ilk basımı 1975 yılında olan "altay spor tarihi" kitabından;
altay futbol sahalarında 2 değerli evladını kaybetti.
27 aralık 1929 günü altay altınay takımları arasındaki lig maçında altınay'ın kasti olmayan bir tekmesi vehbi'nin karnına isabet etti. sahada fenalaşan vehbi tüm müdahaleye rağmen alsancak stadında ruhunu teslim etti. bu maçı altay, vahap özaltay'ın attığı gollerle 2-1 kazandı.
5 ocak 1958 tarihinde de genç takım oyuncusu ismet toksan bir antrenman maçında ani bir kalp krizi geçirdi ve halk sahasında vefat etti.
5 ocak 1958 deki olay dönemin milliyet gazetesinde şu şekilde yer almış.
6 ocak 1958 tarihli milliyetten;
bir futbolcu sahada öldü
izmir, hususî
dün şehrimiz halk sahasında müessif bir hâdise vukubulmuştur. uğurspor - gönenspor futbol maçında gönenspor takımında yer alan ismet toksan oyun esnasında âni bir kriz neticesinde vefat etmiştir. genç futbolcu aynı zamanda altay kulübünde de oynamaktadır.
izmir'de evvelki gün oynanana bir maçta kalb sektesinden vefat eden altayın genç futbolcusu ismet toksarı'nın cenazesi dün hazin bir merasimle kaldırılmıştır. ismet toksarı, 3 gün evvel 18 yaşına basan ve muhitinde çok sevilen bir gençti. pazar günkü dostluk maçında gönenspor'a takviye olarak yer almış ve solaçık mevkiinde attığı bir golü müteakip yere düşmüş ve bir daha kalkmamıştı. allah rahmet eylesin...
27 aralık'ta oynanan bu lig maçından yaklaşık 1 hafta önce bu seferde her iki takım özel bir maç için karşılaştılar ( https://macanilari.com/getir.php?fid=192819294764) ve bu maç dönemin gazetesine şu şekilde yansımış..
21 teşrinievvel (aralık) 1929 tarihli cumhuriyetten;
izmirde bir futbul maçı
izmir 19 (a.a.) - cumhuriyet halk fırkasının koyduğu kupa için yapılan müsabakada altay takımı altınay takımına iki sayı ile galip gelmiştir.
orhan berent'in altay: alsancak'ın sakini kitabından;
1928-29 sezonunda da altay bu kez namağlup olarak izmir ligi’ni şampiyon bitirdi. o yıl altay’ın kadrosu yeni katılanlarla birlikte gerçekten çok güçlüydü. kalede cemil, dominik, nevzat, faruk, vehbi, baron fevzi, hilmi, hakkı parker, fuat göztepe, vahap özaltay ve ismail hakkı gür bu futbolculardan sadece birkaçıydı. fakat 27 aralık 1929’da altay’ın acar futbolcusu ve gelecek için pek çok ümit vaat eden vehbi bir altınay maçında karnına aldığı tekme ile sahada hayatını yitirecekti.
orhan berent'in altay: alsancak'ın sakini kitabından;
1930’larda izmir’de futbol ve altay
altay büyük bir futbolcu fabrikasıydı. kimi zaman birinci takımı izmir liginde maçlar yaparken ikinci takımı ege bölgesinde turneye çıkıp aydın’da maçlar yapıyor, üçüncü takımı ise gençler turnuvasına katılıyordu. bu dönemde altay’da en çok öne çıkan isimler, kaleciler fehmi eriş, cemil tuğaltay ve orhan, oyuncular ismail hakkı, faruk, niyazi, kemal, nevzat, hilmi, doğan, orhan, baron fevzi, dominic gibi futbolculardı. bu kadronun 1930’da şampiyon olması rastlantı değildi şüphesiz. 27 aralık 1929’da ligde altınay’ı 2-1 yenip 1930’a giren altay, şampiyonluğun en güçlü adayıydı yine. (*) (**) 1950 yılma hızlı ve havası oldukça yerinde giren altay, ligde o zamanın güçlü takımı sakarya’yı 2-0 yenerken, birkaç sezon önceki eski gücünden uzak karşıyaka ise altınordu ile 1-1 berabere kalıyordu. 11 şubat 1930 tarihli cumhuriyet gazetesinde haber şu şekilde verilmişti:
“altay-sakarya müsabakası rüzgârlı bir havada oynanmış, seri ve seyyal bir cereyan takip ettikten sonra 2-0 altay’ın galebesile neticelenmiştir. bu müsabakadan sonra altınordu ve karşıyaka karşılaşmışlardır. bu karşılaşma da aynı şekilde heyecanlı olmuş, takımlar birer sayı ile berabere kalmışlardır.”
