rusyanın başkenti moskova da oynanan final maçında başlarda vasat bir futbol var gibi gözüksede 20. dakikadan sonra maç hızlandı ve ilk yarı 1-1 bitti. maç şampiyonlar ligi finali olduğu için futbolda bu olmalıydı. ikinci yarı chelsea nin üstünlüğü ile geçerken mavililerin iki topu direkten döndü. uzatmalarda da gol çıkmayınca penaltılarla manchester kupayı almayı başardı.
maçta benim için daha çok akıllarda kalan ise star tv de maçı anlatan sanıyorum ertem şener'in yine birbirinde komik ve sinir bozucu kelimeleriydi. top michael ballack a gelince "ballack üstün alman teknolojisi" diyebilmek kolay olmasa gerek aynı zamanda top cristiano ronaldo da iken "kanatları olmadan uçabilen tek varlık" benzetmesini dünya üzerinde bu adamdan başka yapabilecek birisi olduğunu düşünmüyorum. fakat bizim maç spikelerimiz hep böyle oldu ntv ve lig tv nin spikerlerini bunların dışında tutmak kaydıyla bu güne kadar diğer spikerlerin yapmadıkları espri kalmadı maçlarda işte bir kaç örnek daha
29 haziran 2005 brezilya-arjantin maçı..
ilker yasin maç sırasında yağan yağmuru, "ıslak yağmur taneleri..." diye tanımlamış, bizim gibi bu konudan bihaber izleyicileri aydınlatmıştır
beşiktaş-galatasaray maçındaki bir pozisyonun ardından show radyo...
- topa son dokunamayan carew...
adana'nın özel kanallarının birindeki spiker:
-eveet,adana demirspor sahaya "yaklaşık" 11 kişi çıktı.
yıllar önce bir şampiyonlar ligi maçı.star tv'de bülent karpat ilk kez spikerlik yapacak.heyecandan sesi titriyor çuvallayacağı her halinden belli.hakem düdüğünü çalıyor ve bülent karpat'ın süper repliği hafızalara kazınıyor:
-e ee..ö öö...düt !! maç başladı...
türkiye-brezilya maçında spiker sakatlanan alpay için;
-alpay arka ayağını burktu !!.....
karlı bir gün, spiker ümit aktan:
- sahadaki karların tamamı temizlenememiş, buradan bakıldığında saha yoğurtlu ıspanak gibi görünüyor.
orhan ayhan radyoda beşiktaş-antalyaspor maçının son dakikalarını anlatıyor:
-evet orda bir faul var galiba sevgili dinleyenler.. şu anda tam olarak göremiyorum. yani sevgili dinleyenler, bize de bu stadlarda anlatım için o kadar kötü yerler veriyorlar ki, kıyıda köşede.. biz de burada görevimizi yapıyoruz. mesela şu anda karşımda oldukça heybetli bir bayan var, yani sahayı tam olarak görmem mümkün değil..
çaykur rizespor - fenerbahçe maçını show radyo'dan sunan spiker, kaçan pozisyondan sonra aynen şöyle demiştir:
-yüzde doksandokuz nokta istediğiniz kadar dokuzluk gol pozisyonu..
ümit aktan,rize-fb maçında
- top tuncayda. tuncay sert vurdu. top kaleyi sevmedi. sevseydi birleşmeden bir gol doğabilirdi sayın seyirciler..
şampiyonlar ligi maçı bülent karpat
-manchaster takımı sahaya kırmızı atlet,beyaz külotla çıkıyor..
"bu oyunu seviyorum, bu sporu seviyorum, bu ligi seviyorum. neden kendi takımım olmasınki?" diyerek chelsea'yi 60 milyon paund'a satın alan rus milyarder roman abramovic'in 800 milyon dolar harcadığı chelsea'nin ingiltere liginden sonra şampiyonlar ligi'nde de havlu attığı ve sezonu 2 büyük kupayıda alamadan kapattığı maç.
bu maçtan 2 hafta önce bursa'da oynanan türkiye kupası final maçını tribünde izleyen bir gençlerbirliği taraftarı olarak, maçın penaltı atışlarını bursadaki maçtaki penaltı atışlarına çok benzettim. maçın 5. ve son penaltısını chelsea adına kullanan ve atması halinde kupayı chelsea'nin kazanacağı kaptan terry topun başına gelirken, bursa'da atması halinde gençlerbirliği'nin türkiye kupasını kazanacağı kaptan el saka'nın penaltısı aklıma geldi. terry penaltıyı kaçırdığı an... el saka'nın kaçırdığında tribünlerde yıkılmamız aklıma geldi. sanki o anı tekrar yaşadım...
ardından anelka'nın penaltıyı kaçırması ve ardından manchesterlı oyuncuların birbirlerine doğru koşmasını ve tribünlerin coşmasını da mehmet çakır'ın penaltıyı kaçırması ve kayserisporluların aynı zevki yaşamalarını hatırladım.
bir ara chelsea tribünleri ekrana geldi. tüm taraftarlar "bön bön" etrafa bakıyorlardı. bursa'dahi "şoktaki bize" ne kadar benziyorlardı...
ilker yasin'in maçın ardından yağış altında ağlayan chelseali ve sevinen manchesterlı futbolcuları tanımlamak için "yağmurda ağlayanla gülen belli olmaz derler" diyerek bizi düşünmeye sevk ettiği maç.
tabi ertem şener'in ağlayan chelseali futbolcular için "bu ağlayanlar milyon dolarlık futbolcular" tanımlama yapması da ilginçti. milyon dolarlık olunca ağlanmıyor mu ki? :)
"bu oyunu seviyorum, bu sporu seviyorum, bu ligi seviyorum. neden kendi takımım olmasın ki?" diyerek chelsea'yi 60.000.000 paund'a satın alan rus milyarder roman abramoviç'in 800.000.000 dolar harcadığı chelsea'nin, "bu oyunu seviyorum, bu sporu seviyorum, bu ligi seviyorum. neden kendi takımım olmasın ki?" diyerek manchester united'ı 1.500.000.000 dolara satın alan amerikalı milyarder malcolm grazer'a karşı kupayı kaybettiği maçtır.
