halit kıvanç'ın 1983 basımlı "gool diye diye" kitabından;
vigo ve la coruna maçlarında gol anlatamamıştım ama. sevilla şehrinde hepsinin acısını çıkardım. sevilla'da "sevil berberi" ne değilse de, gollerin en güzeline rastladım.
sevilla şehrine hüseyin kırcalı ile birlikte gitmiştik. babıali'ye geldiği günden tanışdığım, hani çocukluğundan bildiğim genç fotoğraf ustası hüseyin kırcalı... daha doğrusu onun için "fotoğraf sanatımızın harika çocuğu" diyebilirim. bugün dünya çapında bir foto muhabiri kırcalı.
hüseyin'le birlikte sevilla'da sokakları şöyle bir dolaştık. şehir ayaktaydı. bir yandan brezilyalılar, öte yandan iskoçlar, bayraklarla, flamanlarla bağırarak, çağırarak kentin altını üstüne getiriyorlardı. bu, maç öncesiydi. maçtan sonra ise, coşku daha da artacak, brezilya'nın o şahane futbolundan, o şahane gollerinden sonra, sevilla'da hayat bile duracak ya da zembereğinden boşanırcasına çoşacaktı. staddan çıkışta halimiz perişandı. bilmem kaç kilometre yürümek zorundaydık. epey yürüdük de. sonunda pes ettik. bir otomobile yanaştık, trafik tıkanıklığını fırsat bilerek... kendimizi tanıttık. tabiî ispanyolca... rica ettik. bir taksi durağına kadar götürmesi için adeta yalvardık. o kadar yol yürünmezdi. adam aldı hüseyin'le bizi. çantamızda ne varsa, türkiye anısı olarak, bize bu yardımı yapan ispanyola armağan ettik. adam o armağanlara, türkiye'den getirdiğimiz hediyelik eşyaya bir baktı. sonunda bizi otelimizin köşe başına kadar getirdi.
mikrofon başında mutluydum. çünkü birbijnden nefis goller peşpeşe sıralanıyordu. ilk yarı ortalarında zico'nun 25-30 metre kadar uzaklıktan serbest vuruşu füze gibi ağlara gönderişi karşısında, civarımdaki brezilyalı spikerler gibi "goooool" diye ayağa fırlamaktan kendimi alamamıştım. ikinci yarıdaki brezilya rüzgârı ise müthiş bir şeydi. kornerden gelen topa oscar'ın şahane kafası ikinci goldü. sonra eder, mikrofonda da söylediğim gibi, "bu eder dünya futbolunda çok şey eder" di... evet eder'in kalecinin üstünden aşırtarak attığı mükemmel gol 3-1'i getiriyordu. sonra da falcao'nun tıpkı zico'nunki gibi uzaklardan savurduğu enfes şut. ve 4-1. brezilya ayakta alkışlanıyordu. bir futbol şöleniydi bu. siyah inciler fırtına gibi götürmüşlerdi oyunu... üstelik ilk golü yedikleri bir maçta... iskoçya o ilk golü attığına da, atacağına da pişman olmuştu belki... çünkü o gol, brezilya'yı şahlandırmıştı.
itiraf edeyim ki, polonya karşısında gördüğüm italya'nın kupayı alacağını tahmin etmezdim o günlerde.. iskoçya önünde seyrettiğim brezilya'nın kupayı alamayacağını da aklıma getiremeyeceğim kadar... iskoçya maçı galibi brezilya, kupanın favorisi olarak parlamıştı. ama hep diyoruz ya, top yuvarlaktı. ve yuvarlak top giderek bir başka yuvarlanacaktı. italya'yı tepeye çıkarırken, brezilya'yı, hatta ötekileri de uçuruma itiverecekti.
