1934,1938,1982 ve 2006 nın dünya kupası şampiyonu italya ,1966 dünya kupasının flaş takımı kuzey koreye 1-0 yenilip grup maçları sonunda elenince kendi ülkelerine basın,medya ve kızgın taraftarlardan kaçmak için gizli bir uçuşla döndüler.fakat havaalanında bir sürü kızgın taraftar onları bekliyordu ve otobüsleri çürük domates ve yumurta bombardımanına tutuldu.
son grupta da ummadık bir –kısa kısa isimli, tarihinde kupaya ilk ve son kez katılan– “kuzey kore olay”ı yaşanacak ve bu gizli kapaklı uzak asya ekibi favorilerden italya’ya sahayı dar ederek, pak doo ik ile kaledeki koca albertosi’ye golü çakacaktı.
bu felaket golüne, tüm gayretlerine rağmen, gök mavililerin bulgarelli, rivera ve mazzola’lı forvetleri cevap veremeyecekti.
her topun başına en az üç kişiyle koşan sürpriz koreliler, sessiz sedasız grup birinciliğini alan sovyetler birliği’nin peşine takılıp ilk sekize kalacaklardı.
ilk basımı 2002 olan "dünya kupası" kitabında cengiz alpman'ın "1-10'dan 3-5-2'ye" başlıklı yazısından;
o tarihlerde takımlar 1-10 tertibiyle sahaya çıkarmış. yani kaleci kalede, geri kalan her yerde. bu dizilişte, klasik anlamda savunma, orta alan ve forvet kademeleri yoktu. top neredeyse 20 kişi oradaydı. bu ayak topu cümbüşüne benzer son örnek, '66 ingiltere dünya kupası finallerinde görüldü. abidin dino'nun onlarca kamerayı mükemmel yöneterek yarattığı muhteşem futbol şiiri belgeselinde, 19 temmuz 1966'da kuzey kore'nin italya karşısında 1-0 galip geldiği maçta, uzakşark futbolunun nasıl olup da süper devi alt ettiğini izlemiştik atlas sinemasında. koreliler, savaşçı karıncalar gibi her topa 10 kişi saldırırken, italyanlar hayret ve dehşet içinde bu anlaşılmaz futbolu sergileyen rakipleri karşısında çaresiz kalmıştı. o günlerde italyanlar bizim 'çanakkale geçilmez'in latin versiyonu diye kesip attığımız savunma ağırlıklı 'catenaccio' ile, futbolun gole yönelik dramatik yapısını kösteklemek pahasına da olsa, kısır skorlarla maç almayı başarırken, koreliler, 'militer' taktikleriyle çizme'yi parçalayıp gitmisti. 1-10 taktiği giderek, 1-1-8'e ondan da 1-2-7 gibi büyük değişmelere uğruyordu.
tarih: 19 temmuz 1966 salı, middlesbrough / ayresome park seyirci: 18.728 hakemler: pierre schwinte (fransa), john adair (kuzey irlanda), jack taylor (ingiltere)
kuzey kore: lee chan myung, ha yung won, lee dong woon, oh yoon kyung shin yung kyoo, park seung zin (kaptan), im seung hwi, han bong zin, park doo ik, kim bong hwan, yang seung kook teknik direktör: hyun myung re (kuzey kore)
italya: enrico albertosi, spartaco landini, aristide guarneri, francesco janich, giacinto facchetti, romano fogli, marino perani, giacomo bulgarelli (kaptan), alessandro mazzola, gianni rivera, paolo barison. teknik direktör: fabbri edmondo (italya)
ilk basımı 1997 olan eduardo galeano'nun "gölgede ve güneşte futbol" kitabından;
askerler endonezya'yı kana bulamışlardı o yıl; yarım milyondan fazla insan ölmüştü, kim bilir belki de bir milyondan fazlaydı ölenlerin sayısı. general suharto sağ kalan bir avuç kızılı, pembeyi ya da rengi kuşkulu birçok insanı katlederek uzun süren bir diktatörlüğe başlıyordu. gine cumhurbaşkanı n'krumah, afrika birliği'ne gönül verenlerdendi, ama o yıl ayaklanan bazı subaylar tarafından devrildi; aynı şekilde arjantin' de cumhurbaşkanı ıllia da bir hükümet darbesiyle iktidardan uzaklaştırıldı.
hindistan tarihinde ilk kez bir kadın iktidara geliyordu: indira gandi. ekvador'da öğrenciler diktatöre karşı ayaklanmışlardı. birleşik devletler hava kuvvetleri yeni bir hava akını gerçekleştirerek hanoi'yi bombalıyordu, ama amerikan kamuoyuna göre vietnam'a müdahale edilmesi bir hataydı ve en kısa zamanda askerlerin oradan çekilmesi gerekiyordu.
