kenan başaran'ın "arkadan müdahale: 3 temmuz şike davası süreci" kitabından;
gerekçeli karardan
örgüt suçu nedir?
suç işlemek amacıyla örgüt kurma, tck'nın 220. maddesinde aşağıdaki gibi düzenlenmiştir.
örgüt, soyut bir birleşme değildir, bünyesinde hiyerarşik bir ilişki hâkimdir. bu hiyerarşik ilişki, bazı örgüt yapılanmalarında gevşek bir nitelik taşıyabilir. bu ilişki dolayısıyla örgüt, mensupları üzerinde hâkimiyet tesis eden bir güç kaynağı niteliğini kazanmaktadır.
örgütün varlığı için suç işlemek amacı etrafındaki fiilî birleşme yeterlidir. örgüt, niteliği itibarıyla, devamlılık arz eder. bu itibarla, kişilerin belli bir suçu işlemek için bir araya gelmesi hâlinde, örgüt değil, iştirak ilişkisi mevcuttur, iştirak ilişkisinden bahsedebilmek için, suç ortaklan nezdinde suçun, konu veya mağdur bakımından somutlaşması gerekir. buna karşılık, örgüt yapılanmasında, işlenmesi amaçlanan suçlann konu veya mağdur itibarıyla somutlaştırlması zorunlu değildir.
bu bakımdan, örneğin sadece üç kişinin bir araya gelmesi devletin ülke bütünlüğünü bozmaya yönelik suçları işleme açısından somut bir tehlike taşımayabilir; buna karşılık, ekonomik çıkar sağlamaya yönelik suçlar açısından elverişli olabilir.
örgüte üye olmak, fiilî bir katılmadır. örgüte üye olmak için örgüt yöneticilerinin rızasının varlığına gerek yoktur. tek taraflı iradeyle de katılmak mümkündür.
aziz yıldırım neden suç örgütü kurmakla suçlandı?
şüphesiz üst üste 3 yıl şampiyonluk vaadi ile yönetime gelen aziz yıldırım için, şampiyonluğun üçüncü kez, üstelik yine kendi başkanlığı döneminde kaybedilmesi, akıllara dahi getirilmemesi gereken bir olaydır.
sanık aziz yıldırım bu amacı gerçekleştirmek için fenerbahçe spor kulübünün resmî yönetiminde görev yapan diğer üyelerin (ilhan yüksel ekşioğlu, alaeddin yıldırım ve şekip mosturoğlu hariç) bilgi ve rızaları dışında illegal bir yapı/ örgüt kurmuştur. suçun maddi unsuru; 5237 sayılı tck'nın 220. maddesi yönünden herhangi bir ayrım yapılmaksızın çıkar amaçlı suç işlemek amacıyla teşekkül oluşturmayı da kapsayacak şekilde "kanunun suç saydığı fiilleri islemek amacıyla örgüt kurmaktır. |
yüksek yargıtay'ın yukarıda belirtilen ve aynı mahiyette çok sayıdaki kararında, örgüt suçundan cezalandırılmalarına karar verilen sanıkların hiçbirinin, örgüt içinde aldıkları cezanın bir göstergesi olarak herhangi bir uzvunun eksilmesini ya da dünya ölçeğinde ekstrem örnekler teşkil eden örgütlerin mensupları için rütbelerini belirten ayırıcı unsur olarak kullandığı bir kısım işaret ve uygulamaların olması gerektiğine hükmetmemiştir.
bu nedenledir ki, sanıklardan doğan ercan'ın 6222 sayılı yasa öncesi döneme ilişkin olarak 07.03.2011 tarihli gençlerbirliği-fenerbahçe müsabakasında şike yaptığından bahisle açılan kamu davasında beraatına hükmedildiği halde, sanığın aziz yıldırım liderliğinde kurulan suç örgütüne üye olduğu anlaşıldığından, örgüt üyeliği suçundan cezalandırılmasına karar verilmiştir.
sanık ilhan duruşmadaki savunmasında soru üzerine; "ceo demek ile ceo'yu kastetmişimdir, kendi şirketimin, genel müdür demekle de genel müdürümü kastetmişimdir"şeklile beyanda bulunmuştur. şüphesiz hiçbir şirketin genel müdürü bir yerden döndüğünde, kendi ayağına şirketin sahibini çağırabilecek kadar cüretkâr olamayacağı gibi, hiçbir patron da buna müsaade etmez.
