mehmet yüce'nin türk futbol tarihi - birinci cilt: osmanlı melekleri adlı kitabından;
bu sezonun ve futbol tarihimizin en mühim olaylarından birine dönelim. bu mühim olay, bir kulübümüzün ilk defa olarak yurt dışına çıkması ve orada müsabakalar yapmasıdır:
galatasaray kulübü, nisan ayında memleketi ziyaret etmiş macarlara bir “iâde-i ziyaret” yapma fikrindedir. bu yolculuğun hazırlığına eylül ayında başlamıştır. galatasaray reisi ali sami bey macaristan seyahatini anlatıyor:
“...fakat macarların hüsn-ü kabul fevkalâdeleri bu müzahimi (sıkıntıyı) kamilen ödedi. gece olduğu halde kolojvar şehri ahalisinin bir kısm-ı mühimi türk misafirlerini karşılamaya çıkmış ve bir mü-samere de darülfünun muallimlerinden şâyân-ı hürmet bir zat türk gençlerine hitaben “siz buraya vaktiylen cenk sayesinde gâliban gelmiştiniz. emin olunuz ki; bugünki ge-lişiniz daha şanlı, memleketinizin anısı için daha mühim bir galibiyettir. unutmayınız oyunda yenilseniz bile meleketinize avdet ettiğiniz zaman galip geldik deyiniz. çünkü geçen sefer macarların topraklarını kazanmış idiniz bu sefer muhabbetlerini kazandınız” demiştir.
filvâki galatasaray macaristan’a idmansız ve natamam gittiğinden mağlup oldu. fakat bu mağlubiyet kendisine aczini gösterdi. lüzum-u terakkiyi anlattı ve bilhassa ecnebi seyahatinde bizde maatteessüf henüz layık olduğu ehemmiyetle tatbik edilmeyen terbiye-i bedeniyyenin ef-râd-ı millet arasında ne koyu bir irtibat, ne derin bir mesaiyat, ne büyük bir istîdâd tekâmül uyandırdığını his ettirdi. oyuncular anladılar ki; futbola idman ve çabukluk kadar ahlâk da, terbiye-i milliye de lâzımdır ve kulüplerin de; arzu ile beraber, memleketlerinde sporun hemen unutulmuş olmasından dolayı derin bir teessür uyandı...”
macaristan’da ilk üç maçında oldukça başarısız sonuçlar alan galatasaray, bir araba gol yemenin yanında fenni oyunu ve idman yapmanın mecburiyetini öğrenmişti. bükreş’te ise âdeta bu tecrübenin tatbikatı yapıldı.
(...)
galatasaray’ın macaristan ve romanya seyahati müsabakaları:
24 eylül 1911 pazar - kolojvar - kolojvar 5-1 galatasaray 26 eylül 1911 salı - kolojvar - kolojvar 4-1 galatasaray 28 eylül 1911 perş - peşte - ferencvaros 7-1 galatasaray 01 ekim 1911 pazar - bükreş - bükreş muh. 1-11 galatasaray
türk futbolu yurt dışına ilk kez 1911 yılı eylül ayında çıktı. ve bir türk takımı, avrupa sahalarında ilk maçını 11 eylül 1911 günü, macaristan'ın kolojvar kentinde, bu kentin adını taşıyan kolojvar takımıyla yaptı. bu türk takımı galatasaray idi.
ahmet robenson (kaptan) - neşet, ismet - cevat, hasan, bekir sıtkı bircan - dalaklı hüseyin, idiris, celal ibrahim, galip kulaksızoğlu, emin bülent serdaroğlu'ndan kurulu galatasaray, türk futbolunun yurt dışındaki bu ilk maçında macar kolojvar'a 5-1 yenildi.
yine aynı kentte, aynı takımla 13 eylül 1911 günü oynayan rövanş maçını 4-1 kaybeden galatasaray, 15 eylül 1911 günü budapeşte'de ünlü f.t.c. (ferençvaroş) takımıyla karşılaştı, bu maçı da 7-1 kaybetti.
bu ilk yurt dışı seyahatin son durağı olan bükreş'te 20 eylül 1911 günü bükreş karması ile oynayan galatasaray, bu maçı 11-1 gibi çok açık bir farkla kazanarak yurt dışında ilk galibiyeti elde eden türk takımı olmak onurunu da kazandı.
ek bilgi; takımın antrenörü, hem futbolcusu hemde çalıştırıcısı olan emin bülent serdaroğlu dur.
11.eylül.1911 - 106 sene önce bugün, bir türk takımı ilk kez yurt dışında bir maça çıktı. 1911 yılının nisan ayı içersinde, galatasaray'ın davetlisi olarak istanbul'a gelen macaristan'ın kolojvar takımı, sarı-kırmızılıları eylül ayı içerisinde macaristan'a davet etti. bir türk takımın, ülke sınırları dışında oynadığı bu tarihi maça sarı-kırmızılı takım 11 eylül 1911 pazartesi günü kolojvar kentindeki çimen sahada çıktı. bu ilk maçı 5-0 kaybeden galatasaray takımı sahada ahmet robenson - suphi neşet beken, ismet - ahmet cevat baydar, hasan basri bütün, bekir sıtkı bircan - "usturumcalı" hüseyin eden, idris, celal ibrahim, galip kulaksızoğlu "f.bahçe" ve emin bülent serdaroğlu kadrosuyla mücadele etti.
macaristan'da oynadığı 3 maçı da kaybeden galatasaray takımı için, son gece üniversite binasında verilen yemekte, rektör şu tarihi konuşmayı yapıyordu: "belki futbolda çok yeni olduğunuz için burada oyunları kaybettiniz belki ama bizim kalbimizi kazandınız. buradan galip olarak ayrılan sizlersiniz." bu anıyı, ali sami yen'in 1912 tarihli idman dergisindeki anılarından öğreniyoruz.
macaristan'dan istanbul'a dönerken, romanya'da bükreş muhteliti (karması) ile karşılaşan galatasaray, bükreş'te oynanan maçta rakibini 11-1 gibi bütük bir farkla yenerken, aynı zamanda, bir türk takımının yurt dışındaki ilk galibiyetini elde etmiş oluyordu.
