veli necdet arığ'ın mke ankaragücü belgeseli kitabından;
ilk maçımız...
kulübümüzü, ilk karşılaşmasını 4 nisan 1911 günü altınörs idmanyurdu adı ve yeşil-sarı forması ile kardeş kuruluş turan sanatkarangücü ile yaptı.
gergin bir atmosfer altında geçen bu karşılaşma taraflar arasındaki sürtüşme nedeni ile 0-0 berabere ilken yarıda kaldı.
bu maçın sonucu hakkında elimizde kanıt bulunmasına karşın tertipler hakkında kesin bir bilgiye rastlamak mümkün olmadı.
kulübümüz altınörs idmanyurdu lig maçlarına katılmak için lig heyetine başvurmuştu. turan sanatkarangücü yöneticileri durur mu? altınörs idmanyurdu'nu takiben onlar da lige alınmaları için müracaatta bulundular. fakat, lig heyeti her iki kurumun isteklerini geri çevirdi. gerekçe, aynı kuruluşun kulüpleri olmasına karşın aralarındaki husumet bulunan iki kulüp ligde "hır" çıkarabilirleri. nitekim, 4 nisan 1911 günü aralarında yaptıkları karşılaşma, kavga yüzünden yarıda kalmıştı. belki de kuvvetleri kafi gelmeyebilirdi? bu yüzden lige ayrı ayrı ekipler halinde katılacakları yerde birleşerek tek takım halinde katılmaları daha yararlı olurdu.
altınörs idmanyurdu o yıllarda ittihat ve terakki'nin ileri gelen üyelerinden kolağası, sonradan general ve askeri fabrikalar umum müdürü eyüp sabri durukan ile dr. bahattin şakir ve türk ocağı başkanı hamdullah suphi tanrıöver'in himayeleri altında idi.
turan sanatkarangücü'nü ise "osmanlı sanatkaran cemiyeti" koruyordu.
özel bir deyişle, altınörs idmanyurdu mustafa kemal'ci, tursan sanatkarangücü ise "enver paşacı" idi.
futbol oyunu padişah abdülhamit’in yasak kararına rağmen dersaadet’in uzak bölgelerinde zeytinburnu, makriköy (bakırköy) ve civarında türkler tarafından da etrafa gözcüler konularak oynanıyor ve maçlar kıran kırana geçiyordu. padişah abdülhamit’in fermanına uymayarak aralarında alenen ve kıran kırana top oynayanlar ise, zeytinburnu imalat-ı harbiye tamir atölyesi mensupları idi.
imalat-ı harbiye mensupları 1904 yılında yasak kararının kaldırılması üzerine formaları ile zeytinburnu ve civarındaki sahaları doldurmaya başladılar. 1904 – 1910 tarihleri arasında zeytinburnundaki imalat-ı harbiye tamir atölyesindeki her ünite ve tezgah mensupları değişik kulüpler kurmuşlardı. bunlardan bazıları ise rehberi sanayi gücü, besalet spor, topa gençlik gücü, gayret gençlik tir.
imalat-ı harbiye usta mektebi talebeleri ile top dökümhanesi mensuplarının da yer aldığı bu gayri federe kulüplerin aralarından yaptıkları maçlar zaman zaman sürtüşme ve tartışmalara neden oluyordu. bu arada istanbul ligi kurulmuş ve maçlar başlamıştı. kendileri de bir çatı altında toplanarak bir kulüp kurabilirler ve böylece liglere katılır, adlarını daha iyi duyurabilirlerdi… bu maksat ile 1910 haziranın 14’ünde imalat-ı harbiye mektebi işçilerinin de katıldığı bir toplantı yapıldı ve bir sonuç alınamadan dağıldı. aynı yıl ve ayın 19. günü yapılan toplantıda da bir sonuç alınamadı ama mektebin son sınıf öğrencileri kararlı idi. aynı sınıfın iki güzide öğrencisi agah orhan ve şükrü abbas’ın yıldızları bir türlü barışmıyor ve anlaşma sağlanamıyordu. iki taraf ayrı ayrı ve harıl harıl hazırlıklarını sürdürüyorlardı. ve nihayet, agah orhan’ın başını çektiği gurup hazırlıklarını tamamlamış “altınörs idmanyurdu”nun evraklarını mutasarrıflığa vermişti… tarih 31.08.1910 idi. bunu haber alan , şükrü abbas’ın başını çektiği gurup, son hazırlıklarını bir kere daha gözden geçirdikten sonra onlarda evraklarını mutasarrıflığa teslim ettiler. böylece “turan sanatkarangücü”de kuruluşunu tamamladı. tarih aynı tarih, yani 31.08.1910. tarafların ilk kongredeki idare heyetleri şöyle olmuştu.
