(tercüman’ın 1990 basımlı büyük futbol ansiklopedisinden alıntıdır.)
bu karşılaşma canlı, ateşli, hayli sert italyan futbolu ile soğukkanlı, hesaplı çek futbolunun mücadelesi oldu.
müsabakanın 68. dakikasında çek takımının sol açığı pur’un golü 45 bin italyan seyircisini sessizliğe boğdu. bitime 8 dakika kala orsi, çek kalecisi planicka’yı mağlup etti ve normal süre 1-1 sonuçlandı. 95. dakikada schiavio italya’ya kupayı kazandıran golü attı. kel kafalı bu oyuncunun golü tribünleri yeniden ayağa kaldırdı.
maçtan sonra italyan basını şu başlığı kullandı: “muhteşem, ateşli, kupayı kazanacağına inanmış bu seyirci karşısında kimse italya’nın elinden dünya kupasını alamazdı.”
ilk basımı 2004 yılında olan halit kıvanç'ın "futbol! bir aşk..." kitabından;
1934'teki ikinci dünya kupası italya'da oynanmış. italya'nın sekiz kentindeki finallere bu sefer on altı memleketin takımı yer almış. ispanyol zamora, çek planiçka ve avusturyalı platzer gibi üç dev kalecinin yıldızlaştığı bu ikinci kupada da, dön yıl önceki gibi, yine evsahibi kupayı kimseye bırakmamış. ancak kupa öncesinin öyküsü, sadece spor değil, siyaset tarihine de geçmiş. şöylesine:
italya ile çekoslovakya arasındaki final maçı öncesinde roma'daki ünlü venedik sarayı'nın merdivenlerinde kır saçlı, kısa boylu bir adam dikkati çekmiş. basamakları ağır ağır çıkmış o adam. az sonra da içerde, o dönem hitlerle birlikte dünyayı titreten iki diktatörden birinin odasına girmiş. italyan diktatörü mussolini bu... kısa boylu, ufak tefek adam da, italya milli takımı'nın tek seçicisi, teknik direktörü vittorio pozzo... aralarında şu kısa konuşma geçmiş:
- sizden bir ricam var. cuma günkü büyük geçit töreninde milli takımımız da en önde geçecek. tabii siz de başlarında olacaksınız.
- olamaz, efendim.
- neee? bana hayır mı diyorsun?
- öyle diyorum, efendim, iki gün sonra büyük finale çıkacak futbolcularımı yoramam. onların konsantrasyonunu bozamam efendim.
- emrediyorum, gelecekler. bütün takım...
- onlar gelecekler, efendim. ama başlarıda ben olmayacağım. çünkü şu anda istifa ediyorum.
korkak diktatör olarak isim yapmış mussolini, bir an düşünmüş, sonra yavaş sesle şöyle demişti:
- peki... istifanı kabul etmiyorum. takım geçide gelmesin. amma maçı kazanamazlarsa... kupayı alamazlarsa... o zaman görüşürüz seninle.
final muhteşem olmuştu. futbolun en güzeli oynanmıştı. daha güzelini oynayan ise, italya takımıydı. ancak çok şanssızdı evsahipleri... oynadıkları oyunun meyvasını alamazken... eyvah! çek solaçıgı puc fırtına gibi inmiş ve golü atmıştı bile... şeref tribünündeki mussolini'nin yüzü kireç gibiydi. bitime sadece sekiz dakika kalmıştı ki... bu kez yine bir solaçık, ama bu defa italyan orsi akıyordu soldan... ve nefis bir şut: 1-1... roma stadındaki binler nasıl da ayağa fırlamıştı. maçın 90 dakikası böyle bitecek, futbol tarihinde finalde ilk uzatma başlayacaktı. beş dakika sonra da italyanların zafer golü gelecekti, schaivo'dan... hakem bitiş düdüğünü çalarken, büyük hoca vittorio pozzo yerinden doğrulmuş, tribündeki mussolini'ye bakıyordu... mağrur, alaycı bir bakışla... spor adamı, diktatörü ezmişti.
ilk basımı 2002 yılında olan yapı kredi'nin "top bir dünyadır" adlı kitabından;
erden güley'in "futbol bizim dünyamız" başlıklı yazısından;
1934 dünya kupası italya'da düzenleniyordu. ilk şampiyon uruguay yoktu. uzaklardan sadece brezilya, arjantin ve abd ile afrika'dan mısır gelmiş; avrupa'dan da almanya, avusturya, belçika, ispanya, fransa, macaristan, hollanda, romanya, isveç, isviçre, çekoslovakya ve italya katılmıştı. "ev sahibi kazanır" düşüncesi, italya'da da gerçekleşmiş; italya uzatmalı final maçında çekoslovakya'yı 2-1 yenmişti.
gol krallığını 4'er golle italyan schiavio. çek nejedly ve alman conen kazanıyordu.
ilk basımı 1997 olan eduardo galeano'nun "gölgede ve güneşte futbol" kitabından;
milli faşist parti'ye ait statta italya, çekoslovakya ile final maçını oynadı. uzatmada 2-1 yendi. italyan yurttaşlığına yeni geçmiş olan iki arjantinli oyuncu, üzerlerine düşeni yaptılar: orsi, kaleciyi çalımlayarak ilk golü attı, öbür arjantinli gııaita, italya'ya dünya kupasını ilk kez kazandıracak olan golün pasını schiavio'ya verdi.
