1937-38’de aynı puanla ligi bitiren beşiktaş, fenerbahçe ve güneşspor averajla ilk üçte sıralanır. atılan-yenilen gol hesabına göre şampiyon beşiktaş’tır. ancaaaaak, siyasetin güdümündeki futbol idaresi, akıllara ziyan bir buluşla, güneş’i şampiyon ilan eder.
bu averaj mucizesi şöyledir: takımların attıkları gol sayısı yedikleri gol sayısına bölünür. bu durumda averajı en kötü olan güneş en yüksek ortalamaya ulaşır ve mutlu sona ulaşır. beşiktaş ise birincilikten üçüncülüğe düşer.
oyunun ilk dakikaları mütevazindir. yer çok ıslak.. bu yüzden oyun hızını tamamen alamıyor.
hakemin ilk anlardan itibaren başlayan fena idaresi sadece takımları değil, seyircileri bile sinirlendirmeye başladı.
8 inci dakikada şeref beşiktaşın ilk golünü hakemin beşiktaş aleyhindeki lüzumsuz kararlarına rağmen yaptı. istanbulsporlular bu golden yılmadan canla başla çalışıyorlar ve hücumları beşiktaşlılardan daha müessir fakat forvet hattının talisizliğiden mi, beceriksizliğinden mi - hattâ her ikisi yüzünden - bir türlü gol yapamıyorlar. beşiktaş beki enver eski gladyatörleri andıran hareketlerile istanbulspor oyuncularına yükleniyor. nitekim istanbulspor solaçığı nejadı da sakatlayıp saha harici etmenin kolayını buuldu.
42 inci dakikada şeref ikinciyi ve bir dakika sonra da frikikten hakkı üçüncü golü attılar.
bu devre istanbulsporlular daha hâkim oynamalarına rağmen gol atamamışlar fakat beşiktaşın tecrübeli forvetleri daha becerikli davranarak üç sayı yapmışlardır.
ikinci devrede beşiktaşın hâkimiyeti ile başladı ve bu hâkimiyet altında oynandı. istanbulsporlular tek tük akınlarınlarile beşiktaşa mukabele etmek istedilerse de kale önlerinde hiç muvaffak olamadılar.. bilhassa birinci devrenin sonile ikinci devrenin mühim bir kısmını 10 kişi oynamak mecburiyetinde kaldıklarından kendilerini bir türlü toplayamadılar..
7 inci dakikada şeref yalnız başına istanbulspor müdafaasını geçip 4 üncü golü, 17 inci dakikada rıdvan kalecinin kaleyi boş bırakmasından istifade ederek 5 inci golü attı. bu arada rıdvan bir gol daha yaptı ama hakem ofsayt verdi.
29 uncu dakikada hakkı 6 ıncı golü meşhur zorlu hareketlerile attı.. 35 inci dakikada hakkı 7 inci golü de yapmakdan güçlük çekmedi.
beşiktaşlılar devrenin bitmesine bir iki dakika kala bir gol daha attılarsa da hakem bunu anlayamadığımız bir sebebten dolayı saymadı. ofsayt değildi, çünkü top kalecinin göğsüne değmiş de geri gelmişti. favul de değildi. o sırada hakkının yanında kimse bulunmuyordu.
hakem bu maçı oldukça bozuk ve fena idare etti. biz bu sene caferi maçlarda daima idmansız ve isabetsiz bulduk. inşallah gelecek mevsim daha iyi bir idare gösterir.
beşiktaş için istanbulspora 7 gol atmalarına rağmen iyi oynadı denilemez. müdafaa hatları çok karışık oynuyordu. forvet ise ellerinden geleni yapmağa çalıştılar ve muvaffak ta oldular.
istanbulspor müdafaası ilk devre iyi idi, ikinci devre yoruldu. muhacimler ilk devrede beceriksiz ve talisiz bir oyun oynadılar; eğer 1-0 vaziyette bir gol yapsalardı maçı bu kadar farkla kaybetmezlerdi belki..