üstelik roman abramoviç, "bu oyunu seviyoruz, bu sporu seviyoruz, bu ligi seviyoruz. neden kendi takımımız olmasın ki?" diyerek liverpool'u 175.000.000 pound karşılığında satın alan amerikalı iş adamları george gillet ve tom hicks'i yarı finalde eleyerek finale gelmiştir.
ntv spor.net yazarı kaan tunçbilek yazmış. enteresan bir yaklaşım. paylaşmak istedim.
penaltının adaleti
hiç isyan ettiğiniz oldu mu? adaletsiz olduğuna inandığınız şeylere karşı çıkmak istediğiniz? kahramanın kendi adaletini sağlamak uğruna ortalığı cehenneme çevirdiği uyduruk bir hollywood fimine gönderme yapmıyorum tabii ki. daha ziyade, bazı şeylerin kurallar dahilinde olduğu halde size yanlış geldiğini hissettiğiniz durumlardan bahsediyorum.
montesqieu, iran mektupları'nı yazdığında fransa ayağa kalkmış. kendi yaşam doğrularının evrensel doğrular olduğunu düşünen fransızlar, iki acem'in paris maceralarını ve gözlemlerini okurken, ilk kez başkaları için farklı doğrular olabileceğini anlamışlar. belki bizim de, yürürlükteki yazılı kurallara göre doğru kabul edilen, ancak bir türlü benimseyemediğimiz bazı konularda biraz beyin jimnastiği yapmamızın vaktinin geldiğini düşünüyorum.
tartışmaya açacağım 1. konu futbol ve penaltı…
penaltıyı ilk olarak, 1890'da irlandalı bir kaleci olan william mccrum önermiş. aynı zamanda saygın bir işadamı ve her türlü barış faaliyetine katılan bir centilmen olan mccrum, oyuncuların rakibe gol attırmamak için her yolu denemesinden tiksinmiş ve bu önerisini irlanda futbol federasyonu'na iletmiş. öneri 10 ay sonra uluslararası futbol birliği kurulu'nda kabul edilmiş. ancak bu o kadar basit olmamış.
tüm futbol medyası, özellikle de ingilizler ayağa kalkmış bu öneri sonrası. hatta ingilizler, bir ingiliz beyefendisinin asla rakip oyuncuya kasten faul yapmayacağını, böyle bir önerinin de ancak irlandalılardan çıkacağını savunmuş. ancak bir fa cup çeyrek finalinde, savunma oyuncularından biri topu çizgi üzerinde elle kesince ve serbest vuruşta, kale çizgisinin üzerinde duran kaleci rakibin bütün açılarını kapatarak golü önleyince mccrum'ın önerisi taraftar toplamaya başlamış.
öte yandan, penaltı uygulamaya geçtiğinde, bazı kaleciler diğerin dibinde atışın gol olmasını beklemeye, bazı oyuncular da topu bilerek dışarı atmaya başlamış. çünkü penaltının, oyunun ruhuna ve sportmenliğe aykırı olduğunu düşünüyorlarmış.
işte böyle ilginç bir başlangıcı olmuş penaltının. ancak o günlerden beri kimsenin penaltının özünü sorgulamıyor olması da tuhaf. oysa tartışılması gereken en önemli konu şu: "penaltı bir takıma verilen bir ödül müdür, yoksa diğer takıma verilen bir ceza mı?" cevabınız "her ikisi de şeklindeyse, o zaman soruyu şöyle soralım: "kurallara göre doğru verilmiş bir penaltı, lehine verilen bir takım için her zaman hakedilmiş bir ödül müdür?"
son haftalarda yaşadığımız penaltı tartışmalarını bir düşünelim. beşiktaş – fenerbahçe karşılaşmasının sonlarına doğru, gol pozisyonuyla çok da ilgili olmayan bir noktada fenerbahçeli kazım topa elle müdahale ediyor. fenerbahçe – kayseri karşılaşmasında devid kendini yere bırakıyor. gençlerbirliği – galatasaray karşılaşmasında sabri rakibini ite ite kendine yol açıyor. biz bunları ve benzer örneklerini sezon başından beri şiddetle tartıştık.
şampiyonlar ligi'ne gelelim. çeyrek final. muteşem bir liverpool – arsenal karşılaşması izliyoruz. arsenal karşılaşmayı 2-2'ye getiriyor ve avantajı eline geçiriyor. son dakikalarda, liverpool'lu babel soldan ceza sahasına girerken rakibiyle çarpışıyor. hakem penaltıyı işaret ediyor. aslında pozisyonun penaltıyla pek bir alakası yok gibi. ayrıca 100% gol pozisyonu da değil. şampiyonlar ligi'ni kazanacak kapasitedeki arsenal belki de bu kararla eleniveriyor. yarı finalde barcelona – m.united karşılaşıyor. ronaldo savunmanın hatalı pasını yakalıyor ve topu milito'nun yanından atıp geçerken düşürülüyor. 100% gol pozisyonu ve açık bir penaltı. ancak hakem aynı görüşte değil. belki de bu karar şampiyonlar ligi şampiyonunu değiştirecekti. dünya kupalarına ise hiç girmeyeceğim.
bu pozisyonların hepsi birbirinden farklı. kimi tamamen net bir gol pozisyonu, kimi gol ile alakası olmayan bir pozisyon. tek ortak noktaları ise ceza sahası denilen bölgede meydana gelmiş olmaları.
bana göre penaltı kararlarının bu kadar çok tartışılmasının ve oyunun kaderini bu kadar etkilemesinin arkasında penaltının sakat bir kural olması yatıyor. oysa biz penaltının özünü değil değil penaltı kararlarını tartışıyoruz.