altınörs idmanyurdu
reis: kazım (osmanlı sanatkaran cemiyeti azası ve fişek fabrikası’nda torna ustabaşı) katip: osman ahmet (osmanlı sanatkaran cemiyeti azası ve fişek fabrikası’nda tornacı) kaptan: kerim (fil) (silah fabrikasında usta)
muhasip: boşnak hasan (osmanlı sanatkaran cemiyeti azası ve fişek fabrikası’nda tornacı)
görüldüğü gibi başta agah orhan olmak üzere, imalat-ı harbiye mektebinin toplantılarına katılan hareketli ve sporcu talebelerinden, değerli basın mensubu rahmetli emin karakuş ile kurtuluş savaşı şehitlerinden ahmet şefik, muharrem ali, süleyman hüsman ve osmanlı imparatorluğu döneminde milli takım kalesinde yer almış olan rahmi, kurtuluş savaşı sonrası döndüğü memleketi mısır’da milli takımda yer alan ömer mahmut ve arap cemal, daha çok futbol oynamayı tercih ettiklerinden idare heyetinde görev almamışlardır.
altınörs idmanyurdu’nun forma renkleri yeşil – sarı olarak belirlenmişti. forma biçimi ise büyük boy yeşil-sarı parçalı idi. amblemleri ise sol tarafta kalan yeşilin üzerinde ve göğüs hizasında altın sarısı bir örs ve örse doğru yine altın sarısı çekiç tutan bir el olarak belirlenmişti.
reis: hasan muslihittin bey (osmanlı sanatkaran cemiyeti reisi ve fişek fabrikasında usta başı)
katip: lütfi bey (imalt-ı harbiye usta mektebi son sınıf talebesi)
muhasip: numan usta (osmanlı sanatkaran cemiyeti azası ve imalat-ı harbiye atölyesi kontrol memuru) turan sanatkarangücü’nün renkleri yeşil – kırmızı idi. arması ise sol göğüste ağzında çekiç bulunan bir kumpastı. kulüp binası osmanlı sanatkaran cemiyeti merkezinde bir odaydı.
mustafa kemal’in çağrısı üzerine ankara’ya geçmiş bulunan altınörs idmanyurdu kulübü mensupları, bir taraftan cepheye cephane yetiştirmek için geceli gündüzlü çalışırlarken, spor tutkularını da yenemiyorlardı. aralarında yaptıkları görüşmede, altınörsidmanyurdu’nun ankara da bu defa “anadolu sanatkarangücü” adı altında tekrar faaliyete geçirmeye karar verdiler.
kulübün ilk yönetim kurulu şöyle oluştu.
reis: yarbay mehmet nuri altınok(tamirhane müdürü)
aza: ibrahim bey (özikiz) (fen ve sanat şubesinde muayene memuru)
aza: ali tunalı (silah fabrikası montaj şefi, t.b.m.m. de eski işçi milletvekillerinden)
aza: şükrü recep
kaptan: nuri tahsin
kulübün renkleri: altınörs idmanyurdu’nun renkleri olan yeşil – sarı
amblemi: altın sarısı bir örs ve çekiç tutan bir el.
imalat-ı harbiye esliha tamirhanesinde çalışan eski altınörs idmanyurdu kulübü mensuplarının kulüplerini ankara da anadolu sanatkarangücü adı ile tekrar kurmaları üzerine ankara’ya geçmiş olup, imalat-ı harbiye tamirhanesinde çalışan demir usta ve işçileri de kulüplerini tekrar canlandırmak istediler ve süratli yapılan hazırlıklar sonunda
turan sanatkarangücü’nü yeniden kurarak faaliyete geçirdiler. kulübün ilk yönetim kurulu şöyle olmuştu:
reis: yarbay mehmet nuri altınok(tamirhane müdürü)
aza: ihsan ali (tekvar)
aza: hasan rahim gökırmak (fişek fabrikasında baş ressam)kaptan: abdulkadir (tamirhane demir bölümünde usta başı) kulübün renkleri: lacivert – beyaz
amblemi: kumpasın ağzında çekiç
aynı kurum bünyesinde faaliyette bulunan anadolu sanatkaran gücü ile turan sanatkarangücü kulüplerinin faaliyeti 1923 yılına kadar sürdü. her iki kulübün başkanı olan tamirhane müdürü mehmet nuri iki kulübü birleştirerek tek çatı altında toplama kararı verdi. 31.08.1923 cuma günü ankara belediye salonunda yapılan ortak kongrede anadolu – turan sanatkarangücü adı altında birleşim kararı alındı.
