden biri demirsporun şampiyonluğunu ilân ediyordu.
bu hususta icab eden tahkikatı yaptığımız zaman da şöyle bir vaziyetle karşılaştık:
federasyon reis vekili dün sabah bir akşam gazetesinin kendisine müracaati üzerine (galatasaray) ın şampiyon olduğunu bildirmiştir.
bu muhavereden iki saat sonra gene bir telefon konuşmasında bu defa, federasyon reis vekili (demirsporun) şampiyon olduğunu sarahatle söylemiş, ve gazete bu havadisi derhal sütunlarına geçirmiştir.
galatasarayın şampiyon olduğunu haber alan bir galatasaraylı ikinci havadisi duymadığı, için hakikati öğrenmek maksadile ankaraya telefon etmiş ve yepyeni bir mesele ile karşılaşmıştır.
bu defa federasyon reisi, henüz meselenin tetkik edilmekte olduğunu, bu hususta hiçbir karar verilmediğini, sabahleyin kendisile görüşen gazeteye de birşey yazmaması hakkında telgraf çektiğini söylemiştir.
millî küme şampiyonluğunun beynelmilel futbol nizamatının iyice tetkikinden sonra taayyün etmesi lâzım olan bir meselede ortaya çıkan üç ayrı ayrı havadisin hangisi üzerinde duracağımızı biz de kestirmiş olamadık.
meselenin ortalığı karıştıran ruhu şuradadır: beynelmilel futbol kavaidi umumiyesini bilenler ve averaj usulünün tatbikile meşgul olan eski idareciler meseleyi şöyle anlatmaktadırlar:
1— bir takım sahaya çıkmazsa hükmen mağlûb addedilir.
2— hükmen galib gelen takıma üç sayı ve üç puvan verilir.
3— hükmen mağlûb sayılan takım sıfır puvanla cezalandırıldığı için ayrıca bir de aleyhine gol kyadedilmez.
işte düne kadar çözülemiyen karanlık nokta budur. sahada hükmen mağlûbiyetle esasen sıfır puvan alarak cezalandırılmış bir takıma ayrıca bir de aleyhine gol verilemiyeceğine göre galatasarayin şampiyonluğu için en küçük bir şüphe bile yoktur.
ankara, 10 (a.a.) — beden terbiyesi genel direktörlüğü federasyonlar dairesi başkanlığından:
«— bu hafta istanbulda yapılan maçlarla millî küme müsabakaları sona ermiş ve galatasaray ile demirspor 35 er puvanla başta kalmışlardır. bu iki takımdan hangisinin millî küme şampiyonluğuna hak kazandığı vesaik ve mevzuat üzerinden federasyonca tetkik edilmekte olup bu hususta henüz verilmiş hiçbir karar yoktur. her iki tarafın hakları kâfil olacak kraarın tebliğine değin söylenilecek sözlerin veya intişar edecek yazıların indî mütalealardan ibaret olabileceğini tavzih ederiz.»
federasyon; iki takım arasında, biri ankarada, diğeri istanbulda olmak üzere tekrar iki maç yapılmasına karar verdi
ankara 11 (a.a.) — beden terbiyesi genel direktörlüğünün federasyonlar dairesi başkanlığından aşağıdaki not verilmiştir:
35 er puvanla millî küme maçları başında kalan galatasaray ve demirspor takımlarından hangisinin şampiyonluğa hak kazandığını vesaik ve mevzuat üzerinden tetkik etmek üzere bugün genel direktörlük binasında toplanan yüksek hakem komitesi ve futbol teknik heyeti azalarile federasyonlar dairesi başkanından mürekkeb heyet vaziyeti inceliyerek gol averaj usulünün memleketimizde sureti tatbikına aid olan mevzuatta kâfi derecede vuzuh olmadığından bu babda verilen kararda mündemic esbabı mucibe dairesinde müsavi olan bu iki takımın birisi 23/7/939 tarihinde istanbulda fenerbahçe stadında ve diğeri 30/7/939 tarihinde ankarada 19 mayıs stadında olmak üzere birer defa maç yapmalarına müttefikan karar vermiştir. karar suretleri ayrıca alâkadar bölgelere bildirilecektir.
cumhuriyet: federasyonlar merkezinin bu kararı şayanı takdirdir. esasen iki takım müsavi vaziyete geldikleri gün biz de bu fikri ileri sürmüş ve en makul şeklin bu olabileceğini söylemiştik. şampiyonluğa namzed bu iki güzide takımın, iki maç daha yaptıktan sonra hakkile birinci olabilmesine imkân verilmesi en isabetli bir karardır.
beden terbiyesi umumî müdürlüğü istanbul mıntakasına gönderdiği bir tamimle 1938 - 39 senesi millî küme şampiyonasının kat’î neticesini bildirmiştir.
galatasarayla demirspor takımları arasındaki puvan müsavatından çıkan ihtilâf, gol averaj usulile halledilemediği için şampiyon takımı tayin maksadile biri istanbulda, diğeri de ankarada oynanmak üzere iki maç yapılmasına karar verilmişti. istanbulda yapılan ilk maçta çıkan hâdise üzerine hakem oyunu tatil etmiş ve netice yeni bir çıkmaza girmişti. bu vaziyet üzerine futbol federasyonu hem gol averajı, hem de yarıda kalan maçın neticesini kat'î bir şekle bağlıyabil mek için beynelmilel federasyona müracaate karar vermişti. beynelmilel federasyon, her millî federasyonun kendi tarafından vazettiği hükümler dairesinde muamele ifası lâzım geldiğini bildirmiştir. bunun üzerine futbol federasyonu bizde tatbik edilen puvan ve gol averajı sistemile meseleyi hallederek demirspora nazaran attığı golün yediği gole taksimile çıkan harici kısmeti daha büyük olan galatasarayın şampiyonluğunu tasdik etmiştir.
gol averajı yüzünden çıkan ve dedikodusu günlerce devam eden galatasaray - demirspor maçı da hususî maç olarak kabul edilmiştir. ilk maç malûm hâdise ile neticelendiğinden, ikinci maçın yapılmasından sarfınazar edilmiştir.
1938 - 39 senesi millî küme şampiyonluğu şu sıra ile nihayetlemıiş olmaktadır: galatasaray 35, demirspor 35, ankaragücü 33, beşiktaş 32, fenerbahçe 30, vefa 22, doğanspor 21, ateşspor 17 puvan almışlardır.