3 sonkânun (ocak) 1938 tarihli kırmızı-beyaz dergisinden;
likmaçları dün son haftasını yaşadı. fakat ne yazık ki maçın biri eksik kalmak şartile...
mevsim başındanberi, yani 9 haftanın müsabakalarını takip ederken - şeytan kulağına kurşun hiç tehir yok diye seviniyorduk.
filhakika hava muhalefeti maçları geriye bıraktırmamıştı. avrupa takımı temasları da erken oynanmış, şöyle yapılmış, böyle yapılmış fakat maçların seyrine engel olmamıştı.
halbuki dün iki sahada maçlar tamamlanırken yalnız taksim stadındaki sonuncu güneş - vefa müsabakası çamurun topu yutarcasına artmasından ve yağmurun dayanılmayacak derece hızlanması yüzünden ancak 30 dakika oynanabildi. hakem nihat müsabakayı tehir mecburiyetinde kaldı.
mevsim başındanberi 44 maç arızasız oynanmıştı. fakat 45 inci maç ancak böyle yarım kalarak işi sekteledi.. ve bizi “bu sene kırk bir buçuk maşallah hiçbir maç geri kalmadı,, cümlesini kullanmaktan alıkoyuyor..
dünkü neticelerle 10 takımdan 8 i işini bitirmiş, alacağı puvanı almıştır. en başta 24 puvana sahip bulunan beşiktaşla fenerbahçeyi görüyoruz. güneş geri kalan maçta vefayı yenerse aynı puvanı tutacaktır. bugünkü vaziyette en ileri iki takımımız beşiktaşla fenerbahçe oluyor.
ikisinden birincilik sırasını beşiktaşa vermek şu iki mülâhaza ile doğru oabilir: evvelâ en fazla gol atan takımdır. sonra likin yegâne mağlûp olmayan takımıdır.
bu vaziyetten fenerbahçenin başa geçme avantajı atılan ve ynilen gol nisbetinde bulunabilir. (gol avereji) nazarı itibara alınırsa feneri üstte görmek icap eder.
futbol ajanlığı bakalım bu hususta ne karar verecek? ayni vaziyet likin sonunda 12 şer puvanla yer alan üç takım için de varittir. bu husustaki tereddütleri ortadan kaldıracak karar, fuoballe yakından, uzaktan alâkadar herkes tarafından bekleniyor..
3 sonkânun (ocak) 1938 tarihli kırmızı-beyaz dergisinden;
gol kralı
şeref 16 golle başta..
. . .
dün yapılan dört maçta takımlar biribirlerine 20 gol attılar. fazla gol atma rekoru beşiktaş takımının.. i. spora 7 tane yaptı. dün en çok gol atan oyuncular şeref ve hakkıdır. üçer gol yapılar.
dünkü maçta yeniden üç gol atan şeref (b.j.k.) 16 golle en baştaki yerini muhafaza ediyor.
dünkü maçta fenerin iki golünü yapan bülent 14 golle ikinci vaziyettedir.
tekrar edilecek olan güneş - vefa maçında atılacak gollerin bu vaziyeti değiştireceğini zannetmiyoruz.
güneş - vefa maçını beklemekle beraber, şerefi gol kralı olarak alkışlıyabiliriz.
gol listesinde son vaziyet şudur:
16 gol atan: şeref (b.j.k.)
14 gol atan: bülent (f.b.)
12 gol atan: melih (g.)
11 gol atan: murat (g.)
9 gol atan: haşim (g.s.), süleyman (g.s.)
8 gol atan: necdet (g.s.)
