14 - 21 haziran 2009 tarhilerinde eşimle birlikte tatil amaçlı olarak budapeşte'ye gittik. orada okumakta olan can ciğer kuzu sarması arkadaşımız erdem ceydilek (macanilarin'daki zeynel soyuer) bizi ağırladı ve bol bol gezdirdi. budapeşte'yi ve kızlarını çok sevdik bunlar ayrı mevzular ama bu maçla ilgili olan kısım şu;
gençlerli olduğumuzdan ötürü hepimiz kırmızı-siyahlı takımları seviyoruz. macaristana giderken tanıl bora'ya atkı koleksiyonu için "ne istersin abi" dediğimizde "kispest-honved atkısı elbette" demişti. biz de orada hepimize birer tane honved atkısı aldık büyük bir zevkle... şu anda atkı koleksiyonumuzun en sevdiğimiz parçalarından biri...
bu olayın üstünden daha 1 ay geçmeden honved'in fenerbahçe'nin rakipi olduğunu öğrenince şaşırdık doğrusu...
tam adı budapest honved olan macaristan kulübü 1909 yılında kuruldu. maçlarını 10 bin kişilik bozsik stadı'nda oynayan honved, geçtiğimiz sezon macaristan birinci ligi'ni şampiyon olarak tamamladı. honved'in başında macar teknik adam tibor sisa bulunuyor. macaristan liginde 13 kez şampiyonluğa ulaşan honved, 7 kez macaristan kupası'nı kaldırdı. geçtiğimiz sezon uefa kupası ön eleme turunda hamburg ile eşleşen honved, ilk maçı kendi sahasında 0-0 berabere tamamlarken, deplasmandaki maçı 4-0 kaybederek uefa kupası'nda veda etmişti.
takim kadrosu
kaleci: iván tóth, gk roland kunsági, gábor németh
savunma: géza fazakas, angoua brou benjamin, andrás debreceni, ákos takács, máté madar, györgy cséke, sorin botis
orta saha: gellért ivancsics, dieng cheikh abass, diego, dragan vukmir, patrik hidi, zoltán tóth, adrián horváth, viliam macko, norbert hajdú
forvet: norbert palásthy, guie gneki abraham, moreira, aziz ünal
fenerbahçenin uefa avrupa ligi 3. ön eleme turunda eşleştiği macaristan'ın honved takımı, 1950'li yıllarda efsane olmuş dünyaca ünlü macar futbolcu ferenc puskas'la fırtınalar estirmişti. tam adı honved budapeşte olan kulüp, oldukça köklü bir geçmişe sahip. 1909 yılında kurulan macar takımı, 1950 yılına kadar kispest fc adıyla mücadele etti. macaristan'ın ordu milli takımı olarak da mücadele eden ünlü kispest takımı, dünya futboluna efsane macar futbolcu puskas'ı hediye etti, 1954 dünya kupası gol kralı sandor kocsis de honved takımıyla yıldızlaşmıştı. ayrıca jozsef bozsik, zoltan czibor gibi önemli macar futbolcular da honved'te veya eski adıyla kispest fc takımında mücadele ettiler. macaristan ligi'nde 13 şampiyonluğa sahip olan honved, 1955 yılından 1980 yılına kadar uzun süre bu başarıyı elde edemedi. ancak honved, 1980'den itibaren üst üste şampiyonluklar kazandı ve elde ettiği 13 şampiyonluğun 8'iini bu dönemde kazandı. honved, geçtiğimiz yıl macaristan ligi'ni 14.sırada kapadı ancak, macaristan kupası'nı kazanarak avrupa ligi'ne katılmaya hak kazandı. kadrosunda uluslararası düzeyde futbolcu bulunmayan honved, maçlarını 10 bin kişi kapasiteli bozsik stadyumu'nda oynuyor. abd'li george hemingway'ın başkanlığını yaptığı honved'de teknik direktörlüğü ise maca tibor sisa yapıyor.
