ilk basımı 2004 yılında olan halit kıvanç'ın "futbol! bir aşk..." kitabından;
maradona'ları deviren kamerun, şimdi romanya'nın da kar şısına dikilecekti.
hem de ne dikiliş! romenler neye uğrayacaklannı şaşıracaklardı. tam 77. dakikada kemurun'un yıldızlarından milla, havadan gelen topu gayet güzel takip ederek kapmaya teşebbüs etti. karşısında da usta bir futbolcu, bizim de iyi tanıdığımız popescu vardı ve müdahale etti. deneyimli milla, bir hareketle topu popescu'ya bırakmadı, kaleci lung'un yanından kaleye yuvarlayıverdi: kamerun 1 - romanya: 0... ve maçın bitimine sadece iki dakika varken, ikinci gol de gelmekte gecikmedi. yine milla... romen defansının inanılmaz hatası... top milla'nın önünde... ve müthiş bir şut! milla topu romanya kalesinin tavanına asmıştı sanki... kamerun 2-0 galibiyete yükselmişti.
hemen ardından lacatus'la başlayan karşı atak, romanya hesabına bir gol getiriyor, ama devamı gelmiyordu. kaleci nkono'nun uzanmayacağı köşeye topu yollayan balint'in bu golü, "şeref sayısı" olmaktan öteye geçemiyordu. arjantin'i 1-0 yenen kamerun, romanya'ya da 2-1'lik yenilgi acısı tattırmıştı.
ilk basımı 2004 yılında olan halit kıvanç'ın "futbol! bir aşk..." kitabından;
kamerun-romanya maçının son yarım saatinde oyuna giren ve attığı iki golle takımının galibiyetini sağlayan roger milla'nın hikayesi de, italya'da büyük sansasyon yaratmıştı. milla 38 yaşını geride bırakıyordu. futbolu bırakalı ise iki yıl olmuştu. milli takım'ın teknik direktörü nepomniachi, görkemli bir jübile ile sahalara veda eden bu yaşlı oyuncudan yararlanmayı ise hiç mi hiç düşünmüyordu. ancak bunu düşünen biri vardı: kamerun devlet başkanı paul biya... başkanın baskısına karşı duramayan teknik direktör, milla'yı kadroya almış, fakat takıma koymayı düşünmemişti. ancak romanya maçında 0-0'lık durum devam edince "gir" demişti milla'ya... çünkü başka kozu kalmamıştı o anda... ve milla inanılmazı başarıyor, iki güzel golün kahramanı oluyordu. bu başarı üzerine devlet başkanı biya, gözde futbolcusu milla'ya "general" rütbesi verecekti.
tarih: 14 haziran 1990 perşembe, bari / san nicola stadyumu seyirci: 38.687 hakemler: hernan silva arce (şili), carlos alberto da silva valente (portekiz), armando perez hoyos (kolombiya)
kamerun: thomas n'kono, victor n'dip, stephen tataw (kaptan), emmanuel kunde (69 jean claude pagal), jules denis onana, bertin ebwelle, emile m'bouh, emmanuel maboang kessack (61 roger milla), louis paul m'fede, françois omam biyick, cyrille makanaky teknik direktör: valeri nepomniachi (rus)
romanya: silviu lung (kaptan), mircea rednic, ioan andone, gheorghe popescu, michael klein, ioan ovidiu sabau, iosif rotariu, gheorghe hagi (56 ilie dumitrescu), daniel timofte, marius lacatus, florin raducioiu (64 gavrila balint) teknik direktör: emerich jenei (romanya)
goller: roger milla (kamerun) 76, roger milla (kamerun) 86, gavril balint (romanya) 88
ilk basımı 2002 olan "dünya kupası" kitabında alp ulagay'ın "dünya kupası ve afrika futbolu" başlıklı yazısından;
bu sürpriz sonucun (arjantin 0-1 kamerun) moraliyle ikinci maçta da romanya karşısına çıktılar ve 2-1'lık galibiyetle turu geçmeyi garantilediler. romanya karşılaşmasında kupaya damgasını vuracak bir isim ortaya çıktı: roger miller ya da bilinen adıyla roger milla. uzun yıllar fransa liginde top koşturmuş 38 yaşındaki bu ihtiyar delikanlı turnuva öncesi hükümetin önde gelenlerinin baskısıyla sovyet teknik direktörü valeriy nepomniaçi tarafından son anda 22 kişilik kadroya dahil edildi. 1982'de takımının oynadığı üç maçta da forma giyen santrafora artık en iyi devrini geride bırakmış gözüyle bakılıyordu. nepomniaçi ikinci yarıda son yarım saatte onu oyuna soktu. milla son on beş dakikadaki iki klas golle maçı koparırken devamı var diyerek sinyal veriyordu.