öte yandan bir gerçek daha var ki, tüm dünyada hakemler ceza sahasındaki pozisyonlarla, dışındaki pozisyonlara farklı davranıyor. ceza sahası içinde yapılan ve "buna penaltı mı çalınır" dediğimiz birçok müdahaleye, sahanın herhangi başka bir yerinde normal olarak algıladığımız bir faul çalınabiliyor.
bir başka gerçek ise, penaltılara yapılan itirazların şiddetinin, -haksız olmasından öte-, gol pozisyonuna uzak olduğu zaman artması. haketmedikleri bir gol yeme ihtimali oyuncuların itiraz psikolojisini tetikleyen bir unsur oluyor.
dolayısıyla şunu tartışabiliriz. savunmanın ihlallerinin cezasının "ceza sahası" diye adlandırılan bir bölgeye indirgemeli miyiz? mesela aklıma gelen ilk düşünce pozisyonun değerine göre penaltı verilmesi. ki, zaten hakemlerin elinde kırmızı kart gerektiren gol pozisyonları üzerine bir değerlendirme kriteri var ve bu pozisyonlar penaltı kadar tartışılmıyor. bunun kolay gol şansını azaltacağını düşünebilirsiniz. oysa bu durumda hem hakemler ceza sahası içi ve dışındaki pozisyonlar arasında şiddet farkını daha az gözetecek ve ceza sahası olarak adlandırılan bölgede daha fazla serbest vuruş verebilecekler, hem de şampiyonlukların kaderini kurallar değil oyuncular etkileyecek. ceza sahasında barajların yaratacağı yığılma ise oyuncu sınırlamasıyla giderilebilir. örneğin topun önüne belli sayıda oyuncudan fazlası geçemez gibi.
ikinci konumuz: eşitlik bozma penaltıları
diğer konuları daha kısa geçiştireceğim. geçtiğimiz çarşamba gecesi, şampiyonlar ligi şampiyonunu bir kere daha penaltı atışları belirledi. daha önce 2 kez dünya kupası'nda şampiyonu belirlemişti penaltı atışları. 1 kere de avrupa şampiyonunu. yarı finalleri saymıyorum bile. kimilerimize göre gayet eğlenceli ve heyecan verici bir kural bu. ancak sonu da bir o kadar hüzünlü. çarşamba gecesi olduğu gibi, bir tek oyuncunun ayağının kayması bir tarafı sevinç, diğer tarafı hüzün gözyaşlarına boğabiliyor.
ancak burada bana ters gelen olay şu: eşitlik bozma atışları, bir tarafın şanssızlığı veya beceriksizliğine endeksli olmamalı. oysa başarma ihtimali 90% olan bir atış tamamen bunu sağlıyor. kaleci kurban gibi bekleyip, bir mucize yaratmaya çalışıyor. atıcı ise sadece topu köşelerden birine yeterli hızda göndermek gibi daha kolay bir iş yapmak zorunda. bence eşitlik bozma atışlarının, oyunculardaki yeteneğe endeksli olması gerekiyor. atış sistemini de buna göre değiştirmek, daha adaletli bir sistem yaratacaktır.
birincisi chelsea'nin golünden sonra lampard'ın gökyüzünü işaret ederek ölen annesine golü hediye etmesi, ikincisi c.ronaldo'nun attığı lakayt penaltı vuruşu, üçüncüsü ise maçın ardından penaltı kaçıran terry'nin gözyaşları ve yine penaltı kaçıran anelka'nın aynı oranda vurdumduymaz görüntüsü arasındaki tezatlık.
chelsea'yi hiç sevmememe, aksine united'ı da kırmızı renklerinden dolayı desteklememe rağmen bu maçta hakeden chelsea'ydi ama olmadı, kızıl moskova konseptini bozmadan maviye boyanmadı.
53. kez düzenlenen kupayı 11. kez bir ingiliz takımı kazandı ve 11'er kez kazanan ispanya ve italya takımlarına yetişmiş oldu.
fakat oynadıkları final sayısı en az olan ülke yine ingilizler.
ülke bazlı şampiyon kulüpler kupası / şampiyonlar ligi kupasını kazanma ve final oynama sayıları şöyle;
italya: 11 kupa - 25 final ispanya: 11 kupa - 20 final ingiltere: 11 kupa - 16 final almanya: 6 kupa - 13 final hollanda: 6 kupa - 8 final portekiz: 4 kupa - 9 final fransa: 1 kupa - 6 final romanya: 1 kupa - 2 final iskoçya: 1 kupa - 2 final yugoslavya: 1 kupa - 2 final belçika: 1 final yunanistan: 1 final isveç: 1 final
not: 1955-1956 sezonunda düzenlenmeye başlanan şampiyon kulüpler kupası, 1991-1992 sezonundan itibaren şampiyonlar ligi adını aldı.
şuanda manchester united teknik direktörü olan sir alex ferguson ilk avrupa kupasını aberdeen ile almıştı.1999 da şampiyonlar ligini manchester united ile alan ferguson,2008 de de gene şampiyonlar ligini aldı.
fergusonun ilk kupası(1983) ile son kupası(2008) arasında 25 sene var.bu avrupa kupalarında ilk ve son kupası arasında en fazla zaman olan teknik direktör kategorisinde bir rekor.
ikinci sırada şuaralar meksika milli takım teknik direktörü olan sven goran eriksson var.1982 göteborg ile uefa kupası ve 1999 da da lazio ile kupa galiplerini kazanan isveçli sven-göran eriksson'un ilk ve son kupası arasında 17 sene var.