1909’da budapeşte’nin güneydoğu ucundaki dış mahalle kispest’in (küçük peşte) takımı olarak kurulmuşlar. kispest’in resmi doğumgünü 3 ağustos. haftaya yüz yaşını bitiriyor.
uzun yıllar, hemşerileri ferencvaros, mtk ve ujpest’in yanında kispest’in esamisi okunmaz. dönüm noktası: 1947’de efsanevi bela guttmann’ın teknik direktör oluşudur. guttmann, idealindeki iştahlı hücum oyununu kispest’te oturtur. 1943’ten beri forma giyen bozsik ve ferenc puşkaş parlarlar. hele puşkaş, göz kamaştırıyordur. 1948, sezonun sonlarına doğru bir maçta, guttmann orta haf patyi’yi kenara çağırır. puşkaş ‘gitme’ der, patyi durur. guttmann kulübeyi terk edip tribüne çıkar, maçtan sonra da istifasını verir. puşkaş, birkaç ay sonra eski hocasından basın önünde özür dileyecektir. bade harabül peşte!
1949’da savunma bakanlığı kispest’i ordu kulübü olarak tayin eder. koca kulüp asker edilir, kısacası! honved adı da buradan. ‘yurt savunması’ anlamına geliyor. 19. yüzyılın milliyetçi uyanış ve dili arılaştırma hareketi sırasında türetilmiş, eski, romantik bir kelime. 20. yüzyılda artık rütbesiz asker, er yerine kullanılıyor. (sağolsun, edit tasnadi’den öğreniyoruz bu incelikleri. kendisi orhan pamuk ve ihsan oktay anar’ın macarca çevirmenidir.)
real’le kıtanın en iyisiydi
macar futbolunun yıldızları kocsis, czibor, budai, lorant, grosics de sefer görev emriyle kulüplerinden honved’e nakledilirler. maksat, eksenini bir kulübe oturtarak milli takımın istikrarını sağlamaktır. izleyen yedi sezonda honved sadece iki kez istihbarat’ın takımı mtk’ya geçilir.
avrupa kupalarının henüz ihdas edilmediği o yıllarda honved, futbol otoritelerinin nazarında real madrid’le beraber kıtanın en büyüklerindendir. 1956’da şampiyon kulüpler kupası’ndaki ilk sınavlarında bilbao’da atletico bilbao'ya 3-2 yenildikleri gün, budapeşte’de ayaklanma patlar, kızıl ordu müdahale eder. oyuncular ülkelerine dönmemeye karar verirler. rövanş brüksel’de oynanır, sakatlanan grocsis’in yerine czibor kaleye geçer ve 3-3’le elenir honved.
bu arada, demokratik bir sosyalizm iddiasında olanların da yer aldığı muhalefet sert bir şekilde bastırılmıştır. honved futbolcuları kesin olarak geri dönmemeye karar verirler. sürgün hükümeti misali bir ‘sürgünde honved’ hüviyetine bürünürler. teknik direktörlüğü, macaristan’dan daha önce ayrılmış bulunan emektar bela guttmann üstlenir. portekiz, italya, ispanya, brezilya’da turnuvalara katılırlar. maksat, para toplayıp ailelerini yanlarına aldırmaktır. o sıralar meksika hükümeti hepsine iltica hakkı tanımış, dahası, sıkı durun: ‘honved olarak ligimizde yeriniz hazır’ teklifinde bulunmuştur!
son yıldızları detari’ydi
sürgündeki honved’in macerası fazla uzun sürmedi. czibor, kocsis ve puşkaş dışındaki yıldızlar kös kös macaristan’a döndüler. puşkaş’ın 18 kilo şişmanlamış vaziyette transfer olduğu real madrid’deki kariyeri biliniyor. bu sırada memlekette kalan resmi honved’in kolu kanadı kırılmıştı. hatta 1957’de küme düştü de, sezonun yarıda kesilmesi sayesinde kurtardı paçayı.