ilk basımı 2002 olan "dünya kupası" kitabında kaan durukan'ın "muhitin ağır abileri: dino zoff, roger milla" başlıklı yazısından;
italya'daki '90 dünya kupası büyük bir sürprizle başladı: açılış maçında turnuvada pek fazla şans verilmeyen kamerun, bir önceki kupanın sahibi maradona'lı arjantin'i 1-0 mağlup etti. o tantana arasında, 81. dakikada oyuna giren bir oyuncuyu kimse fark etmedi. roger milla, bir süredir ara verdiği futbola dünya kupası nedeniyle dönüş yapmıştı; işin ilgi çekici tarafı şu ki, milla 38 yaşındaydı, dünya kupalarında görev yapan en yaşlı oyuncuydu ve halk arasındaki tabiriyle, en genç futbolcu olarak 17 yaşında dünya kupası'nda forma giymiş kuzey irlandalı norman whiteside'ın babası yaşındaydı. tamam ilginçti, ama işte o kadar. ülkesinde "aslan" lakabıyla tanınan milla, ikinci maçta kadroda "büyüğümüzdür, hevesini alsın" diye bulunmadığını kanıtladı: romanya gibi belalı birekibe karşı (yine) sonradan girdiği oyunda attığı iki golle kamerun'a galibiyeti ve bir üst tura çıkma garantisini getirdi. bu rehavetle, sovyetler birliği'ne karşı oynadıkları maçta takım halinde yattılar (milla yine 34. dakikada oyuna dahil olmuştu), ancak artık herkes bu yer tutmasını, topu saklamasını bilen, rakip savunmayı uyutmayı başaran, pozisyon bulduğunda da üstün top tekniğiyle bitirici vuruş yapmayı beceren yaşlı adama dikkat edilmesi gerektiğini öğrenmişti.
öğrenmişti ya, kurt futbolcu yine de yapacağını yapıyordu. bir sonraki aşamada, kamerun kolombiya'yla karşılaştı: artık alışıldığı üzere, ikinci yarının başlarında oyuna alınan milla beraberliğin bozulmaması sebebiyle oynanan uzatma dakikalarında attığı iki golle kolombiya'yı da yıktı. gollerden biri oldukça ilginçti: kolombiya'nın yarı futbolcu, yarı akrobat kalecisi higuita (belki hâlâ, ingiltere'ye karşı oynanan bir özel maçta kalesine gelen topu amuda kalkıp topuklarıyla karşıladığını anımsayanlar vardır) sırayı-saygıyı unutup kale sahası civarında milla'ya çalım atmaya kalkmış, sonrasında da kaptırdığı topu filelerinden çıkartmıştı. başka birisi onu kışkırtmaya kalkabilirdi, milla ağır adamdı, yapmadı.
bunlar olurken, kamerun daha önce hiçbir afrika takımının yapamadığını başarmış, çeyrek finale yükselmişti. karşılarında lineker'lı, waddle'lı, barnes'lı, platt'lı, gascoigne'lu ingiltere vardı, fakat çok etkili bir oyun çıkartan kamerun ingiltere'yi sallıyor, daha da ileri turlara geçecek gibi görünüyordu. üstelik, yine 46. dakikada oyuna ne zaman ne yapacağı kestirilemeyen, mutlaka durdurulması gereken yaşlı kurt milla da girmişti. son on dakikaya kadar skor 2-1 kamerun'un lehineydi, ancak karşılaşmanın hakemi ingiltere'ye bir penaltı vererek maçın uzatmaya gitmesini sağlamış, uzatmada da bir penaltı düdüğü daha çalarak lineker'e ingiltere'yi 3-2 öne geçirme şansını vermişti. durum tam tersi olsaydı, o düdüklerin çalınıp çalınmayacağı cevabı kolay kolay verilemeyecek bir sorudur.