7 gol atanlar: fikret (f.b.), bülent (g.s.), hakkı (b.j.k.), şükrü (v.),
6 gol atanlar: salâhaddin (t.k.), niyazi (f.b.),
5 gol atanlar: naci (fb.), şahap (bz.),
4 gol atanlar: muhteşem (v.), orhan (f.b.), hamdi (s.), nâzım (b.j.k.), feyzi (b.j.k.), rıdvan (b.j.k.),
10 sonkânun (ocak) 1938 tarihli kırmızı-beyaz dergisinden;
. . .
takımlarımızın alacakları sıraya gelince;burada g.s. 21 puvanla dördüncü durumdadır.bu belli..fakat ondan üstteki üç takım da iş biraz çatallaşıyor.. daha doğrusu rivayet muhtelif.. futbol ajanı veya federasyom reisi de çıkıp ''bu işin doğrusu budur,, demedikleri için her gazete kayırdığı klübü başa getirecek hesap hangisi ise onu ileri sürüyor...
dünkü neticeden sonra beşiktaş, fenerbahçe ve güneş 24 er puvanla ayni sırada görünüyorlar demektir. bunlara derece vermek icap ederse ne yapılmalı?
avrupanın ekser federasyonları bunu atılan ve yenen gol nisbeti üzerine hesaplayıp çıkarıyorlar.. bazısı hangisi çok gol atmışsa onu başa geçiriyor. bazısı galibiyetin fazlalığına, bazısı mağlûbiyetin azlığına bakıyor.
bunun en doğru şekli nedir, hangisidir? bu hususta son ve kat'i sözü söyliyecek olan yukarıda işaret ettiğimiz gibi futbol federasyonudur.
onun yapacağı ilânı beklerkes üç noktai nazarı şöyle bir gözden geçirelim:
galibiyet fazlalığına bakarsak fenerbahçenin 7, güneşin 7 ve beşiktaşın 6 galebesi vardır. binaenaleyh 7 şer galibiyetli fenerle güneşi ileri görmek icap eder.
en fazla gol atma esasını ele alırsak 44 gol atan beşiktaş birinci, 40 gol sahibi fener ikinci, 34 gollü güneş üçüncü olmalıdır.
mağlûbiyet hanesine bakıp karar çıkaracak olursak beşiktaş hiç yenilmemiştir. buna mukabil fenerle güneş 1 rer mağlûbiyeti olduğu için beşiktaş başa geçmelidir.
nihayet gol averejini, bu davayı halleden esas olarak ele alırsak şu netice ile karşılaşırız:
beşiktaşın atma, yeme nisbeti (3,65), fenerinki (4), güneşinki (4,25) dir. binanenaleyh güneş birinci, fener ikinci, beşiktaş üçüncü olmalıdır.
gol averejine göre güneş baştadır diyelim ama biri çıkar da şu suali sorursa ne cevap vermeli?
— peki.. likmaçlarında hiçbir takıma yenilmemiş olan beşiktaşı 3-1 mağlûp ettiği güneşin altında nasıl olurda bırakırsınız.?.
filhakika, futbolde esas galibiyet bir tek golün bazan galibiyeti vermeğe kâfi geldiğine de bakılırsa, gol averejinin kuvveti kaybolmuyor mu?
o halde. en doğru esas, bu ikili avereja bakmıyarak hiç yenilmemiş takımı başa geçirmek, olmıyacak mıdır?
bunların cevabını federasyon verecektir. onu bekliyelim.
17 sonkânun (ocak) 1938 tarihli kırmızı-beyaz dergisinden;
likmaçlarında son netice
güneş lik birincisi oldu..
bölge başkanlığı keyfiyeti klübe bildirdi..
beşiştaş itiraz ediyor ..
geçen pazar güneş takımının vefaya 4-0 galebesile neticelenen son likmaçından sonra bir evvelki sayıda da işaret ettiğimiz gibi — baştan üç, sondan üç olmak üzere altı takımımızın puvanları müsavi vaziyete geçmişti. fenerbahçe de, beşiktaş da, güneş de 14 er puvanla başta bulunuyorlardı. sonra süleymaniye, topkapı, eyüp, takımları da 12 şer puvanda sonuncu durmaktaidiler. hattâ ara yerde vefa ve beykoz takımları da 18 er puvanla biribirlerinin altında veya üstünde yer almak için tereddüt içindeydiler..