truman capote "a sangre fria"yı yayımlıyordu o yıl; garcia mârquez'in "yüzyıllık yalnızlık" ve lezama lima'nın "cennet" adlı yapıtları baskıya veriliyordu. rahip camilo torres, kolombiya dağlarından aşağı yuvarlanıyor, che guevara bolivya bozkırlarında sıska atı rocinante'yi koşturuyordu. mao çin'de kültür devrimi'ni başlatıyordu. ispanya'nın almeria sahiline düşen birkaç atom bombası patlamamakla birlikte büyük bir paniğe neden oluyordu. miami'den gelen güvenilir haberlere göre fidel castro'nun devrilmesi an meselesiydi.
londra'da harold wilson piposunu ağzının kenarına sıkıştırmış, seçimlerde elde ettiği başarının tadını çıkarırken, kızlar mini eteklerle sokaklarda dolaşıyorlardı. carnaby street modanın merkezi oluyor ve sekizinci dünya kupası'nın açılışı yapılırken herkesin ağzından "the beatles" grubunun şarkıları dökülüyordu.
bu, garrincha'nın katıldığı son dünya kupasıydı, aynı şekilde meksikalı kaleci antonio carbajal için de bir bakıma uğurlama oluyordu ve şimdiye kadar bir dünya kupasına arka arkaya beş kez katılan tek futbolcu oydu.
şampiyonaya on altı ekip katılıyordu, bunlardan onu avrupa'dan, beşi latin amerika'dan ve bir tanesi de, şaşılacak bir şey, asya'dan gelen kuzey kore'ydi. kuzey kore akıllara durgunluk verecek şekilde italya'yı, pyongyanglı bir diş hekimi olan pak'ın golüyle eledi; bu şahıs yalnızca boş vakitlerinde futbol oynuyordu. italyan karmasında gianni rivera ve sandro mazzola gibi ünlüler yer alıyordu. pier paolo pasolini sahada futbol oynarken destan yazdıklarını söyleyerek onları göklere çıkarıyordu; ne var ki bir dişçinin karşısında korkudan titreyen bir hasta gibi ağızlarını açamadılar.
ilk basımı 2002 olan christian eichkler'in "futbolun beceriksizleri ansiklopedisi" kitabından;
italya, 1966'da ingiltere'de yapılan dünya şampiyonası dönüşünde en iyi golcüsünü domates ve çürük yumurtayla karşılamıştı. kuzey koreli taş devri komünistlerine karşı oynanan maçta diş doktoru pak'ın golü sayesinde alınan 0-1'lik yenilgi dünya futbol tarihinin en büyük rezaletlerinden bir olarak kalacaktı. italyanlar bu maçtan sekiz yıl sonra, dünya şampiyonluğu ikincisi sıfatıyla, beton savunmaları ve kalecileri dino zoffla birlikte. 1000 maç saati boyunca tek bir gol yememiş olarak, dünya şampiyonası için .almanya'ya hareket etti. ne var ki, emanuel sanon adında bir karayiplı çıkageldı ve bu dünya rekoruna aldırış etmeden. münih'teki dünya şampiyonası ilk turlarında takımı haiti'yi 1-0 öne geçirdi. italyanlar bu maçı 3-1 kazanmasını bildiler, ama yine de ilk tur maçlarından bırinde başarısızlığa mahkum oldular -sonunda, grup ikincisi olan arjantin'in aksine, sanon'un golü yüzünden yollarına devam edemediler.
bu maçın sonucu tüm dünyada büyük yankı uyandırıyordu. turnuvaya ilk kez katılan kuzey kore, pak doo ık'nin golüyle güçlü rakibi italya'yı 1-0 mağlup ederek hem rakibini kupanın dışına itiyor hem de çeyrek finale yükselen ilk asya takımı oluyordu.
ilk dünya kupaları’nda başarılı maçlar çıkartıp, 2 şampiyonluk koparan italya, son iki şampiyonada adeta çöktü. 1962 şili’de ilk gruptan çıkmayı başaramayan italya, bu turnuvada da sürpriz bir şekilde kuzey kore’ye yenilerek, ilk turda turnuvaya veda etti.
