skandalları ile ünlü 1982 dünya kupasından başka bir skandal daha:
fransız futbolcu alan giresse durum 3-1 iken durumu 4-1 yapan golü atarken kuveytli futbolcular sovyet hakem miroslav stupar'ın düdük çaldığını söyleyerek oyunu bıraktılar.hakem golü verince olay çığrından çıktı.kuveyt futbol federasyonu başkanı prens fahid saha içine girerek uzun süre olayı protesto etti.bunun üzerine hakem golü iptal etti.ama 90.dakikada fransa maxim bossis ile skoru 4-1 yaptı.
prens fahid daha sonra bu olaydan dolayı 8.000 pound ceza aldı.
halit kıvanç'ın 1983 basımlı "gool diye diye" kitabından;
valladolid şehrine gittiğimde, bindiğim taksi beni kaçırıyor sandım. çünkü şehirden çıkmıştık. evler apartmanlar, dükkanlar, binalar bitmişti. gidiyor, gidiyor, gidiyorduk. gittik. gittik, sonunda dağ başına geldik. ve o dağın yanında birden dev bir stad yükseldi. gerçekten görkemli bir spor tesisiydi bu. çöl ortasında açan çiçek gibiydi.
bu güzelim staddaki dünya kupası maçı ise, bir futbol karşılaşmasından çok, acemi bir tiyatro gösterisi oldu. valladolid'deki bu naklen yayınımı da, maç spikerliği notlarıma değil sahne sunuculuklarıma eklemeliydim.
fransa ile kuveyt karşı karşıyaydı. fransızlar finallerin en iyi futbol oynayan ekiplerindendi. hele michel platini... hele genghini... hele bossis. hele hele ufacık tefecik ama futbolu çok büyük giresse. fransa takımı kuveyt karşısında bu yıldızlarıyla sahaya hakim olmuş, golleri sıralamaya da başlamıştı. ilk gol enfesti. genghini, serbest atışta topu ağlara adeta yapıştırmıştı. sonra platini, 27'nci yaş günü için kendi kendisine hediye veriyordu, ikinci golle... devre böyle bitmişti. maçın ikinci 45 dakikasına da golle girmişti fransızlar. üçüncü gol, six'dendi. fransa bir gol rekoruna gidiyor gibiydi. fakat hayır! kuveyt'liler birden silkiniyor, atağa kalkıyorlardı. bu şahlanma, gol getirmişti kuveyt'e... al boulushi durumu 3-1 yapmıştı. sonra?...
ufacık tefecik giresse, şahane futbolunu sürdürüyordu. işte yine harika bir ataktan sonra takımının dördüncü golünü çıkarmıştı giresse... sovyet hakem miroslav santrayı gösterdiğinde, fransa 4-1 öne geçmişti. fakat o da ne? bütün kuveytli futbolcular hakeme koştular, etrafını sardılar. gole itiraz ediyorlardı. daha önce yedikleri üç golde sesi çıkmayan kuveytliler, dördüncü golde kıyamet koparıyorlardı. birden saha kenarına koştu kuveytli futbolcular... tribüne doğru baktılar. bizim tv yayın yerinin biraz önü şeref tribünüydü. çok yakındım, iyi görüyordum. orada kuveyt futbol federasyonu başkanı şeyh ahmet oturuyordu. şeyh ayağa kalkmış, eliyle oyuncularına bir işaret yapıyordu. bu işaret üzerine, kuveyt futbolcuları sahayı terke başladı. saha komiseri koştu. hakem o yana yöneldi. kuveytli şeyh'in tribünden kapıya doğru yürüdüğünü gördük bu anda... kızgın kızgın gitti. sonra bir baktık ki, sahaya inmiş. çocukluğumuzda "şeyh ahmet" diye bir film görmüştüm. şeyh ahmet yakışıklı, üstelik gözüpek bir atlıydı. atına atladığı gibi gelir, eşkıyaların