neticede, kamerun elendi, kahramanımız da turnuvanın gol krallığını biri penaltıdan altı golle alan salvatore 'toto" schillacci'nin ardından dört golle tarihe geçti. bitti mi sandınız, hayır: 1994'te, amerika birleşik devletlerinde düzenlenen kupada milla 42 yaşında, kendine ait olan rekoru kırmak üzere tekrar sahadaydı. gerçi ne milla eski milla, ne de kamerun '90'ın kamerun'uydu, ancak milla brezilya ve rusya'ya karşı âdeti olduğunca ikinci yarılarda oyuna girdi, hatta arada-derede biçimine getirip rusya'ya bir de gol attı.
yardımcı hakemler: carlos alberto silva valente (por), armando perez hoyos (col)
cameroon: thomas nkono (gk), jules denis onana, bertin ebwelle, emmanuel kunde (dk. 69 jean claude pagal), francois omam-biyik, emile mbouh, louis mfede, stephen tataw (c), victor ndip, cyrille makanaky, emmanuel maboang (dk. 59 roger milla)
yedekler: joseph antoine bell, andre kana-biyik, benjamin massing, eugene ekeke, alphonse yombi, thomas libiih, boneventure djonkep, roger feutmba, jacques songoo
teknik direktör: valeri nepomnyashchi (rus)
romania: silviu lung (gk)(c), mircea rednic, michael klein, ioan andone, iosif rotariu, gheorghe popescu, marius lacatus, ioan sabau, gheorghe hagi (dk. 56 ilie dumitrescu), florin raducioiu (dk. 63 gavril balint), daniel timofte
yedekler: rodion camataru, danut lupu, bogdan stelea, adrian popescu, dorin mateut, emil sandoi, zsolt muzsnai, ioan lupescu, gheorghe liliac
teknik direktör: emerich jenei (rou)
goller: 1-0 roger milla (cmr) 76' 2-0 roger milla (cmr) 86' 2-1 gavril balint (rou) 88'
sarı kartlar: jules denis onana (cmr) 20', michael klein (rou) 44', thomas nkono (cmr) 68'
rumen teknik direktör jenei yine bir sovyetle karşı karşıya. kamerun'u çalıştıran sovyet nepomniacij ilk iş olarak bu maçla dünya kupasına giriş yapacak hagi’ye karşı önlem aldı. rumen orta sahasına hagi gelince lacatus daha az top taşıyıp daha çok gol düşünecek. romanya’da popescu’nun sakatlığının maç saatine kadar biteceği açıklandı. kamerun ise arjantin galibiyetinin faturasını ağır ödedi. kırmızı kartlı massing ve cana bıyık oynamıyorlar, makanaky de sakat. kamerun yine sert oynayarak rumen kontrataklarını durdurmaya çalışacak.
sarı kart: onana, n'kono (kamerun), klein (romanva).
goller: 1-0 dk. 77 miller 2-0 dk. 87 miller 2-1 dk. 89 baling
-----
bari (cumhuriyet) — dünya kupası finallerinde b grubunun çeyrek final elemelerine katılacak ilk takımı belli oldu. kupanın açılış maçını 1986 dünya kupası şampiyonu arjantin ile oynayan ve mavi - beyazlıları 1-0 mağlup eden kamerun, dün de romanya’yı 2-1 yendi ve grubunda bir üst tura yükselen ilk takım oldu. kamerun’un gollerini ikinci yarıda oyuna giren miller attı. kamerun'da krımızı kart cezalısı kana bıyık ve massing oynamadı.
maça her iki takım da birbirlerini kontrol altında tutarak başladı. ilk dakikalarda ise rakip kaleye pek tehlikeli atak geliştiremediler. maçın 14. dakikasında lacatus’un yaptığı ortada raduciou’nun yerden sert şutunu defans kornere çelerek uzaklaştırdı.