puvan puvana gelmiş takımlar içinden hangisinin üstün olduğunu tayin için istanbul futbol ajanlığı futbolde beynelmilel usul ittihaz edilen (gol averaj) ı şeklini kabul ve takımları bu usulle tasnif ederek kat'i kararı vermiş ve neticeyi bütün klüplere bildirmiştir.
bu karara göre attığı ve yediği gollerin nisbeti (4.25) ola güneş birinci, fenerbahçe (4) averajla ikinci, beşiktaş (3.66) ile üçüncü olmaktadırlar.
galatasaray 21 puvanla dördüncü vaziyettedir.
bundan sonra 18 er puvanla yanyana duran vefa ve beykozun gol averajına nazaran vaziyetleri şudur:
averaj vefa için 0.95, beykoz için 0.81 dir. bu yüzden vefa beşinci ve beykoz altıncı olmaktadırlar.
istanbulspor 15 puvanla yedincidir. ondan sonra gelen süleymaniye, topkapı ve eyüp takımlarının averaj vaziyetleri ve sıraları şu oluyor:
süleymaniye 0.30 averajla sekizinci.
topkapı 0.25 averajla dokuzuncu.
eyüp 0.18 averajla onuncu .
verimli çalışmalarla kıymetli bir varlık haline gelen güneş; fener, beşiktaş ve galatasaray sırasındaki yerini bu suretle birincilik mertebesine kadar yükseltmiş oluyor.
dört beş ay evvel klübün futbol faaliyetini tatil edeceğine dair ortaya çıkan şayialar karşısında "milli küme maçlarında ankara ve izmirden evvel derece almak muvaffakiyetini göstermiş bir spor varlığımızın ortadan kalkmasının memleket futbolunun lehine bir hareket olmıyacağını, bu takdirde hem istanbul likmaçlarının hem de milli küme müsabakalarının heyecan ve alâkasından çok şeyler kaybedeceğini,, yazmıştık.
güneş, dört ay evvelki dedikodulara şu muvaffakiyet neticesile cevap vermiş oluyor. milli küme maçları da takımı bugün, dünkünden daha kuvvetli ve daha ümitli olarak bulacaktır.
futbolcularının olduğu kadar, onları iyi çalıştırıp, iyi idare eden müsbet varlıklı bir klüp idareciliğinin de eseri olan bu muvaffakiyetten dolayı güneşi tebrik ederiz.
bu karar üzerine istanbul mıntakası reisliği güneş klübüne şu tebrik mektubunu göndermiştir:
güneş klübü başkanlığına
9-1-938 gününde yapılam maçta sona eren1937-1938 yılı istanbul futbol birincilik müsabakalarında ilişik cetvel mucibince klüplerimizin kazanmış oldukları puvanlara göre dereceniz beynelmilel usule tevfikan averaj suretile hesap edilerek klübünüzün birinciliği kazanmış olduğu anlaşılmıştır.
13-2-938 de başlanacak olan 1938 yılı milli küme maçlarına istanbuldan klübümüzün de iştirak edeceğini bildirir ve bu muvaffakiyetinizden dolayı sizleri tebrik ederim. saygılarımla.
istanbul bölgesi başkanı
adına as başkan
muhtar
bu takdirde son puvantaje vaziyeti ve takım sırası şu oluyor:
10 sonkânun (ocak) 1938 tarihli kırmızı-beyaz dergisinden;
gol kralı
16 golle şeref (b.j.k.), bülent (f. b.) ikinci, melih (g. ) üçüncü ...
dünkü tek ve son likmaında dört gol var. dördü de güneşli oyuncuların...
geçen haftaki maçları yazan arkadaşımız beşiktaş - istanbulspor maçında yanlışlıkla hakkının bir golünü iki defa sayıp beşiktaşı 6-0 yerine 7-0 galip göstermişti. bu olmıyan bir golü de silince, dünkü 4 golle beraber bütün likmaçlarında atılan gollerin yekûnu (228) rakamına ulaşmış oluyor.
bu atışmada gol krallığını 16 sayı ile şeref (b.j.k.) kazanmış oluyor.. bülent (f.b.), 14 golle ikinci, melih (g.), 13 le üçüncü, oluyorlar...
istanbul likmaçlarının en çok gol atan oyuncusu şerefi tebrik ederiz.
son ve kat'i liste şudur:
16 gol atan: şeref (b.j.k.),
14 gol atan: bülent (f.b.)