1955’ten sonra çeyrek asır boyunca görüp görecekleri, 1964’te kazandıkları macaristan kupasıydı. ikinci altın dönemleri, 1980’deki şampiyonlukla başladı. hemen ardından bir altın nesil yakaladılar: kalman kovacs’ı, tabii asıl lajos detari’yi hatırlayanınız vardır. 1984-1991 arasını altı şampiyonlukla domine ettiler.
yeni dönem yaramadı
1991’de rejimin çöküşünden sonra kuruluşlarındaki isimlerini de kuşanıp kispest honved oldular. ‘yeni dönem’ yaramadı ama. 1993’teki şampiyonluktan sonra baş aşağı gittiler. 2003’te, 93. yaşlarında, tarihlerinde ilk kez küme düştüler. bereket hemen ertesi sene döndüler ama bu kez mali dertler baş gösterdi. 2004’te kulübün sahibi olan şirket iflas etti. budapest honved fc adıyla yeniden kuruldular. 2007 ve 2009’daki kupa şampiyonlukları, parlak mazilerini kaplayan tozun kabasını almak gibiydi. fener’in karşısına çıkmalarını sağlayan kupayı alırken düşmekten de kıl payı kurtuldular ama.
kuralar çekilmeden bir ay önceydi. mehmet ali (www.gencler.org, www.macanilari.com), yani mali, budapeşte’ye gidiyordu. honved atkısı istemiştim. getirdi eksik olmasın. kırmızı-siyah olunca kendine de almış. bir tarafında ‘budapest honved’, öbür tarafında ‘hajra kispest’ yazıyor: haydi kispest! honved fener’e çıkınca mali aradı, atkıları alıp saracoğlu’na gitsek mi, diye... yoklamadan düşmüş, ‘çağdışı’ kalmış olsa bile askeriye takımı, bize uymaz. ama renklerine ve fırtınalı tarihine hürmeten, bir selâm yollayalım şunlara: hajra honved!
eşimle birlikte 2006-2007 sezonundaki fenerbahçe maçından birkaç ay önce deplasmana gitme planları yapıyorduk. fakat ben ocakta işten ayrılınca plan suya düştü haliyle...
ilginçtir bu olaydan 1 yıl sonra 2007-2008 sezonu 33. haftasındaki fenerbahçe - gençler maçı için plan yapmaya başladık. bu seferde eşim işten ayrıldı ve plan yine suya düştü...
ardından 2 gün sonra oynanacak olan fenerbahçe - honved maçına gitme planları yapmaya başladık ve bu seferde eşim şu an çalışmakta olduğu işten 15 gün sonra ayrılmaya karar verdi...
kısacası nedendir bilinmez fenerbahçe deplasmanına gitmeyi her planladığımızda iş yerinde bir sorun çıkıyor...
8 yaşındaki oğlum ile gittiğim 2.futbol ve 2.fenerbahçe maçı. fenerbahçenin basketbol maçlarına sıklıkla gitmemize rağmen futbol maçlarına pek gitme fırsatımız olmadı.gerek biletlerin pahalılığı(basketbol maçları 10 tl,bizim gittiğimiz eski telsim şimdinin telekom tribünü ise tam 44 tl) gerekse stadın daha kalabalık olması nedeniyle aman bir şey oldu olacak korkusu buna sebep herhalde maç sonunda oğlumun iyi ki gelmişiz baba demesi ise herşeye değdi.stattan ayrılırken"güle güle stat gene görüşürüz" demesi ise hoş bir an oldu. maçta 10 yaşından küçük çocukların bolluğu ve bayanlarında eskiye nazaran daha sık stada gelmesi ise göze çarpanlar. maça gelince fenerbahçe geçen seneki dedenin takımı değil.en azından herkes gayretli.bilica lugano veya eduyu aratmayacak gibi.colin kazım her zamanki "kazım" işte,maç umurunda değil,benim 8 yaşımdaki oğlum ondan daha olgun..emre belözoğlu çok gayretli.dos santos ve cristian baroni ise bayağı iş yapacak.gülizarımız ise patladı ama sonuçta gülizar bu ne yapacağı belli olmaz honved ise kırmızı-siyahlı mehmet ali kardeşimi çok hayalkırıklığına uğrattı:-) ya mali,bu kırmızı-siyahlılarda hiç iş yok be:-)
fransa'nın l'equipe gazetesi, en çok şikeli maçın türk takımları tarafından yapıldığını iddia etti.
gazetenin haberinde, "aşırı sağcı mafyaya yakınlığı ile tanınan sivasspor başkanı mecnun otyakmaz'ın şikeye karıştığı yönünde çok büyük şüphe bulunmakta. anderlecht-sivasspor ve fenerbahçe-honved maçları çok şüpheli" ifadesi kullanıldı ve belçika takımı anderlecht'in şikeye karışmadığı yazıldı.