77. dakikada bir hava topunu alan 2. yarıda oyuna giren miller beklenmedik bir şekilde kaleciyle karşı karşıya kaldı. bu oyuncunun çaprazdan sert şutu kamerun’a 1 farklı üstünlüğü getirdi. maçın 87. dakikasında yedeklikten girip takımı kurtaran miller bir kez daha sahneye çıktı. miller defansın arkasında andone’nin duraklamasından faydalanıp topla buluştu ve ilk golü attığı yerden bu kez şık bir vuruş yaptı ve ünlü kaleci lung’u bir kez daha avladı. maçın sonlarında başlayan gol yağmuru bununla son bulmadı. 89. dakikada bu kez romanya’nın farkı bire indiren golü geldi. bu dakika içerisinde ceza sahası içinde ebuwelle’den önce topla buluşan balint kalecinin yanından topu ağlara gönderdi.
bari — sezonu, 4 milyar turk lirası'na real madrid’e transfer olup, geleceğini garanti altına alarak kapatan balkanların maradona’sı hagi’nin italya 90’a merhaba dediği maçta, romanya ilk dakikalardan itibaren kontrataklarla kamerun kalesini yoklamaya başladı. beraberlik için sahaya çıkan kamerun’un sovyet teknik direktörü nepomniachi de bundan korkuyordu. hagi’nin attığı toplarla avrupa’nın en hızlı açığı lacatus ve yanında raducioiu kanatlardan, sabau da ortadan sık sık n’ko-no’nun kalesine iniyorlardı, ilk 25 dakika yalnız oman bıyık’ı ileride bırakarak kendi sahasına kapanan kamerun daha sonra orta alanda dengeyi sağlayarak makanaky’nin getirdiği toplarla gol aradı. arjantin maçında 11 tanesi maradona’ya olmak üzere 29 faul yapan kamerunlular, sen futbollarının faturasını 2 kırmızı, 3 sarı kartla ödemişlerdi. bu kez ‘uslu’ durdular. ilk maçta güçlerinin büyük bölümünü harcayan afrika aslanları. romanya önünde bir hayli durgundular. takımda ilk yanda kunde ve kaleci n’kono’nun dışında sivrilen adam yoktu.
romen teknik direktör lenci, hagi’yi dışarı alarak ikinci yarıda faullü oynamaya başlayan kamerun karşısında takımının duran toplardaki şansını azalttı. hagi’nin ilk yarıda 29 metreden kullandığı ve saatte 101 km. hızla giden serbest vuruşunu, n’kono çıkarmıştı. galatasaraylı rotariu, orta sahada iyi top dağıtırken savunmada belodedici’nin eksikliğinden oluşan panik vardı. ikinci yarı oyuna giren 38’lik miller, enfes kontrataklarla, ilk golde andone’ye normal şarjını yaparak, ikinci golde tertemiz bir vuruşla kamerun mucizesini bir üst tura taşıdı. 1982 dünya kupası’nda hiç yenilmeden 3 beraberlikle ispanya'ya veda eden kamerun bu kez şeytanın bacağını kırıp 'cehennem grubundan' çeyrek final eliminasyonunda mücadele etme hakkını kazanan ilk takım oldu. italya'ya gelirken 4 maçta 4 galibiyeti hedefleyen kamerun, yolun yarısını başarıyla aştı. kırmızı kart cezalılarının da takıma katılmasıyla kamerun'un sovyetler’i altetmesi artık sürpriz sayılmamalı.
romanya’ya attığı gollerle kamerun’u bir üst tura taşıyan ‘yaşlı aslan’ milla, “2. turda şansımızı en iyi biçimde değerlendireceğiz” diye konuştu.
roma (cumburiyet) — romanya maçı sonrası günün adamı, 38’lik “yaşlı aslan” milhı’ydı...
asıl adı albert roger mooh olan, ancak fransa’da top oynadığı dönemlerde ‘milla’ adını alan 38'lik süper afrikalı, attığı gollerle ülkesini tarihinde ilk kez 2. tura taşıdı. kamerun, aynı zamanda ilk turu aşan ilk afrika ülkesi unvanını da elde etti.