2008 de manchester unitedın kupayı almasından sonra şampiyonlar ligi ve şampiyon kulüpler kupası ile ilgili çıkardığım ilginç istatistikler;
şampiyonlar ligini ispanya 1992,1998, 2000, 2002 ve 2006, italya 1994, 1996, 2003 ve 2007, ingiltere ise 1999 ,2005 den sonra 2008 de kazandılar.
milan şuana kadar 6 kere final oynayarak bu alanda rakipsiz .milanın oynadığı finaller şöyle:
1993 de olympique marsilyaya kaybettiler (olympique de marseille 1-0 milan ac) 1994 de kazandılar(milan ac 4-0 fc barcelona) 1995 de ajaxa kaybettiler(afc ajax 1-0 milan ac) 2003 de kazandılar(juventus fc 0-0 ac milan (milan 3-2 penaltılarla kazandı) 2005 de kaybettiler(ac milan 3-3 liverpool fc (liverpool 3-2 penaltılarla kazandı) 2007 de kazandılar(ac milan 2-1 liverpool fc ) aldıkları bu kupa ile 3.kez şampiyonlar ligini aldılar ve real madridle birlikte 3 er kez ile en fazla kazanan takım oldular. ülkeler kaç kez şampiyonkulüpler ve şampiyonlar ligi finaline çıkmış ve kaç kez kazanmışlar? italya toplamda 25 kez, 11 kez kazandı 14 kez kaybetti ingiltere toplamda 16 kez , 11 kez kazandı (2008 dahil) ispanya toplamda 20 kez , 11 kez kazandı almanya toplamda 13 kez , 6 kez kazandı
şampiyonlar liginde oynanan 17 finalde 11 i normal sürede bitmiş, 1 maç uzatma,5 maçta penaltılarla sonuçlanmış.final maçlarında toplam 42 gol atıldı.
normal sürede biten 11 maçta kaç maç kaçkaç bitmiş? 4 kez 2-1 3 kez 1-0 2 kez 3-0 1 kez 3-1 1 kez 4-2
uzatmada biten final maçı (1991-92 barcelona 1-0 sampdoria)
penaltılara giden 5 final maçındaki sonuçlar ise 3 kez 1-1 1 kez 0-0 1 kez 3-3
şampiyon kulüpler ve şampiyonlar liginde 1958, 1968, 1970 ve 1992 finalleri uzatma neticesinde şampiyon belli olmuş.1974 de bayern münich ,atletico madrid maçı 120 dakika sonunda 1-1 bitince 2.maç oynanmış ve 4-0 bayern kazanmış.uzatmaya giden finaller;
1957-58/28.05.1958real madrid3-2ac milannormal süre 2-2.uzatma 1967-68/29.05.1968manchester united4-1benfica slnormal süre 1-1.uzatma 1969-70/06.05.1970feyenoord rotterdam2-1celtic glasgownormal süre 1-1.uzatma 1973-74/15.05.1974bayern münchen1-1atletico madridnormal süre 1-1.uzatma.2 gün sonra ikinci maç oynandı. 1991-92/20.05.1992barcelona fc1-0sampdoria genoauzatma.normal süre 0-0
uzatmalar sonunda netice alınamayıp penaltılara giden finaller ise 1984, 1986, 1988, 1991, 1996, 2001, 2003,2005 ve 2008.bu finaller
1983-84/30.05.1984liverpool fc1-1as romapenaltılarla 4-2 1985-86/07.05.1986steaua bukarest0-0barcelona fcpenaltılarla 2-0 1987-88/25.05.1988psv eindhoven0-0benfica slpenaltılarla 6-5 1990-91/29.05.1991crvena zvezda belgrad0-0olympique marseillespenaltılarla 5-3 1995-96/22.05.1996juventus turin1-1ajax afcpenaltılarla 4-2 2000-01/23.05.2001bayern münchen1-1valencia cfpenaltılarla 5-4 2002-03/28.05.2003ac milan0-0juventus turinpenaltılarla 3-2 2004-05/25.05.2005ac milan3-3liverpool fcpenaltılarla 2-3 2007-08/21.05.2008manchester united1-1chelsea fcpenaltılarla 6-5 şampiyonlar liginde en farklı final 1994 deki ac milan 4-0 barcelona finali. şampiyon kulüpler zamanında da en farklı biten finaller hep 4 farklı bitmiş; 1960 da real madrid 7-3 eintracht frankfurt, 1974 de tekrar edilen finalde bayern münchen 4-0 atletico madrid, 1989 da ac milan 4-0 steau bükreş
şampiyonlar ligi finallerde hat-trick yapan golcü çıkmadı.daniele massaro (milan 1994), karlheinz riedle (bv borussia dortmund 1997), hernan crespo (milan 2005) ve filippo ınzaghi (2007) 2 şer gol atabildi.
şampiyon kulüpler zamanından ise puskas (madrid 1962) ve pierino prati (milan 1969) finalde hattrick yaptılar.
şampiyonlar ligi finallerinde sadece real madridli raul iki ayrı finalde gol atabilen futbolcu olurken(2000 ve 2002) şampiyon kulüpler zamanında real madridli alfredo di stefano çıktığı 5 finalde toplam 7 gol attı.
jens lehmann'ın arsenal-barcelona (2006) finalinde gördüğü kırmızı kart ilk ve tek.