1934 dünya kupası'na on altı ülke katıldı: on iki avrupa ülkesi, iki latin amerika ülkesi ve dünyanın öteki ucunun tek temsilcisi olan mısır. eski şampiyon uruguay, montevideo'da yapılan ilk dünya kupasına italya'nın katılmadığını öne sürerek italya'ya gelmedi.
italya ve çekoslovakya'dan sonra, almanya ve avusturya üçüncülüğü ve dördüncülüğü kazandılar. çekoslovak oyuncu nejedly beş golle gol kralı oldu; onu dört golle alman conen ve italyan schiavio izlediler.
çekoslovakya ile italya arasında oynanan 1934 dünya kupası final maçında her iki takımın kaptanı da kalecilerdi. italya'dan giampiero combi ve çekoslovakya'dan frantisek planicka, sahaya takımlarının kaptanı olarak çıktılar.
italya ve teknik direktörü pozzo, arka arkaya dünya kupası'nı kazanma başarısını gösteren ilk takım ve ilk teknik direktör olurken, futbolcuları giuseppe meazza ve giovanni ferrari'de bu ünvana layık olan ilk futbolcular oldular.
avrupa'da düzenlenen kupada şampiyon ev sahibi italya oldu...ilk dünya kupasının uruguay’da yapılmasının ardından avrupalı ülkeler bu organizasyonu kendi ülkelerinde yapmak için harekete geçtiler. isveç ve italya organizasyon için favori gösteriliyordu ve italyan diktatör mussolini faktörüyle kupanın organizasyonu italya’ya verildi. kupaya katılmak için ön eleme uygulaması bu turnuvayla birlikte başladı. 1934 dünya kupası’na sonuçta 32 takım arasından başarılı olan 16 takım katıldı. bu kupaya; avrupa’dan ev sahibi takım italya’yla birlikte belçika, almanya,fransa, macaristan, hollanda, avusturya, romanya, ispanya, çekoslovakya, isveç, isviçre, afrika’dan mısır, amerika kıtasından da brezilya, arjantin ve a.b.d katıldılar.bir önceki kupanın şampiyonu uruguay, kendi evinde düzenlenen ilk şampiyonaya avrupa’lıların katılmamasını unutmadı ve son şampiyonluğunu koruma zahmetine katlanmadı. kupada diğer kupaların aksine grup maçları yerine eleminasyon sistemine geçildi.
finallere iyi başlayıp daha sonra düşüşe geçen italya’yla, ilk turda zayıf rakip romanya’yı zor geçen fakat daha sonra özellikle etkili savunmasıyla güçlü rakipleri geride bırakan çekoslavakya roma’da final oynuyolardı. italyan diktatörü benito mussolini, dünya kupası’na çok önem veriyor, ideolojisini yaymak için eşsiz bir fırsat olarak görüyordu. final bu atmosferde başladı. maçın başlamasıyla birlikte italyan futbolcular üstünde mussolini’nin stresi iyice su yüzüne çıktı. avusturya maçında şık futbollarıyla göz dolduran çekler, artık kendilerini kupayı almaya inandırmışlardı ve ayrı bir inançla oynuyorlardı. italyan ve çek futbolcular rakip kaleye pek fazla gidemediler ve 70. dakikaya kadar skor 0-0 devam etti. bu dakikada kornerden dönen topa gelişine sert ve isabetli vuran puc çekoslavakya’yı 1-0 öne geçirdi. bu golle birlikte tribündeki mussolini küplere bindi. çekoslavakya 80. dakikada bu kez çok daha net bir fırsatı kullanamadı ve bu net fırsatın kaçırılması, takım üstünde büyük moral ve motivasyon kaybına neden olmakla kalmadı. 2 dakika sonra orsi italyanlar’a beraberliği getiren golü kaydetti ve tribündeki mussolini biraz olsun sakinleşti. 90 dakika beraberlikle tamamlandı ve 2. dünya kupası finali uzatmaya gitti. italyanların yıldızı meazza sakat sakat oynuyordu ve çeklerin bu avantajı kullanması kaçınılmazdı. ancak bir sonraki gol de italyanlar’dan geldi.105.ci dakikada schiavio italyanları öne geçirdi. 120 dakika sona erdiğinde yine bir ev sahibi kupanın sahibi oluyordu. 1930’da arjantinle gümüş madalya kazanan luis monti 4 yıl sonra altın madalya kazanarak dünya kupaları iki farklı madalya kazanan ilk, 2 farklı ülke adına 2 finalde de mücadele eden tek futbolcu oldu. victor puzzo’nun takımı kupayı kazanmayı başarmıştı ama buna kendilerinden çok italya’nın faşist lideri mussolini sevinmişti.