13 gol atan: melih (g.),
11 gol atan: murat (g.)
9 gol atan: haşim (g.s.), süleyman (g.s.),
8 gol atan: necdet (g.s.)
7 gol atanlar: fikret (f.b.), bülent (g.s.), şükrü (v.),
6 gol atanlar: salâhaddin (t.k.), niyazi (f.b.), hakkı (b.j.k.),
5 gol atanlar: naci (fb.), şahap (bz.),
4 gol atanlar: muhteşem (v.), rebii (g.), orhan (f.b.), hamdi (s.), rıdvan (b.j.k.), nâzım (b.j.k.), feyzi (b.j.k.),
24 sonkânun (ocak) 1938 tarihli kırmızı-beyaz dergisinden;
çok enteresan bir bilânço
likmaçlarında 60 bin seyirci
fakat bir maçta değil bu mevsim oynanan 45 maçta..
maçlar hangi statlarda oynandı? - galibiyet ve berabere ne kadar? - 45 maçda 13 hakem - en güzel oynuyan oyuncu , en az gol yiyen kaleci kim?
milli kümeye istanbulun 4 takımını ayırmak üzere yapılan tek devreli likmaçları evvelki hafta bitti.
atılan golün yenen gole nisbetini esas tutan istanbul futbol ajanı güneş klübünü birinci, fenerbahçeyi ikinci, beşiktaşı üçüncü, galatasararayı dördüncü, vefayı beşinci, beykozu altıncı, istanbulsporu yedinci, süleymaniyeyi sekizinci, topkapıyı dokuzuncu ve eyübü onuncu ilân etti.
bu ilâna göre eyübün otomatikman ikinci küme birincisi ile yer değiştirmesi talimatnamenin bir maddesi mucibince lâzımgelmektedir.
maçlar hangi sahalarda oynandı
bu seneki istanbul likmaçlarında 45 maç oynanmıştır. bu maçların 20 tanesi şeref stadında, 15 tanesi taksim stadında, 10 tanesi de fenerbahçe stadında yapılmıştır. 30 dakika oynanan güneş - vefa maçı yarıda kaldığı ve sonradan oynandığı için bütün bir maç olarak nazarı itibara aldık.
bu 45 maçın 37 tanesi galebe ve 8 tanesi berabere ile bitmiştir.
bu maçlarda 228 gol atılmıştır. bu gollerden 15 tanesi penaltıdan yapılmıştır. 9 penaltı da gol olmamıştır. en çok gol atan oyuncu şeref (b.j.k.) dır. 16 gol atmıştır. penaltıdan en çok gol atan necdet (g.s.) dir. 4 gol atmıştır. bundan başka üç oyuncu da kendi kalelerine gol atmışlardır.
45 maçta yegâne yenilmiyen takım beşiktaştır. en çok gol atan takım da gene beşiktaştır. 44 gol atmıştır. en çok gol yiyen takım eyüptür. kalesine 53 gol girmiştir.
en az gol yiyen takım güneşdir. 8 gol yemiştir. en az gol atan takım da iki tanedir.
süleymaniye ve topkapı. her ikisi de 9 maçta 9 gol atmışlardır.
45 maçta 13 hakem
bu 45 maçın ancak 28 tanesi talimatnamenin istediği nizami hakem tarafından idare edilmiştir.
türk spor kurumunun hakemler hakkındaki talimatnamesinin 34 üncü maddesi ancak lisanslı olanların resmi maçlarda hakem duracağını yazar. işte diğer 17 maçta ise lisansı olmıyan hakemler durmuştur.
28 maçı idare eden lisanslı hakemler şunlardır:
nuri 5 maç; rüştü ve ahmet âdem 4 er maç; cafer, şazi, adnan 3 er maç; izzet, basri, suphi 2 er maç idare etmişlerdir.