kaçırdığı kızı kurtarırdı. şimdi de ispanya'nın bir köşesinde, dağ başındaki stadda kuveytli şeyh ahmet, takımını kurtarmak için sahaya geliyordu. şeyh ahmet'le sovyet hakem, isveçli yardımcıları, saha komiseri, daha bir sürü yetkili uzun uzun tartıştılar, konuştular. sonuçta, herkes kenara çekildi ve hakem atış için topu kuveyt kalecisine verdi. yani? yani'si az önce saydığı golü şimdi saymıyordu sovyet hakem... işte o zaman da olayın yönü değişti. bir anda fransız teknik direktörü hidalgo sahaya fırladı. tutmak isteyen ispanyol polislerini hışımla itti. girdi sahaya... doğru hakeme koştu. yine tartışmalar... şeyh ahmet baskın çıkmıştı. hakem golü saymadı ve oyun 3-1'den devam etti. ne var ki, fransızlar o hırsla hemen kuveyt kalesine iniyor, bu kez kimsenin "hayır" diyemeyeceği dördüncü golü atıyorlardı. bossis'in golüyle durum yine 4-1 olmuştu. bu, maçın da sonucuydu.
fakat ne dersiniz, oyundaki onca olaya karşın, hakem 90'ıncı dakikanın bittiğini ilân ettiğinde, fransız ve kuveyt futbolcuları centilmence forma değiştirdi, birbirinin ellerini sıktılar.
kuveyt federasyon başkanı şeyh ahmet, ertesi gün bir basın toplantısı düzenleyecek ve dünya basınında kocaman harflerle yer alan şu müthiş ifşaatı yapacaktı: "mafia, fifa'nın yanında hiç kalır..."
fifa, önce gol deyip, sonra cayan sovyet hakemi görevden aldı, dünya kupası'nda bir daha maç yönetmeyeceğini açıkladı. ayrıca kuveyt federasyonu'na 25 bin isviçre frangı ceza veren fifa, şeyh ahmet'in de maçlara girmesini engelledi. çünkü kuveyt takımının oyunu terke kalkışmasının, şeyh'in işareti sonucu olduğu görüşüne varılmıştı. kuveytliler, önce kimi peçeli, kimi başörtülü, kimi başı açık ama değişik giysileriyle ilgi uyandırmış, tribünleri renklendirmişlerdi. sonra da bu olayla kendilerinden çokça bahsettirdiler.
tarih: 21 haziran 1982 pazartesi, valladolid / jose zorrilla stadyumu seyirci: 30.043 hakemler: miroslav stupar (sscb), damir matovinovic (yugoslavya), erik fredriksson (isveç)
fransa: jean luc ettori, manuel amoros, marius tresor, gerard janvion (60 christian lopez) maxime bossis, bernard genghini, michel platini (81 rene girard), alain giresse, gerard soler, bernard lacombe, didier six teknik direktör: michel hidalgo (fransa)
kuveyt: ahmad al tarabulsi, naeem sa’ad, abdullah mayouf, walid al jasem (78 humoud al shemmari) mahboub mubarak, abdullah al buloushi, sa’ad al houti (kaptan), ahmed karam (fathi marzouq), abdul al anbari, jasem yaqoub, faisal al dakhil teknik direktör: carlos alberto parreira (brezilya)
goller: bernard genghini (fransa) 31, michel platini (fransa) 43, didier six (fransa) 48, abdullah al buloushi (kuveyt) 75, maxime bossis (fransa) 89
(tercüman’ın 1990 basımlı büyük futbol ansiklopedisinden alıntıdır.)
kuveytli futbolculara, fransa maçını kazandıkları takdirde 200 bin dolar (yaklaşık 3 milyar lira) prim verileceği açıklanmıştı. ancak fransa’ya 4-1 mağlup olan kuveytli futbolcular bu yüksek primden yararlanamadılar.
