mehmet yüce'nin, "idmancı ruhlar: futbol tarihimizin klasik devreleri: 1923-1952, türkiye futbol tarihi - ikinci cilt" kitabından;
artık izmir ligi'nin 1924 türkiye birinciliği için icrâ edilen ilk sezonuna geçebiliriz.
izmir futbol turnuvası (1924)
tarih...saat...hakem...takım1...sonuç...takım2 1. tur ağust. 1924.........altay...3-0...tayyare
çeyrek final ağust. 1924.........sakarya...h-0...altın ay sakarya hükmen galip geldi. sebebi bilinmiyor. ağust. 1924.........altınordu...3-1...hilâl ağust. 1924.........altay...6-0...yıldız
pek mühim not: karşıyaka gençler birliği'nin çeyrek finaldeki rakibi tespit edilemedi. bununla beraber ve pek muhtemel rakibi, 1924 turnuva maçlarında görmediğim yegâne kulüp olan yeşil yuva olmalı. karşıyaka öyle zannediyorum ki; yine bir karşıyaka kulübü olan yeşil yuva'yı ağustos'ta çeyrek final maçında mağlup ederek eledi. bunu söylememin nedeni, izmir'in diğer kulübü olan izmir idman yurdu'nun ocak 1924'te altınordu kulübüne iltihat etmesidir.
işgal sırasında adını idman yurdu'na tahvil eden altay, işgal bitince yeniden eski adını almış, ancak idman yurdu varlığını sürdürmüştü. ankara seyahati sırasında altay'dan ayrılanların teşkil ettiği altınordu, altay'ın bir zamanlar ismini taşıyan idman yurdu'nu da bünyesine katarak altay'dan bir değil iki parça koparmış oldu.
yarı final 20 ağustos 1924 18:00 danyal bey karşıyaka 0-0 altınordu 22 ağustos 1924 17:30 suâd bey altay 5-0 sakarya
yarı final tekrar müsabakası 22 ağustos 1924 18:50 suâd bey karşıyaka 1-0 altınordu
âhenk gazetesine göre altınordu ve karşıyaka üç defa karşılaşmalarına rağmen birbirlerini yenemediler (ben sadece iki müsabakayı bulabildim). karşıyakalı necati ilk devre bir gol attı. bu golden sonra altınordular ofsayt itirazında bulundular, hakem kabul etmeyince halk sahaya indi. altınordu, salahaddin adındaki tayyare oyuncusunun adının değiştirilip karşıyaka adına oynatıldığını ve golün de ofsayt olduğunu söyleyerek itiraz etti. futbol heyetinin bu itirazı görüşüp karar vereceği belirtildi (final maçına baktığımızda altınordu lehine karar verildiğini görüyoruz).
final 26 ağustos 1924 altay 3-1 altınordu cumhuriyet döneminde izmir'de tertip edilen ilk ligi altay kazandı. bu müsabakanın kadrolarını maalesef tespit edemedim.
istanbul ligi'ni kendisine emsal kabul eden izmirliler, tıpkı istanbul gibi eliminasyon usûlü bir lig vücuda getirdiler. ligin nihayetinde şampiyon olan altay, izmir'i ankara'daki türkiye şampiyonluğunda temsil etmeye hak kazandı.
1923 yılının haziran ayında karşıyaka’da, çarşı da banka sokağı’ndaki kulüp binasının açılması ile, semtin tek kulübü olan karşıyaka gençler birliği’nden başka bir kulüp daha kuruldu.
yeşil yuva spor kulübü.
maksad-ı teşkili yani kuruluş maksadı spor, idman ve beden terbiyesi olan yeşil yuva, kısa bir süre sonra karşıyaka idman ocağı ismini alacaktı.
daha önceki yazılarımızda detaylarını yine karşıyaka haber gazetesi sayfalarından verdiğimiz bu kulübümüzün fahri başkanlığı, dönemin bahriye vekili yani denizcilik bakanı olan ihsan bey’e tevdi edilmişti.
kurucularını ve idare heyetini ise yine ilk kez spor tarihimize katkı olarak sunalım;
anadolu ajansı izmir sorumlusu rasim bey, şerifzade rıza ve oğlu süreyya bey’e ait ticarethanenin muhasebecisi mustafa hilmi bey, karşıyaka belediyesi mimarlarından tevfik bey gibi bir çok önemli zat kulübün kuruluş aşamalarında görevde bulunmuşlardır.
idman ocağı kulübü, çoğunlukla dönemin ibtidai mekteplerinde okuyan yani ilkokul ve ortaokul seviyesindeki öğrencilerden oluşmaktaydı.
genç karşıyakalılar, cumhuriyetin ilk yıllarında önemli isimler yetiştirmişti. keresteci ziya, mithat, faik gibi kaf sin kaf’ın efsaneleri arasına giren sporcuları idman ocağı’ndan yetişmiştir.
idman ocağı kulübümüze ait bir çok belgeyi, çeşitli fotoğraf ve dökümanları ilk kez ortaya çıkardığımız araştırmalarımızdan sonra, koleksiyonuma yeni kattığım bu önemli belgenin detayları, bizleri başka bir serüvene sürükledi.