şampiyonlar liginde bu maçta dahil olmak üzere şuana kadar 9 maç penaltılara giderken bunlardan 5 tanesi final.bu finaller
2008,21.05.2008manchester united1-1chelsea fcpenaltılarla 6-5 manchester united
şampiyonlar liginde eleme turlarında ilk penaltılara giden maç 13.04.2005 de psv eindhoven'ın penaltılarla 4-2 kazandığı olympique lyonnais maçı. ikincisi 01.05.2007 de oynanan ve liverpoolun penaltılarla 4-1 kazandığı chelsea maçı,diğerleri 2007-08 de 04.03.2008sevilla fc32fenerbahçepenaltılarla 2-3 fenerbahçe 05.03.2008fc porto10schalke 04penaltılarla 1-4 schalke
şampiyonlar liginde 9 maç ise uzatmada sonuçlandı.4 çeyrek final,2 birinci eleme turu ve 1 de yarıfinal ve 2 final var.kronolojik sıraya göre uzatmaya giden maçlra şöyle; 1991-92/20.05.1992finalbarcelona fc1-0sampdoria genoauzatma.normal süre 0-0
1996-97/19.03.1997çeyrekfinalatletico madrid2-3ajax afcnormal süre 1-1.uzatma 1997-98/18.03.1998çeyrekfinalborussia dortmund1-0bayern münchennormal süre 0-0.uzatma 1999-00/18.04.2000çeyrekfinalbarcelona fc5-1chelsea fcnormal süre 3-1.uzatma 2002-03/22.04.2003çeyrekfinalbarcelona fc1-2juventus turinnormal süre 1-1.uzatma 2004-05/09.03.20051. eleme turujuventus turin2-0real madriduzatma.normal süre 1-0 2006-07/07.03.20071. eleme turuac milan1-0celtic glasgowuzatma.normal süre 0-0 2007-08/30.04.2008yarifinalchelsea fc3-2liverpool fcuzatma.normal süre 1-1
real madrid 1997-98 den beri 11.kez gruptan çıkmayı başardı,ikinci sırada 1996/97 - 2004/05 arası ile manchester united 9 kezle var
schalke barcelonayı 2007-08 sezonunda çeyrek finalde eleyebilseydi,şampiyonlar ligi tarihinde ilk defa bir italyan veya ispanyol takımı yarıfinalde olmamış olacaktı.bundan önce şampiyon kulüpler kupasında yarıfinalde en son bir italyan,ispanyol ve ingiliz takımının olmadığı sezon 1990-91 sezonu çeyrek finalde spartak moskova real madridi,marsilya milanı elemişti.
1999-2000 sezonunda ispanyollar son 4 e 3 takım sokmayı başarmıştı(valencia, barcelona ve real madrid) şampiyon:real madrid oldu. 2002-03 de bu sefer italyanlar bunu başardı(ac milan, fc ınternazionale milan ve juventus) şampiyon:ac milan oldu. 2007-08 de ingilizler bunu başardı(manchester united, liverpool ve chelsea.) şampiyon:manchester united oldu.
2006-07 de 3 ingiliz takımı(chelsea,liverpool ve manchester united son 4 e kaldı ama kupayı ac milan aldı.
clarence seedorf şampiyonlar ligini(ve tüm avrupa kupaları içerisinde) 3 ayrı takımla kazanan tek futbolcu. (ajax 1995, r.madrid 1998 ve milan 2003 ile 2007). milan bu sene kupayı kaansaydı teknik direktör carlo ancelotti 3 kere ile bu kupayı en fazla kazanan liverpool teknik direktörü bob paisley’in rekoruna ortak olacaktı.(paisley– 1977, 1978 ve 1981 de kazandı,ancelotti 2003 ve 2007 de.)
chelsea bu kupayı alabilmiş olsaydı,bir başkent takımı olarak bunu başarabilen 6.takım olacaktı.daha önceki 5 başkent takımı (madrid (real madrid), belgrad (kızılyıldız), bükreş (steaua bükreş), amsterdam (ajax) ve lizbon (sl benfica).
daha önce şampiyonlar liginde aynı ülke takımlarının mücadelerinde 2000 de real madrid – valencia (2 ispanyol takımı) 2003 de de ac milan – juventus (2 italyan takımı) karşılaşmış ve her iki mücadeleyi de ligde daha kötü durumda olan kazanmıştı. 3.aynı ülke finalinde ise bu sefer ligi 1.bitiren kazandı.
ingiliz takımları bu kupayı italya ve ispanya gibi 11.kez kazanmış oldular.kupayı kazanan ingiliz takımları: 1.manchester united (1968), 2.liverpool fc (1977), (6 sene üstüste ingilizlerin kazandığı kupanın 1.si) 3.liverpool (1978), (6 sene üstüste ingilizlerin kazandığı kupanın 2.si) 4.nottingham forest fc (1979), (6 sene üstüste ingilizlerin kazandığı kupanın 3.si) 5.nottingham forest (1980), (6 sene üstüste ingilizlerin kazandığı kupanın 4.si) 6.liverpool (1981), (6 sene üstüste ingilizlerin kazandığı kupanın 5.si) 7.aston villa fc (1982), (6 sene üstüste ingilizlerin kazandığı kupanın 6.si) 8.liverpool (1984), (1983 de kazansalardı 7 olacaktı.bununla da 8) 9.manchester united (1999), 10.liverpool (2005), 11.manchester united (2008)
alex ferguson’un kazandığı ilk kupası ve son kupası arasında 25 yıl ara var.bu bir rekor.aberdeen ile 1983 de kupa galiplerini aldıktan sonra 2008 de de yani 25 sene sonra bir kupa daha almış oldu(arada 1999 şampiyonlar ligi de var) ikinci sırada 1982 göteborg ile uefa kupası ve 1999 da da lazio ile kupa galiplerini kazanan isveçli sven-göran eriksson 17 sene ara ile var.