#30 kuzey kore italya'yı ve tüm dünyayı sersemleştirdi kuzey kore vs italya, 1966
muhtemelen tüm zamanların en büyük hayal kırıklığı. ikinci tura geçmek için italya'nın galibiyete ihtiyacı olmasına rağmen teknik direktör edmondo fabbri maçı formalite olarak görerek as oyuncuları dinlendirip yedek oyuncularla çıktı. ayresome park'ta bulunan yaklaşık 19,000 kişi pak doo ik'in 42. dakikadaki golünün ardından gülmeye başlamıştı. pak topu rivera'dan çalmış ve defansın üstüne doğru gitmiş ve vuruşunda enrico albertosi'yi avlamıştı. italyanlar maçtan önce kendilerinden o kadar emindi ki çeyrek final maçının yapılacağı liverpool yakınında bir kilisede ayine katılmak için yerlerini ayırtmışlardı. ne var ki onlar yerine koreliler gitti! italyanlar yurda dönüşlerinde domateslerle karşılandı ve italya tarihindeki her türlü felakete bundan böyle "kore!" denmeye başlandı.
yardımcı hakemler: john adair (nir), john taylor (eng)
korea dpr: lee chang myung (gk), shin yung kyoo, lim zoong sun, im seung hwi, pak doo ik, pak seung zin (c), han bong zin, oh yoon kyung, ha yung won, yang seung kook, kim bong hwan
yedekler: pak li sup, kang bong chil, lee keun hak, kang ryong woon, kim seung il, li dong woon, ke seung woon, kim yung kil, ryoo chang kil, an se bok, li chi an
teknik direktör: myung rye hyun (prk)
italy: enrico albertosi (gk), paolo barison, giacomo bulgarelli (c), giacinto facchetti, romano fogli, aristide guarneri, francesco janich, spartaco landini, sandro mazzola, marino perani, gianni rivera
yedekler: roberto anzolin, tarcisio burgnich, antonio juliano, gianfranco leoncini, giovanni lodetti, luigi meroni, ezio pascutti, pierluigi pizzaballa, francesco rizzo, roberto rosato, sandro salvadore
k. kore. italya’yı nakavt etti middlesbrovgh, oğuz şeren bildiriyor
ingiltere’ye büyük ümitlerle gelen italya milli futbol takımının, k. kore tarafından perişan edileceğini kim aklına getirebilirdi ki. fakat, dünya kupasının «kapalı kutu»su sayılan bu asya takımı, 1934 ve 1938 dünya şampiyonu italya’yı 1-0 yenerek hem turnuvadan eledi, hem de dünya kupalarının en büyük sürprizlerinden birini yaptı.
18.000 kişinin izlediği maçta, ufak tefek koreliler, fabbri’nin çocuklarına hayatlarının sonuna kadar unutamıyacakları bir ders verdiler. şayet, k. kore takımı 2nci yarıda 3 muhakkak golü harcamasaydı, italya’nın daha ağır bir hezimete ığraması işten bile değildi. maçın tek golünü 42nci dakikada k. kore soliçi pak doo ik attı.
pele formasını torres'e vererek sahayı bir pardesü ile terketti
ekrem karpat bildiriyor
8 inci defa dünya kupasına katılan brezilya portekize yenilmekle dünya kupası tarihinde ilk defa olarak kardofinale kalamayarak elenmektedir. 930, 934, 954’de kardöfinalede 938’de domifinalde elenen 950’de finali oynayan 958, 962'de kupayı kazanan brezilya’nın bu defa kardofinale kalmaması tarihlerinin en büyük hezimeti olmaktadır. tahmin yazımızda pele’li dahi olsa brezilya’nın galibiyetinin çok garip olacağını portekizi şanslı gördüğümü söylemiştim. nitekim brezilya sahaya değişik tertiple çıkmasına, ikinci yarıda güzel oynamasına rağmen üç golü de çok hatalı yiyen mangaya kurban gitti. bir bakıma pele eusebio maçı olarak vasıflandırılan bu maçta eusebio şahane oyununu iki golle süsleyerek pele’nin yerini aldı. oyunun bir saatini sakat oynayan pele maçtan sonra formasını torrese vererek sahayı bir pardesü ile terketti. brezilyalılar tek pele’ye güvenmenin bedelini çok ağır ödediler.
dünya futboluna para gücü ile hükmetmek isteyen italya’nın kore karşısındaki hezimeti büyük tepki yaptı. 1950 yılında amerika’nın ingiltere'yi yenişinden bu yana en büyük sürpriz sayılıyor. kupada brezilya italya gibi iki kupa galibi takımın saf dışı kalması daha çok sürprizlerin olacağını gösteriyor. 1966 kupası da bir devrin kapanıp yenisinin açılacağını göstermektedir.
ne diyorlar?
brezilya’nın hezimetinden sonra brezilya futbol federasyonu başkanı jo havalenge brezilya’nın as futbolcusu pele’nin son dünya kupası maçını oynadığını açıkladı. başkan, pele’nin rakip futbolcular tarafından hırpalandığına işaretle «pele artık yalnız dostluk maçlarında oynayabilir» demektedir.