mussolini iktidarının heyheyli yılları... italya'da dünya kupası heyecanı... vittorio pozzo ve öğrencileri finaldeler. rakip çekoslovakya. maçtan önce dediğim dedik çaldığım düdük benito mussolini, pozzo'yu yanına çağırıyor. takımın askerlerle birlikte caddelerde yapılan törene katılmasını istiyor.
ama korkusuz pozzo reddediyor bunu öldürülme riskine rağmen. final öncesinde italya'ya "hakem kıyakları" yapılıyor. kısa paslı güzel futbol oynayan "tuna ekolü" temsilcisi çekler, yetmiş dakika boyunca italyanlar'a nefes aldırmıyor. bu dakikalarda, bir ara kramp nedeniyle sahayı terk eden puc, maça dönüyor. sert şutunda top, italyan kaleci combi'nin sağından ağlarla buluşuyor. bunun üstüne svoboda'nın direkten dönen topu çekler'in kupayı garantilemesini önlüyor. 82'de mucize gerçekleşiyor. guaita'dan topu alan italya'nın arjantin asıllı sol açığı raimondo orsi, soluyla düzeltip yürümek için kullandığı sağıyla ağları ve beraberliği buluyor. işin ilginç yanı aynı orsi bir gün sonra kalecisiz bir durumda fotoğrafçıların önünde aynı hareketi yirmi kez deniyor ama nafile. ilk uzatmalı finalin 97. dakikasında meazza topallaya topallaya topu sağdan ortalıyor. guaita, schiavio'yu buluyor. o da ctyroky'yi geçip topu ağlarla buluşturuyor topu. italya şampiyon!
the political use of the world cup was working wonders for mussolini and with one match remaining, victory for ıtaly would put the seal on a memorable tournament for the dictator. but czechoslovakia had played stylish football in the austrian mould to reach the final and now looked quite capable of providing an upset. both sides were captained by their goalkeepers - ıtaly by giampero combi, playing his 47th and last international, czechoslovakia by the equally experienced frantisek planicka.
the czechs opened with determination and pushed the ball around to better effect than in any of their previous matches. their attacking centre half, cambal, and ıtaly's stopper, monti, had some fierce battles in the ıtalian half of the field, but ıtaly showed more flair when attacking.
despite both team's positive approach, however, it was 70 minutes before a goal was scored. then the czech left winger antonin puc took a corner and when the ball came back to him, he fired home a powerful shot from an acute angle to crown a great individual performance.
czechoslovakia should have put the issue beyond doubt, but sobotka missed a great chance and then a svoboda shot hit the post. the czechs would have reason to rue those misses, for, as the game went into the last 10 minutes, the ıtalians scored a remarkable equallizer. orsi gathered a pass from his fellow argentinian, guaita. he ran through the czech defence and dummied a shot with his left foot, instead shooting with the outside of his right boot to send a curling, dipping ball over the hands of planicka.
the teams had been evenly matched in a furious 90 minutes. now it was down to stamina. ıtaly were the fitter of the two sides, but were handicapped by an injury to meazza. nevertheless, his injury was turned into ıtaly's advantage in the 95th minute. the czechs were not bothering to mark him and when he got the ball on the wing, he crossed to guaita, who fed the tired schiavio. the centre-forward rounded a defender and beat planicka with a shot which crept in just under the crossbar. vittorio pozzo's team were world champions!
for centerhalf luis monti who added a winner's medal to the runners-up award with argentina four years earlier, there was the added distinction of becoming the first man to win successive world cup medals with different nations.
yardımcı hakemler: louis baert (bel), mihaly ivancsics (hun)
italy: giampiero combi (gk)(c), angelo schiavio, attilio ferraris, enrique guaita, eraldo monzeglio, giovanni ferrari, giuseppe meazza, luigi allemandi, luigi bertolini, luis monti, raimundo orsi
yedekler: anfilogino guarisi, armando castellazzi, atilio demaria, felice borel, giuseppe cavanna, guido masetti, mario pizziolo, mario varglien, pietro arcari, umberto caligaris, virginio rosetta
teknik direktör: vittorio pozzo (ita)
czechoslovakia: frantisek planicka (gk)(c), antonin puc, frantisek junek, frantisek svoboda, jiri sobotka, josef ctyroky, josef kostalek, ladislav zenisek, oldrich nejedly, rudolf krcil, stefan cambal
yedekler: antonin vodicka, cestmir patzel, geza kalocsay, jaroslav boucek, jaroslav burgr, josef silny, vlastimil kopecky,
roma 10 (hususî) — dünya kupası maçlarında italya - çekoslovakya takımları finale kalmışlardı. bu müsabaka bugün yapıldı. müsabakada 65,000 seyirci bulunmuştu. birinci haftaym sıfır, sıfıra bitti. ikinci haftaymin 25 inci dakikasında çeklerin sol açığı oyunun bitmesine 7 dakika kala bir gol attı.
bundan sonra italyanlar çekleri fevkalâde bir şiddetle sıkıştırdılar ve italyan sol açığı beraberlik sayısını yaptı. nizamî müddet beraberlikle bittikten sonra oyun on dakika temdit edildi. bu müddet zarfında italyanlar bir gol daha atarak galibiyeti temin ettiler.