15 teknik direktör daha önce çalıştırdıkları takımlar ile 2 şer kez bu kupayı kazandılar 1.jose villalonga (1956, 1957), 2.luis antonio carniglia (1958, 1959), 3.bela guttman (1961, 1962), 4.helenio herrera (1964, 1965), 5.miguel muñoz (1960, 1966), 6.nereo rocco (1963, 1969), 7.stefan kovacs (1972, 1973), 8.dettmar cramer (1975, 1976), 9.brian clough (1979, 1980), 10.ernst happel (1970, 1983), 11.arrigo sacchi (1989, 1990), 12.ottmar hitzfeld (1997, 2001), 13.vicente del bosque (2000, 2002), 14.carlo ancelotti (2003,2007), 15.alex ferguson(1999,2008)
ottmar hitzfeld (borussia dortmund 1997, bayern 2001) ve ernst happel (feyenoord 1970, hamburger sv 1983) şampiyon kulüpler ve şampiyonlar ligini iki ayrı takımla kazanan teknikdirektörler.
ingiliz bob paisley ise liverpool teknik direktörü olarak 3 kez 1977, 1978 ve 1981de şampiyonluk kazandı.
en uzun ara ile bu kupayı kaldıran teknik direktör ise 13 sene ile avusturyalı ernst happel.(feyenoord ile 1970 de hamburger sv ile 1983 de kazandı).
alex ferguson 2008 deki zafer ile 66 yaşında bu kupayı kazanarak en yaşlı ikinci teknik direktör oldu.kupayı kazanan en yaşlı teknik direktör ise 1993 de ac milanı yenen olympique de marseille teknik direktörü belçikalı raymond goethals ( 71 yaş 232 gün ile)
manchester ve chelsea arasındaki finalle ilgili olarak 10 futbolcu şampiyonlar ligi finalini daha önce 2 ayrı kulüp ile oynamış
manchester kalecisi edwin van der sar was afc ajax ile 1995 de şampiyon,1996 da 2.olmuş manchesterlı owen hargreaves bayern münich ile 2001 de kupayı kazandı.
chelsea li ricardo carvalho ve paulo ferreira fc porto ile 2004 de kupayı kazanmışlar,aynı finalde as monaco fc li şuanda manchester unitedda oynayan patrice evra’yı yenmişlerdi.
andriy shevchenko 2003 de kupayı juventus karşısında milana getiren penaltıyı atarken ,2 sene bu sefer liverpoola karşı kaçırıp takımını şampiyonluktan etmişti.
claude makelele real madrid ile 2002 de takım arkadaşı michael ballack bayer 04 leverkusen de oyanrken karşılaşmış biri kazanmış diğeri kaybetmişti.
ryan giggs ve gary neville 1999 da bayern münichi yenip kupayı aldıklarında manchesterda oynuyorlardı, wes brown o maçta yedek kulübesinde idi ve paul scholes finalde cazalı olduğu için oynayamamıştı.paul scholes yarı finalde barcelonayı manchesterde 1-0 yendikleri maçta 14.’ da golü atmış ama daha sonra kart cezalısı durumuna düşmüştü.
manchester united ilk avrupa şampiyonluğunu 29.05.1968 de wembley stadında benficayı 4-1 yenerek kazanmıştı.maçta bobby charlton’ın golü ile 1-0 öne geçmişler ama ikinci yarıda benfica jaime graça ile gol bulduğundan maç uzatmaya gitmiş uzatmada george best, brian kidd ve bobby charlton ın golleri ile maçı 4-1 kazanıp kupayı almışlardı
o günkü kadro: alex stepney, shay brennan, tony dunne, pat crerand, bill foulkes, nobby stiles, george best, brian kidd, bobby charlton, david sadler, john aston.
26 .05.1999 deki unutulmaz finalde ise bayern münich daha 6.dakikada mario basler ile öne geçmiş ,yedekten gelen teddy sheringham ve ole gunnar solskjaer duraklama dakikalarında mucizevi şekilde 2 gol atıp 2.kez şampiyon olmuşlardı. camp nou stadında ki kadro şöyleydi:
peter schmeichel, gary neville, ronny johnsen, jaap stam, denis ırwin, david beckham, nicky butt, ryan giggs, jesper blomqvist (teddy sheringham 67), andrew cole (ole gunnar solskjaer 81), dwight yorke.
machester united' ayrıca 1990-91 de avrupa kupa galipleri kupasını barcelonayı 2-1 yenerek rotterdam da kazanmıştı. mark hughes 67 ve 74 de iki gol atmış,barcelonanın ronald koeman ile bulduğu gol yetmemişti.
o maçtaki kadro şöyleydi: les sealey, denis ırwin, steve bruce, gary pallister, clayton blackmore, mike phelan, bryan robson, paul ınce, lee sharpe, mark hughes, brian mcclair.
aynı sene süper kupada kızılyıldızı da 1-0 yenerek kupayı aldılar
21.05.1971 de chelsea pire de real madridi yenerek avrupa kupa galipleri kupasını almıştı.