1982 dünya kupası d grubu maçlarından fransa-kuveyt maçının son dakikaları. fransa 3-1 önde. alain giresse dördüncü golü bulmak için ilerlerken dünya kupası tarihinin en rezalet anlarından birinin kıvılcımını yaktı. giresse topla giderken, düdük sesi duyduklarını iddia eden kuveytliler oyunun durduğunu sandı ve olaylar bundan sonra başladı.
kuveytliler bir anda hakem miroslav stupar'ın etrafını çevreledi. öfkelenen kuveyt futbol federasyonu başkanı şeyh vahid al-ahmed al-sabah, sahaya inerek rus hakeme futbolcularını sahadan çekeceği tehdidini yaptı. sahadan çekilme olayı stupar'ın saçma ve rezil bir biçimde golü iptal etmesiyle ortadan kalktı. şeyh kararını uygulatmanın verdiği "huzurla" sahayı terk ederken, sinirlenen fransızlar, kuveyt ağlarına bir gol daha bırakacaktı. fifa, şeyhi rahatsız etmeyecek bir para cezası kesti. stupar ise bir daha uluslararası maç yönetemedi.
yardımcı hakemler: erik fredriksson (swe), damir matovinovic (cro)
france: jean luc ettori (gk), manuel amoros, maxime bossis, gerard janvion (dk. 59 christian lopez), marius tresor, bernard genghini, michel platini (c) (dk. 81 rene girard), alain giresse, bernard lacombe, didier six, gerard soler
yedekler: dominique baratelli, patrick battiston, philippe mahut, jean francois larios, jean tigana, bruno bellone, alain couriol, dominique rocheteau, jean castaneda
teknik direktör: michel hidalgo (fra)
kuwait: ahmed al tarabulsi (gk), naim fajah, mahboud mubarak, walid al mubarak (dk. 78 hamud al shemmari), saad al hutti (c), abdulaziz al balushi, jasem sultan, abdulaziz al anbari, abdullah mayuf, faisal al dakhil, mohamed karam (dk. 46 fathi matar)
yedekler: jamal al qabandi, nasser al ghanem, yusuf faraj, mubarak mubarak, sami al hashash, mouayad al haddad, abdulaziz mohammed, adam adam, jassem bahman
teknik direktör: carlos alberto parreira (bra)
goller: 1-0 bernard genghini (fra) 31' 2-0 michel platini (fra) 43' 3-0 didier six (fra) 48' 3-1 abdulaziz al balushi (kuw) 75' 4-1 maxime bossis (fra) 89'
sarı kartlar: abdulaziz al anbari (kuw) 30', manuel amoros (fra) 68', fathi matar (kuw) 85'
1966 ve 1978 dünya kupalarında hakemler, ev sahibi ülkeleri “açıkça" kolladılar. 1966’da ingiltere "tartışmalı" gollerle kupaya uzanırken 78’de de arjantin'in sert futboluna göz yumdu.
cumhur canbazoğlu
roma - italya 90 dünya kupası'nda bazı hakemlerin verdikleri ters kararlarla "can yaktığı" tartışılırken daha önceki dünya kupalarında belgelenen hakem hatalarını çizmek günün konusu oldu. daha önceki kupalarda "birçok takımın canını yakan" hakemler gözler önüne serilirken özellikle 1966 dünya kupası'nda ev sahibi ingiltere'nin "açıkça" kayırıldığı belirtildi. 1978 dünya kupası'nda da arjantin'i koruyan hakemlerin, takımların kaderlerini çizdiği söylendi:
(...)
1982 ispanya: grup elemelerinde ispanyol castillo ve bolivyalı barancos rezalet maçlar yöneterek kupaya gölge düşürdüler. fransa - kuveyt maçında (4-1) fransa'nın golünü iptal etmekle takımını maçtan çekeceğini söyleyerek sovyet hakem stupar'ı tevrik eden kuveyt şeyhi amacına kavuştu.
