izmir'in kadim kulüplerinden siyah beyazlı altay, ankara'ya büyük bir seyahat tertip etti.
tarihte bugün izmir altay kulübü ankara'da bir spor müsameresine katıldıktan sonra izmir'e avdet etti.
türk futbol tarihinin en önemli kalesi olan izmir'in en eski iki kulübünden biri olan altay, 1329 sene, kanunisani'nin üçüncü cuma günü yani 16 ocak 1914 tarihinde frenk mahallesi gül sokağı'ndaki eski saint joseph fransız mektebi 'harb-i umumi'de şark idadisi olmuştur' müştemilattan bir odada kuruldu.
altay idman yurdu namıyla kurulan kulübün müessisleri arasında şark idadi müdürü eski maarif vekili ve izmir mebusu necati bey, merhum izmir mebusu ve moskova sefirlerinden necati vasıf bey, izmirli talat bey (erboy), nejat evliyazade, muharir raif nezihi ve şimendiferci rıfat beyler sayılabilir.
uzun seneler izmir'in türk ve müslüman ahalisinin karşıyaka ile birlikte yegâne temsilcisi olan altay, rum kulüpleri ile yaptığı müsabakalarda elde ettiği muvaffakiyetlerle halkın sempatisini kazanmıştı.
yunan işgali sırasında ittihat ve terakki'nin ehemmiyetli bir öğesi olarak derhal üstüne gidilen altay, kapanma tehlikesi ile karşı karşıya kaldı. adını ve yurdunu değiştirerek bir nevi yeraltına inen kulüp, bu dönemde izmir idman kulübü namıyla anıldı. bu dönemde dahi limandaki ecnebi gemilerin askerlerinden mürekkeb timlerle, kadim dostu karşıyaka ile müsabakalar yapmaktan geri durmadı.
milli mücadelenin nihayetinde büyük kumandan'ın buyurduğu surette ve "orduların ilk hedefi olan" akdeniz'de altay da vardı. "güzel izmir"le birlikte o da esaretten kurtuldu.
işgal sonrası yeniden altay namını alan kulüp, süratle toparlandı ve kısa sürede yeniden izmir'in en önemli güçlerinden biri haline geldi. kurulduğu muhitin izmir'in en önemli çayırı punta'yi ihtiva etmesi; kesb-i kuvvet oyuncuların bu kulübe katılmasını sağladı. kendi evi punta'da izmir'in diğer güçleri ve azınlık takımlarıyla müsabakalar yaparak mevcudiyetini güçlendirdi.
izmir'den şehir dışına seyahat yapan ilk türk gücü olan altay'ın bu seyahati ile ilgili habere ilk olarak spor âlemin'de rastladık:
"şehrimizdeki altay spor kulübü büyük bir seyahate hazırlanmaktadır. on güne kadar izmir'den yigirmi (yirmi) beş sporcu ankara'ya mütevecihen (planlandığı üzere) hareket edecektir. ve orada futbol, voleybol, atletik müsabakaları icra edeceklerdir.sonra izmit'e giderek, orada da oynadıktan sonra istanbul'a geçeceklerdir. istanbul da yapılacak müsabakaları müteakip avdet edeceklerdir. altay, bu mühim seyahate hazırlık olmak üzere cuma günü punta'daki stadyumda bir spor müsameresi yapmıştır." (spor âlemi, 15 teşrinsani 1339)
altay'ın ankara seyahati gerçekten de planladığı gibi gerçekleşir. bu davetin kimler tarafından organize edildiğini de yine aynı dergiden birlikte okuyalım:
"izmirliler ankara'da, 16 teşrinsani 1339
izmir altay 0-0 ankara muhteliti
müdafa-i milliye vekili kazım karabekir paşa hazretleri'nin himayelerinde yapılan bugünkü spor müsameresine başvekil ismet, müdafa-i milliye vekili kâzım ve süvari kolordu kumandanı fahrettin paşalar hazreti ile imar vekili necati bey efendi ve bir çok ileri gelen teşrif buyurdular." (türkiye idman mecmuası, teşrinsani, 1339)
haberden de anlayacağımız gibi; başta kâzım paşa olmak üzere, necati bey ve fahrettin (altay) bey gibi şahısların himayeleri ile bu seyahat tertip edilmiş. yapılan müsabakalar gelince; altay ankara'da iki önemli müsabaka yaptı. bunlardan ilki yukarıda da görüldüğü gibi ankara muhteliti ile ikincisi ise ankara idman yurdu ile
futbol müsabakasından önce atletik, halat çekme ve voleybol müsabakaları yapıldı. halat müsabakasını ankara lisesi kazanırken, voleybolda izmir altay kulübü ankara lisesi spor kulübünü sekize karşı on beş sayıyla mağlup etti.
futbol müsabakasından sonra ismet paşa izmirlilere hitaben; ankara futbolcuları, misafirlerine hürmet ettiler. sizi mağlup etmediler. ikinci oyunda size galip geleceklerdir diyordu.
ismet paşa ankaralılar galip gelsin istedi istemesine, lâkin sonuç onun istediği gibi olmadı. ikinci müsabakada altay, ankara idman yurdunu iki golle yendi. ankara'nın diğer bir kuvveti olan anadolu turan sanatkaran gücü de izmirlilere bir oyun teklifi yaptı. altay kaptanının, yorgun olduklarını ve ayın yirmi birinde dönüş yolunda olacaklarını söyleyerek teklifi nazikçe reddettiğini ve ankaralıları izmire davet ettiğini ise gazetelerden öğreniyoruz:
misafirlerimiz giderken turanlıları izmire davet ettiler. altay, turan anadolu sanatkaran gücüne, dünkü davetine yine mezkur gazete ile verdikleri cevapla bugün istanbul'a hareket etmeleri münasebetiyle kendilerinin maç yapamayacaklarını, turanlılar ile bir müsabakanın ancak izmir de icrası kabil olabileceğini bildirmişlerdir. misafirlerimiz bizde tatlı hatıralar bırakarak istanbul'a mütevecihen bugün şehrimizden hareket ettiler. beraberlerinde resul ve hakem sedat beyler bulunuyordu.(21 teşrinsani 1339, yeni gün, ankara)