19 mayıs ta oynanan ve 1-1 biten maçta peter osgood'un 56.dakika golu ile 1-0 öne geçen chelsea 90.dakikada ıgnacio zoco nun golüne engel olamamış ve 1-1 bitmişti.
bu maçtan 48 saat sonra oynanan maçta ise john dempsey (31) ve osgood (39) chelseanin gollerini atmış,madridden de sebastián fleitas buna cevap vermi 2-1 lik sonuçla chelsea kupayı almıştı.
chelsea'nin o maçtaki kadrosu şöyleydi: peter bonetti, john dempsey, john boyle, dave webb, ron harris, charlie cooke, alan hudson, keith weller, tommy baldwin, peter osgood (derek smethurst 75), peter houseman.
chelsea aynı kupayı stockholm de 13.05.1998 de alman vfb stuttgartı gianfranco zola'nın 70.dakikadaki golü ,le 1-0 yenerek gene kazanmıştı.
gianluca vialli o zaman chelsea'nin hem menejeri hem de oyuncusu olarak bulunuyordu.o maçta oynayan steve clarke, şuanda avraham grantın yardımcısı
kupayı 2.kez kazanan chelseanin o maçtaki kadrosu: ed de goey, dan petrescu, frank leboeuf, steve clarke, gus poyet (eddie newton 80), michael duberry, dennis wise, danny granville, roberto di matteo, gianluca vialli, tore andré flo (gianfranco zola 69).
chelsea aynı sene süper kupada real madridi 1-0 yendi ve bu kupayı da aldı..
chelsea teknik direktörü avraham grant kupayı kazansaydı bunu başarabilen ilk israilli teknik direktör olacaktı.daha önce herhangi bir avrupa kupasını kazanan tek israilli futbolcu ise eli ohana olup 1988 de kupa galiplerinde belçikanın kv mechelen takımı ile bunu başardı.
bu maç öncesi alex fergusonun avrupa kupalarında eleme maçlarıda dahil olmak üzere manchester united ile 151,aberdeen ile de 12 maçı varken,avraham grantin chelsea ile 7 ,1996 da maccabi tel aviv ile 2 eleme maçı(fenerbahçeye karşı),maccabi haifa ile de 2001 de 2 maçı vardı
united ile chelsea arasında daha önce oynanan maçlarda manchesterın 65,chelseanin 41 galibiyeti var,44 maç berabere bitmişti.son 5 sezondaki maçlarda ise chelseanin galibiyetlerde 7-2 üstünlüğü var ve 5 maçta berabere bitmiş.
ryan giggs bu maçta 87.dakika da oyuna girerek united formasını 759.kez giyerek rekoru sir bobby charlton'dan devraldı ve böylece united formasını en fazla giyen futbolcu oldu.
united ve chelsea daha önce muhtelif organizasyonlarda 2 kere finalde karşılaşmışlardı.1994 fa cup finalinde 14/05/1994 tarihinde united chelseayi hepsi ikinci yarıda eric cantona (2 penaltı golü), mark hughes ve brian mcclair’in golleri ile 4-0 yenmiş ve o maçta şuanki chelsea antrenörü clarke da chelsea de forma giymişti.
2007 fa cup finalinde ise bu sefer chelsea 19/05/2007 de oyanan maçta unitedı 1-0 yenmişti.116.dakikada drogba golü atmıştı ve manchesterın hem lig hemde kupayı almasına mani olmuştu.
iki takım bu sezon daha önce 3 kere karşılaşmıştı.sezon açılılşında community shield de 5 ağustosta oynanan maç giggs (35) ve florent malouda (45) nın golleri ile 1-1 bitmiş,penaltılarla united 3-0 kazanmıştı.
grantın teknik direktör olarak ilk maçında ligde old trafforda united chelseayi 23.09.2007 de carlos tévez (45) ve louis saha'nın 90.dakika penaltı golü ile 2-0 yenmiş bu maçta chelseali jon obi mikel' 58.dakikada kırmızı kart görmüştü..
26.04.2008 de chelsea kendi evinde ballack ile 45 de 1-0 öne geçmiş, wayne rooney 57 de durumu 1-1 yapmış son sözü gene ballack 86.dakikada penaltı golü ile söylemişti.
united daha önce avrupa kupalarında ingiliz takımları ile sadece 1 sefer eşleşmiş.1963-64 sezonunda kupa galipleri kupasında ilk turda ilk maçı 2-0 kaybedip,old trafforddaki maçı 4-1 kazanmış ve tur atlamıştı.
chelsea ise daha önce ingiliz takımları ile kupalarda yaptığı maçlar ise;.
bu sezon şampiyonlar ligi yarı finalde 22.04.2008 de liverpoool ile ilk maçta 1-1 berabere kalmış,2.maçta 30.04.2008 de normal üresi 1-1 biten maçta uzatmalarda stamford bridge de liverpoolu 3-2 yenmişti.
2006-07 de gene şampiyonlar ligi yarıfinalde gene liverpoolla karşılaşmış her iki maçta 1-0 lık karşılıklı galibiyetlerle 2.maçta penaltılarla liverpool chelseayi 4-1 elemişti.
2004-05 de gene şampiyonlar ligi yarıfinalde gene liverpoolla karşılaşmış,0-0 ve 0-1 lik sonuçlarla finale çıkamaışlardı.
2003-04 şampiyonlar ligi çeyrek finalinde arsenali 1-1 ve deplasmanda 2-1 ile elemişler.