şüphesiz doğan'ın "maça gideyim mi derken" kastettiği seyirci olarak izlemek amacıyla gitmek değildir. böyle bir durumda alaeddin'den izin istemesinin hiçbir anlamı yoktur. örgüt üyesi olan doğan'ın, sanık alaeddin'den izin istemesi, aralarında gevşek de olsa hiyerarşik bağı göstermektedir.
amaçlanan sonucu elde etmek için şike ve teşvik anlaşmalarında, kazanç veya sair menfaati araç olarak kullanmaktadır. bu itibarla amaçlanan suçları işlemek için gerekli üye, araç ve gerece sahiptir. düzenleme ile güdülen amacın, ileride işlenmesi olası olan suçların önlenmesine yönelik olarak kamu için tehlike oluşturabilecek birleşmelerin engellenmesi olması nedeniyle, suçun oluşabilmesi için bir suç işlemek amacıyla oluşturulmuş basit bir birleşmeden ziyade, belirsiz sayıda amaç suçun işlenmesi amacıyla gevşek veya sıkı bir hiyerarşik ilişkiye dayalı olarak meydana getirilmiş, sürekli bir birleşmenin bulunması gerektiği, zira örgüt niteliği itibariyle devamlılığı gerektirdiği.
suç örgütünün süreklilik gösteren faaliyetlerinde gizliliği sağlama ve güvenlik güçlerinin takibine takılmamak amacıyla geliştirdikleri "bir numara, şirket ceosu, rüzgar, şekerli, inşaat işçisi, mağdur, müvekkil, hakim, gram, kahve içme, dava, inşaat, mahkeme, proje, tarla, taş ocağı, mühendis, kuma» gibi ifadeleri içeren jargon, aşağıda örnekleriyle belirtilmiştir.
sanık aziz yıldırım duruşmadaki savunmasında; "yani şimdi aziz yıldırım'a bir numara, ceo demek kadar normal bir şey yok, eğer bana inşaat işçisi deselerdi o zaman bu şifreli bir kelime olabilirdi. ama aziz yıldırım'a başkan ceo deyince gayet doğal yani. ama bu inşaat işçisi deyip de ben olsam o j zaman şifreli olurdu'' ifadelerini kullanmış, telefon görüşmelerinde kendisinden "bir numara ve ceo" denilmesini kabul etmiştir. yukarıda teşvik ve şike faaliyetlerine ilişkin olarak yapılan telefon görüşmelerinde geçen ifadeler, fenerbahçe spor kulübünün olağan yönetim faaliyetleri kapsamında kullanılmadığı gibi ilgililer olağan yönetsel konular ile ilgili görüşmelerde anılan ifadeleri kullanma ihtiyacı hissetmemektedirler. şu hale göre, sanık aziz yıldırım'ın ifa ettiği resmî kulüp başkanlığı görevinin dışında, suç işlemek için bir araya gelen insanlardan kurulu bir yapılanmanın en başında bulunduğu açıktır.
liderliğini sanık aziz yıldırım'ın yaptığı bu yapılanmanın, bir suç işlemek amacıyla oluşturulmuş basit bir birleşme olmadığı yürütülen faaliyetlerin kapsamından anlaşılmaktadır. amaç fenerbahçe spor kulübünün şampiyon yapılması suretiyle haksız ekonomik çıkar elde etmektir. bu amaca yönelik olarak yapılması gereken, gerek kendi müsabakalarının ve gerekse şampiyonluğa ortak olabilecek rakip takımların müsabakalarının sonucunu etkilemektir. nitekim spor toto süper ligin ilk yarısının sonunda trabzonspor'un 9 puan, bursaspor'un ise 4 puan gerisinde olan fenerbahçe, şike ve teşvik eylemlerinden haberdar dahi olmayan teknik adamının ve çoğu futbolcusunun emek ve çabalan yanında, sanıkların üstün (!) gayretleri sonucu trabzonspor ile aynı puanda olmasına rağmen ikili averaj üstünlüğü ile ligi şampiyon olarak tamamlamıştır. şüphesiz böyle bir süreç ve sonuç öngörülemeyeceğinden, sanıkların "belli bir suç" işlemek amacından söz etmek mümkün olmayıp, belirsiz sayıda suçun işlenmesi amacıyla iştirak boyutunu aşan bir yapıda bir araya geldiklerinin kabulü gerekmektedir. buna göre her ne kadar mahkememizce, 6222 sayılı yasa'dan önce işlenen teşvik ve şike fiillerine ilişkin olarak sanıklar hakkında beraat kararı verilmiş ise de, iddianameye konu edilen 21.02.2011 tarihli müsabakadan başlayarak 22.05.2011 tarihindeki son müsabakaya kadar yargılama konusu yapılan 13 müsabakada, yapılacak şike ve teşvik anlaşmalarının tarafının önceden belirlendiğini söylemek mümkün değildir. nitekim aynı müsabakaya yönelik olarak dahi, anlaşmanın taraflarının ya da kendisine şike veya teşvik teklif edilen muhatabın değiştiği bir vakıadır. bir diğer husus, liderliğini sanık aziz yıldırım'ın yaptığı suç örgütünün, gevşek de olsa hiyerarşik ilişkiye dayalı bir yapı olduğudur.
) 