romanya maçı sonrası bir anda gazetecilerin hücumuna uğrayan gollerin kahramanı milla, attığı 2 golü, “hayatımın en önemli olayı” olarak değerlendirirken, 1982 ispanya dünya kupası’nda peru’ya attığı, ancak hakem tarafından iptal edilen golün acısını da tam 8 yıl sonra italya’da unuttuğunu ve kamerun’un futbolda afrika’nın lokomotifi olduğunu söyledi.
kamerun’un çeyrek final eliminasyonunu garantilemesinin afrika futbolu için büyük bir olay olduğunu da sözlerine ekleyen milla, “bu bizim için büyük bir olay. bana en iyi biçimde değerlendirmek amacındayız. teknik direktörümüz ve arkadaşlar, her maç öncesi rakibimizi yenmek için söz veriyoruz” dedi.
milla, ‘başarınızın sırrı nedir? ilerleyen yaşınız sorun yaratmıyor mu?' şeklindeki sorulara da şu yanıtlan verdi: “bunu dünya kupası sonrası söyleyeceğim. yaşın önemi yok. daha futboldan kopmayı düşünmüyorum. kupa öncesi beni takımdan uzaklaştırmak istiyorlardı. ama geldim, oynadım ve konuşanlara en iyi cevabı verdim.”
dünya kupası sonrası avrupa’nın ünlü kulüplerinden telefonla çağrı beklediğini de vurgulayan kamerunlu oyuncu, “şansım 38’inden sonra dönecek. buna inanıyorum. dunya kupası maçtan sonrası bana yapılacak en iyi teklifi değerlendireceğim” dedi.
dünya kupasında gol krallığı için de mücadele edeceğini belirten milla, sözlerini şöyle tamamladı: “bu, büyük bir gurur. gollere devam edip adımı dünya kupası tarihine geçirmek isterim. futbolda favori olmaz.”
dünya kupası’nda (b) grubunda, mücadele eden kamerun’un romanya’yı 2-1 yenmesi ve 2. turu garantilemesi üzerine ülkede halk, takımlarının zaferini kutluyor. takımının 2 gölünü kaydeden milla, milli kahraman ilan edildi.
televizyon ve radyodan karşılaşmayı izleyen kamerunlular, takımlarının 2-1 galip gelerek 2. turu garantilemesi üzerine başkent yaunde ve diğer kentlerde sokaklarda dans ederek şarkı söylediler.
bu arada bir hafta önce kupa maçları başlamadan, kamerun'un dünya kupası’nı kazanma şansının 500'de 1 olduğunu belirten ingiliz yazarların, romanya galibiyetinden sonra kamerun'a 25'de 1 şans verdikleri belirtiliyor.
bern (cumhuriyet) — fifa italya 90’da maç yöneten hakemlerden memnun değil. fifa genel sekreteri joseph blatter, kupa maçları için dünyanın en formda hakemlerine görev verdiklerini ancak çizme’de düdük çalan hakemlerin verdikleri ters kararlarla bazı takımların kaderleriyle oynadıklarını söyledi.
“yapılmaması gereken” hataları yapan hakemlerin ülkelerine geri gönderilmesine de başlanacağını açıklayan fifa genel sekreteri, hakemlerin uyarıldığını da belirtti.
blatter, hakem hatalarına örnek olarak şu pozisyonları gösterdi:
- sscb - romanya maçında romanya lehine verilen penaltı pozisyonunda elle oynama ceza alanı dışındaydı.
- açılış maçında kamerunlu kana bıyık'a gösterilen kırmızı kart çok ağır bir karardı.
- hollanda - mısır maçında mısır’ın penaltısı tartışılabilirdi.
- sscb - arjantin maçında maradona’nın kendi cezaalanında topu elle çevirmesi penaltıydı.
- romanya - kamerun maçında kamerun’un ilk golünde şarj gözden kaçtı. yine aynı maçta romanya’nın kazandığı golde balint ofsayt pozisyonundaydı.