1970-71 kupa galipleri kupasında yarıfinalinde manchester city i her iki maçtada 1-0 yenmişti,
rusya topraklarında daha önce oynanan maçlarda:
manchester united gol bile atamadı.1992/93 uefa kupası ilk turunda torpedo moskova takımı ile ilk maçta manchesterda 0-0 berabere kaldılar,rövanşta eduard streltsov stadında oynanan maç normal süre ve uzatmalarda 0-0 bitincr penaltılara giden maçta 4-3 yenildiler ve elendiler.
bundan 3 sene sonra gene aynı kupa ve turda sc rotor volgograd takımı ile karşılaştılar ilk maçta rusyada 0-0 berabere kalıp,machesterdaki rövanşta 2-2 berabere kaldılar gene elendiler ve gene rusyada gol atamamış oldular.
maçın oynandığı luzhniki stadyumu unitedlı nemanja vidiće yabancı değil.vidiv 2004 ve 2005 de 2 sene boyunca bu stadda spartak moskova forması ile 39 maça çıkıp 4 de gol attı.
wayne rooney 2008 elemelerinde ingiltere grupta rusyaya 2-1 yenilirken 29.dakikada ingiltereyi 1-0 öne geçiren golü atmış ama daha sonra roman pavlyuchenko nun 2 golü ile maç 2-1 rusyanın galibiyeti ile bitmişti.o maçta manchesterdan fender rio ferdinand ve chelsea den joe cole, lampard ve shaun wright-phillips de oynamıştı.
manchesterlı nani sporting lizbonda oynarken 2006/07 şampiyonlar ligi grup maçında spartak moskovaya luzhniki stadyumunda beraberlik golünü atmıştı.
chelsea ise kasım 2004 de cska moskova karşısında şampiyonlar ligi grup maçında arjen robben’in attığı gol ile luzhniki stadyumunda kazanmıştı.
chelsea li nicolas anelka euro 2000 elemelerinde ekim 1998 de fransa rusyayı 3-2 yenerken takımının ilk golünü gene luzhniki stadyumunda atmıştı.
unitedlı patrice evra ve owen hargreaves daha önce chelseaya karşı başka takımlarla avrupa kupalarında mücadele etmişlerdi.
evra,2003-04 şampiyonlar ligi yarıfinalinde monaco forması ile mücadele etmiş ve 3-1 ve 2-2 lik sonuçlarla monaco finale çıkmıştı. hargreaves ise bayern münich ile 2004/05 şampiyonlar ligi çeyrek finalinde karşılaşmış 4-2 ve 2-3 ile chelsea yola devam etmişti.
chelsea de ise. carvalho ve 2003/04 sezonunda porto forması ile manchester unitedı 2-1 ve 1-1 ile elerken, 2002-03 de real o zaman madridde oynayan makelele çeyrek finalde 3-1 ve 3-4 lük sonuçlarla unitedı eledi
ballack ise 2001/02 yarı finalinde bayer leverkusen forması ile uniteda 1 de gol atarak takımını finale çıkardı.old trafford da 2-2 berabere kalırlarken ballack 1-1 lik eşitliği sağlayan golü attı.almanya da ise maç 1-1 bitti
bu finali manchester kazandığı için bu kupayı yenilmeden 2.kez kazanan 4.takım oldu.daha önce ajax (1971/72 ve1994/95), liverpool (1980/81 ve 1983/84), milan (1988/89 ve 1993/94) manchester united (1998/99 ve 2007-08)
chelsea'li drogba ve salomon kalou kupayı kazansalardı bu kupayı kazanan ilk fildişi sahilli futbolcu olacaklardı ama kısmet park ji-sung a güldü ve kupayı kazanan ilk koreli futbolcu oldu.
united daha önce avrupa kupalarında penaltıya kalan 2 maçıda kaybetmişti. 4-5 fehérvár, 1984/85 uefa kupası çeyrek final 3-4 torpedo moskva, 1992/93 uefa kupası ilk tur
chelsea ise 2006-07 de şampiyonlar ligi yarıfinalinde liverpoola penaltılarla 4-1 elenmişti.bu sefer gene penaltılara takıldılar
manchester united (teknik direktör: alex ferguson) edwin van der sar, wes brown (anderson abreu 120+1), rio ferdinand (kaptan), nemanja vidiç, patrice evra, owen hargreaves, paul scholes (ryan giggs 87), michael carrick, cristiano ronaldo dos santos, wayne rooney (luis almeida “nani” 101), carlos tevez
chelsea (teknik direktör: avram grant) petr cech, michael essien, ricardo carvalho, john terry (kaptan), ashley cole, joe cole (nicolas anelka 99), michael ballack, claude makelele (juliano belletti 120+1), frank lampard, florent malouda (salomon kalou 92), didier drogba
goller: 1-0 (cristiano ronaldo 26) 1-1 (lampard 45)
yardımcı hakemler: roman slyško (svk), martin balko (svk)
4. hakem: vladimir hrinak (svk)
man. united: edwin van der sar (gk), patrice evra, owen hargreaves, rio ferdinand (c), wes brown (dk. 120+5 et anderson), cristiano ronaldo, wayne rooney (dk. 101 et nani), nemanja vidić, michael carrick, paul scholes (dk. 87 ryan giggs), carlos tévez
yedekler: tomasz kuszczak (gk), john o'shea, darren fletcher, mikaël silvestre
teknik direktör: sir alex ferguson (sco)
chelsea: petr Čech (gk), ashley cole, claude makelele (dk. 120+4 et juliano belletti), michael essien, ricardo carvalho, frank lampard, joe cole (dk. 99 et nicolas anelka), didier drogba, michael ballack, florent malouda (dk. 92 et salomon kalou), john terry (c)
yedekler: carlo cudicini (gk), andriy shevchenko, john obi mikel, alex
teknik direktör: avram grant (isr)
goller: 1-0 cristiano ronaldo dk. 26 1-1 frank lampard dk. 45
sarı kartlar: dk. 22 paul scholes, dk. 43 rio ferdinand (c), dk. 111 et nemanja vidić, dk. 116 et carlos tévez (man. united) dk. 21 claude makelele, dk. 45+2 ricardo carvalho, dk. 118 et michael essien, dk. 116 et michael ballack (chelsea)
kırmızı kartlar: dk. 116 et didier drogba (chelsea)