(*) altaylı vehbi’nin sahada vefat ettiği maç, bu maçtır. altay’ın iki golünü vahap atmıştı.
(**) bu maçla ilgili ikinci bir ağızdan öğrendiğim ilginç bir anekdot, vehbi’nin hastanede bir ara kendine geldiği ve çevresindekilere sahada olayın nasıl meydana gelip kendisini makasa alan ve karnına dirsek atan altaylı futbolcuları isim vererek, ama sonlarına bey takısı koyarak anlatmasıydı. “benim bu duruma gelmeme sebep olan.....bey ve.......bey’dir.” aktarılan anekdot ne kadar gerçeğe uygundur bilemem. fakat burada önemli olan, ölüm döşeğindeki bir insanın olayı aktarırken bile rakip futbolculara “bey” diye hitap etmesiydi. 1930’lu yılların başında altaylı futbolcular hem modernliğin hem de sportmenliğin bir anlamda izmir’deki temsilcisiydi desek abartmış sayılmayız.
mehmet yüce'nin, "idmancı ruhlar: futbol tarihimizin klasik devreleri: 1923-1952, türkiye futbol tarihi - ikinci cilt" kitabından;
izmir ligi (1929-30)
izmir ligi'nin birinci devresi 29 kasım 1929 cuma günü karşıyaka, altın ay, altay, sakarya, altınordu, karşıyaka sebat, güzel izmir, bayraklı, yıldız, anadolu ve göztepe kulüplerinin katılımı ile kalabalık bir surette başladı ve 2 mayıs 1930 tarihinde nihayetlendi. bu bölüm nihayetinde final grubuna iştirâk hakkı kazanacak kulüpler belirlenmiş oldu.
ligin ilk kısmında son derece feci hâdiseler meydana geldi. 27 aralık 1929 tarihinde oynanan müsabakada altın ay'lı ihsan bey'in dizi altaylı vehbi'nin karnına isabet edince zavallı oyuncu yerde kıvranmaya başladı. durumun ciddiyetini görenler tarafından derhal askeri hastaneye kaldırılarak ameliyatı alındı. ameliyat sırasında bağırsağı koptuğu anlaşılan vehbi bey ertesi gün maalesef vefat etti.
6 mart 1930 tarihinde de altınordu camiasının başına bir felâket geldi. altınordu birinci takımının oyuncusu rasim bey, amcaoğlu kemâl bey tarafından bıçaklanarak öldürüldü. hâdisenin sebebi altınordu birinci takımına seçilemeyen kemâl bey'in, birinci takımda oynayan amcaoğlu rasim bey'i bundan sorumlu tutmasıdır. rasim bey güzel bir idmancı ruh, bir futbol meleği olarak genç yaşta maalesef hayatını kaybetmiştir.
memleketin belki de ilk seyircisiz müsabakası 10 ocak 1930 tarihinde altay-karşıyaka arasında oynanmıştır. futbol heyeti müsabakanın seyircisiz yapılması konusunda karara varmış, sahaya seyirciler alınmamış, halk maçı duvar üzerinden seyretmiştir. fakat seyirciler ikinci devre sahaya hücum etmişler, hakem de maçı tatil etmiştir.
müsabakalarının tamamına eriştiğin bu ligin nihayetinde altay 28, sakarya 27, altınordu 23, karşıyaka 22, altın ay 21, göztepe 21 ve karşıyaka sebat 21 puan topladı. göztepe ve karşıyaka sebat kulüpleri terfi / tenzil müsabakaları yaptı:
izmir ligi l. devre (1929-30) puan cetveli
kulüp..................o...g...b...m...a...y...p altay....................10...8...2...-...19...6...28 sakarya...............10...8...1...1...13...6...27 altınordu..............10...5...3...2...27...11...22 karşıyaka............10...5...2...3...13...10...22 karşıyaka sebat...10...5...2...3...18...12...21 altın ay.................10...5...1...4...13...9...21 göztepe...............10...5...1...4...17...14...21 anadolu...............10...2...2...6...10...14...16 güzel izmir...........10...2...2...6...8...13...16 bayraklı..............10...1...1...8...7...34...12 yıldız...................10...-...1...9...3...19...10
