mehmet yüce'nin türk futbol tarihi - birinci cilt: osmanlı melekleri adlı kitabından;
constantinople f.c. sekretaryası
“antrenman için 15,16 ve 18 ekim tarihlerinde moda çayırı’nda tam kadro toplanılacak. antrenman saati sabah 06.30’dur.”
burada verilen saat bazı okurlarımıza çok erken görülebilir. bunun nedeni söz konusu saatin “alaturka saat” olmasıdır. esasında egzersiz zamanı bu kadar erken değil.
kadıköy kulübü’nün ilk oyuncuları arasında meşhur horace armitage de vardır, comber de. ruşen eşref kadıköy’den bahsederken özellikle comber’den dem vuruyor:
“fuad bey’den biraz sonraları cin gibi atik oyunları, çalımları, aldatmaları pek hoşa gider küçük sevimli koyu esmer bir türk daha. haşan! fakat dediğim gibi kadıköy kulübü içine bir veya iki türk karışmış ingiliz başkan idaresinde bir rum kulübü idi. orada ingiliz olarak bir de orest dedikleri güzel türkçe konuşur babacan meşrepli horace armitage vardı. orest ki kadıköy’ü kurmada ceyms’in ortağı idi derlerdi. yoksa haigton da önceleri orada mıydı? comber ortaya çıkınca pabucu biraz dama atılmış gibi açık kumral levend boylu santrforvet haigton! bunu da bu mesafeden pek iyi ayırt edemiyorum. ingilizlerin kendi kulüpleri de moda’da idi, adı da moda idi.”
ruşen eşrefin dediği gibi ingilizlerin kendi kulüpleri moda futbol külübü’dür. bu kulüp için ortaya atılan, “moda, kadıköy kulübü’nde çıkan bazı anlaşmazlıklar sonucu bu kulüpten ayrılan ingilizler tarafından kurulmuştur” görüşü, ancak ikinci kuruluş için geçerli olabilir. bu karışıklığın altında yatan sebep kulübün 1903 senesinde yeniden kurulmuş olmasıdır. yoksa daha önce de bahsettiğimiz gibi ilk kuruluş tarihi epey eskidir.
fuat hüsnü’den galatasaray kulübü kurucusu ali sami de bahseder. ali sami bey bir konuşmasında zamanın baskıcı yönetimi karşısında hangi çarelere başvurduklarını da anlatıyor:
“ingiliz kulübüne giren ilk türk futbolcusu bahriyeli fuad hüsnü’dür. galatasaraylı fuad hüsnü sonradan fenerbahçe’ye kaptan olmuştur. fuad bey zamanının icâbı olarak bir bahriye subayı’nın top oynaması hoş görülmeyeceğinden ‘bobby’ diye takımlarda yer alırdı. o zaman çıkan levand herald gazetesi galatasaray’dan bahsedeceği zaman toplantıların memnû (yasak) olduğu o devirde ‘an other’ (bir başkası) diye yazardı...”