ingiliz seyircisi brezilya’yı boşuna destekledi. ve işin en hazin tarafı pele’nin formasını torres’e vererek sahayı terketmesi idi.
italyanların kısa boylu antrenörleri fabri ise sadece gözerini kırpıştırıyor ve şunları söylüyordu: «- bu bizim için hayal kırıklığı oldu. futbolcuları suçlamak yersizdir. koreliler hiç tahmin etmediğimiz şekilde güzel oynadılar.»
italyayı kupadan eleyen k. kore takımı italyaya davet edildi
ekrem karpat bildiriyor
londra,
* kupanın şimdi en büyük favorisi portekiz. gol yemiyen tek takım ise ingiltere. ama ingilizler ne olursa olsun takımlarına güvenemiyorlar. kupa başlamadan önce «ingiltere, ingiltere» diye konuşan ingilizler şimdi yuvarlak konuşuyorlar, «top yuvarlaktır».
* kore takımının italyayı elemesinden sonra organizatörler derhal faaliyete geçerek roma kulübü adına k. kore takımını italyaya davet ettiler. bu biraz da italyanlara «işte biz kof bir takıma yenilmedik. bakın siz de görün» demek gibi oluyor.
* italyayı yenerek kupanın en büyük sürprizini yapan koreliler her sabah kahvaltıdan önce 5 mil koşu yapıyorlar.. portekizliler de -belki alçak gönüllülük olsun diye belki de hakikaten öyle- «kore takımından çok çekiniyoruz» diyorlar. bunun cevabını ancak cumartesi günü öğrenebileceğiz.
* dünya kupasının 24 grup maçını 979.412 kişi izlemiştir. maç başına seyirci ortalaması 40 bin kişidir.
* turnuvanın en çok gol atan takımı portekizdir. (9 gol).
* turnuvada gol yemiyen tek takım ise ingilteredir.
* yarı final maçlarının programı da dün belli oldu: buna göre; ingiltere - arjantin maçının galibi, portekiz - k. kore maçının galibi ile, almanya - uruguay maçının galibi, rusya - macaristan maçının galibi ile karşılaşacak. bu ingiltere için olduğu kadar almanya ve rusya için de şanssızlık. belli olmaz yine futbol bu...
üç takım; brezilya, italya ve uruguay, şampiyonluklarını üçlemek, dolayısiyle altın heykelciği ebediyen kendi memleketlerine meletmek için «futbolün vatanı» na gelmişti. bu takımlardan biri şampiyon olsaydı, f.i.f.a. nın mütevezi başkanı jules rimet’nin ismini taşıyan kupaya «winston churchill» adı verilecekti. fakat üç çifte şampiyonun ümitleri bir sabun köpüğü gibi sönüverdi. buna göre, dünya kupası en az daha 4 yıl «jules rimet» adını taşıyacaktır.
edmondo fabbri için "at hırsızı aranıyor" diye ilân bastırdılar
italya muhabirimiz refet altındağ bildiriyor
roma,
londra şampiyonasında muhakkak bir derece alacağı tahmin edilen italyan milli takımının daha ilk elemelerde kuzey kore karşısında hezimete uğrayıp, şampiyonadan elenmesini, italyanlar hâlâ bir türlü hazmedemiyor ve bu hezimetin mesulü muhakkak bir kurbanlık arıyorlar.
londra şampiyonasına 4 yıl evvelinden hazırlanmaya başlamış olan italyan milli takımı, eleme turunda da şanslı bir grupa girmiş olmasına rağmen, şampiyonanın sürpriz takımı olan kuzey kore karşısında elimine olmaktan kendini kurtaramamıştır. bu hezimetin mesuliyeti yegâne komiser edmondo fabri’ye yüklenmiş, şili karşısında galip gelen kadroyu bozup, kuzey kore'ye önem vermeyip tecrübe mahiyetinde değişik kadrolu bir takım çıkarmış olmakla itham edilmiş ve hatta daha da ileri gidilerek, hakiki italyan milli takımı yetiştirmek hevesi ile milli takımda, sormani, sivori gibi italyan asıllı oyunculara yer vermemekle suçlandırılmıştır.
fabbri aranıyor
amerikadaki italyan isçileri burada yayınlanan şöhretli spor gazetesi corriera dello sport’a bir ilân göndermişlerdir. ilânda «aranıyor, ölü veya diri getirene 5000 dolar. at hırsızı fabbri ve çetesi» denilmekte ilânın altında şerif imzası bulunmaktadır.
olay italya'da günün konusu olmakta, herkes fabbri’yi alaya almaktadır.
bence, komiser fabbri'ye yüklenecek yegâne mesuliyet, hazırlık devresinde italyan milli takımına büyük takımlarla karşılaşmak imkânı sağlamamış olmasıdır.