17 maçı idare eden lisansız hakemler de şunlardır:
45 maçta en çok gol atan oyuncu herkes tarafından biliniyor. fakat en az gol yiyen kaleci kimdir? bunu hiç merak etmediniz mi?
kırmızı - beyaz uzun ve yorucu hesaplardan sonra okuyucuları için bunu da bulup çıkarmıştır.
en az gol yiyen kaleci vaziyetinde olabilmek için takımında en çok oynamış olması şartını gözönünde tuttuk.
meselâ bir kaleci takımında bir defa oynar ve o oyunda hiçbir gol yememiş olabilir. bu takdirde heriki tarafta 4 defa oynamış ve 2 gol yemiş kaleciye bunu nasıl tercih edebiliriz?
işte bunu gözönünde bulundurarak en az gol yiyeni, yediği golü oynadığı oyuna taksim ederek tayin ettik.
takımında en çok oynamış kaleciler şunlardır:
m. ali (b.j.k.), cihat (g.) safa (bz.) 8 defa; halil (e.), 7 defa; fikret (iz. s.) muvaffak (s.), tahsin (t.k.), 6 defa; necmi (g.s.), hüsameddin (f.b.), muvahhit (v.), 5 defa oynamışlardır.
bu kaleciler içinde en az gol yiyen cihat (g.) dir. 8 maçta yediği (7) gol ve (0,875) vasatisile birinci.
m. ali (b.j.k.), 8 maçta yediği (11) gol ve (1,375) vasatisile ikinci, hüsameddin (f.b.), 5 maçta yediği (7) gol ve (1,4) ile üçüncü, safa (bz.), 8 maçta yediği (14) gol ve (1,75) ile dördüncü, fikret (i.s.), 6 maçta yediği (11) gol ve (1,85) ile beşinci, muvahhit (v.) 5 maçta yediği (11) gol ve (2,2) ile altıncı, necmi (g.s.), 5 maçta yediği (13) gol ve (2,6) ile yedinci, muvaffak (s.) 6 maçta yediği (19) gol ve (3,5) ile sekizinci, tahsin (t.k.), 6 maçta yediği (23) gol ve (3,85) ile dokuzuncu, halit (k.) 7 maçta yediği (34) gol ve (4,85) ile onuncudur.
2.ocak.1938 - 79 sene önce bugün beşiktaş, istanbul ligi 9. ve son hafta maçında istanbulspor'u 6-0 mağlup etti. şeref stadı'nda, fenerbahçeli cafer çağatay'ın yönettiği karşılaşmada mehmet ali tanman - hüsnü savman, enver demir - rıfat atakanı, fevzi uman, fuat kırışan - hayati ozgan, rıdvan köksal, hakkı yeten, şeref görkey ve eşref bilgiç onbiriyle mücadele eden siyah-beyazlıların gollerini 8, 42 ve 52.dakikalarda şeref görkey, 44 ve 74.dakikalarda "baba" hakkı yeten, 62.dakikada da rıdvan köksal attılar. tek devreli olarak oynanan maçlar sonunda 6 galibiyet, 3 beraberlik alan beşiktaş ile, 7 galibiyet, 1 beraberlik ve 1'er de yenilgi alan fenerbahçe ve gneş takımları 24'er puan topladı. şampiyonun kimin olacağı kulisler, toplantılar ve gazete sütunlarında kamuoyunu, uzun süre meşgul etti. kimi “üç takım birbirleriyle birer kez daha karşılaşsınlar” dedi. kimi, “şampiyonluk, hiç yenilgi almayan beşiktaş’ın hakkı” dedi. en sonunda, bu sezon ilk kez averaj uygulanmasında karar kılındı ve atılan golün yenilen gole bölünmesi görüşü benimsendi. bu durumda, beşiktaş’ın 3,66, fenerbahçe’nin 4 olan averajına karşı güneş 4,25’i bulan averajı ile kısa tarihinin, ilk istanbul şampiyonluğunu kazandı.