tarih: 18 haziran 1982 cuma, seville / benito villamarin seyirci: 47.379 hakemler: jesus paulino siles (kosta rika), thomson chan tam sun (hong kong), adolf prokop (d.almanya)
brezilya: valdir perez, leandro, oscar, ‘luizinho’, junior, socrates (kaptan), ‘toninho cerezo’ antonio carlos, zico, falçao, ‘serginho’ (80 paulo isidoro), eder teknik direktör: tele santana (brezilya)
iskoçya: alan rough, william fergus miller, david narey, alan hansen, frank gray, gordon strachan (62 kenny dalglish), john wark graeme souness (kaptan), richard ‘asa’ hartford (66 alexander mcleish), john robertson, steve archibald teknik direktör: jock stein (iskoçya)
goller: david narey (iskoçya) 18, zico (brezilya) 33, oscar (brezilya) 48, eder (brezilya) 63, falcao (brezilya) 87
#45 narey'in füzesi brezilya'yı şaşırtıyor iskoçya vs brezilya, 1982
futbolun yazılı olmayan su götürmez kanunlarından biri de, dünya kupası finallerinde iskoçların her attıkları golden sonra kötü goller yiyerek rezil olduğu maçlara sahne olmasıdır.
bu yazılı olmayan kanun, archie gemmill'in, gordon strachan'ın ve john collins'in golleriyle de kesin olarak kanıtlanmıştı. ne yapsalar attıkları golün arkasında duramıyorlardı. ve eski dundee united defans oyuncusu david narey'in meşhur gayreti iskoçları brezilyalılar önünde 1-0 öne geçirmiş, fakat 90 dakika sonucunda maç 4-1 brezilya lehine bitmişti.
narey'in milli forma altında attığı bu tek gol, ona biraz daha zaman tanınmasını sağlamış, ne var ki bazı yorumculara göre bu gol sadece ayağının ucuyla atılan "ucuz" bir gol olarak kabullenilmişti. golün arkasında duran taraftarlar da bu "ucuz" yorumcu hakkında pek de güzel şeyler dillendirmemişti.
brezilya, sonraki rakibi iskoçya karşısına çıktığında cezası biten toninho cerezo'nun da takıma katılmasıyla daha da güçlendi. onun gelişiyle orta sahadaki muhteşem dörtlü bir araya gelmiş oldu; socrates, zico, falcao ve cerezo. brezilyalılar bu dörtlüyü "sihirli dörtlü" diye adlandırıyordu. iskoçlar maçın henüz 18. dakikasında öne geçti. fakat brezilyalılar tıpkı rusya maçında yaptıkları gibi, geriden geldikleri maçı zico (kalenin üst köşesine lamba gibi yapışan bir frikik), oscar, falcao ve eder'in attıkları gollerle rahat bir şekilde 4-1 kazanmasını bildiler. john wark o gün iskoçya'nın orta sahasında görev yapıyordu. o maçı düşünmek, onu bugün bile onu nefessiz bırakmaya yetiyor. "hayatim boyunca hiçbir zaman o maçtaki kadar yorulmadım" diyor. "orta sahaları inanılmazdı. etrafimızda o küçük üçgenleri kurup pas yapıyorlardı ve bizim yapabileceğimiz hiçbir şey yoktu. salak değildik aran onlara tekme atacak kadar bile yaklaşamadık. yapağımız, onların gölgelerini kovalamaktı. maç bittiğindeyse 'tebrikler' diyecek kadar bile nefesim kalmamıştı." o zamanlar belki bu şekilde düşünmüyordu ancak wark, şimdi 1982 brezilya'sına karşı oynadığı için ayrıcalıklı olduğunu düşünüyor. "sürekli hücum, onlar şimdiye kadar gördüğüm en iyi takımdılar."
yardımcı hakemler: thomson tam sun chan (hkg), adolf prokop (gdr)
brazil: waldir peres (gk), leandro, oscar, luizinho, toninho cerezo, junior, socrates (c), serginho (dk. 80 paulo isidoro), zico, eder, falcao
yedekler: paulo sergio, edevaldo, juninho, edinho, pedrinho, batista, renato, roberto dinamite, dirceu, carlos
teknik direktör: tele santana (bra)
scotland: alan rough (gk), frank gray, graeme souness (c), alan hansen, willie miller, gordon strachan (dk. 65 kenny dalglish), john wark, john robertson, david narey, asa hartford (dk. 68 alex mcleish), steve archibald
yedekler: danny mcgrain, alan brazil, george wood, joe jordan, allan evans, paul sturrock, david provan, george burley, jim leighton
teknik direktör: jock stein (sco)
goller: 0-1 david narey (sco) 18' 1-1 zico (bra) 33' 2-1 oscar (bra) 48' 3-1 eder (bra) 63' 4-1 falcao (bra) 87'