gazete, 200'e yakın maçın şikeli olduğu belirtilen soruşturmada, en çok şikeli maçın 29 karşılaşma ile türkiye'de veya türk takımları ile yapıldığını iddia etti ve fenerbahçe'nin macaristan'ın honved takımı ile oynadığı avrupa kupası eleme maçının da incelemeye alındığını belirtti.
avrupa’da yaşanan bahis iddialarına adı karışan macar ekibi budapeşte honved’in sahibi george f. hemingway, zehir zembelek açıklamalarda bulundu.
macaristan’ın tek günlük spor gazetesi olan nemzetisport’a konuşan hemingway, "kimse için elimi ateşe koymam, ama bir gerçek var o da kulübümüz masum" diye konuştu. hemingway, şike ile ilgili kanıtları beklediğini, istanbul’da fenerbahçe’ye 5-1 yenildikleri maçta hangi futbolcunun kendilerini sattığını merak ettiğini ve bu kişiye en ağır cezanın verileceğini açıkladı.
honved’in sahibi, "kulüp kurban, futbolcular suçlu" diye konuşarak, olayda bir ya da birçok futbolcu çıkmasında bile kulübü bırakmayacağını, ancak olay kanıtlanana kadar herkesin suçsuz olduğunu, yaşananlar karşısında şok olduğunu, ancak yine de bu maçın temiz olduğu ümidini taşıdığını söyledi.
uefa, bahis şikesinde avrupa ligi 3. ön eleme maçında istanbul’da oynanan ve 5-1 sonuçlanan fenerbahçe-honved karşılaşmasında macar ekibinin şike yapmış olabileceği ihtimalini incelemeye almıştı.
yardımcı hakemler: jan-hendrik salver (ger), wolfgang walz (ger)
4. hakem: markus schmidt (ger)
fenerbahçe: volkan demirel (gk), roberto carlos (dk. 17 deivid), emre belözoğlu (dk. 85 deniz barış), colin kazım richards, daniel güiza (dk. 71 mehmet topuz), alex (c), cristian, önder turacı, andré santos, bilica, gökhan gönül
yedekler: mert günok (gk), bekir irtegün, selçuk şahin, uğur boral
teknik direktör: christoph daum (ger)
honvéd: gabor németh (gk), benjamin angoua, sorin botis, norbert hajdu (dk. 88 guilherme rodrigues moreira), viliam macko, adám hrepka (dk. 53 robert zsolnai), andrás debreceni (c), milan pastva, guie gneki abraham, patrick hidi (dk. 63 adrian horvath), dragan vukmir
yedekler: iván tóth (gk), norbert palásthy, györgy cséke
teknik direktör: tibor sisa (hun)
goller: (1-0) roberto carlos dk. 13 (2-0) daniel güiza dk. 30 (3-0) daniel güiza dk. 40 (4-0) daniel güiza dk. 61 (5-0) alex (c) dk. 69 (5-1) robert zsolnai dk. 78
almanya'dan fenerbahçe maçı için şike iddiası 05/02/2013 15:04 radikal.com.tr
fenerbahçe'nin 2009 yılında avrupa ligi'nde aldığı 5-1'lik galibiyet yine şike iddialarıyla gündeme geldi. maçın avrupa polis ajansı tarafından yapılan ve 680 futbol müsabakasında şike olduğunu belirleyen raporda yer aldığı iddia edildi.
avrupa polis ajansı, geniş çaplı yapmış olduğu araştırmada 680 futbol müsabakasında şike olduğunu tespit etti. hürriyet'in haberine göre bu maçların 380'i avrupa'da diğer 300'ü ise diğer kıtalardaki organizasyonlarda oynanırken, maçlar arasında dünya kupası, avrupa şampiyonası ve şampiyonlar ligi müsabakaları da var! alman gazetesi bild'in internet sitesindeki haberde, 2009 yılında oynanan ve 5-1 sona eren fenerbahçe - honved maçında da şike yapıldığı belirtildi. europol, yaklaşık 18 ay süren ve futbolda şike konusunda şimdiye kadar yapılmış en büyük çalışmanın ayrıntılarını, hollanda'nın lahey kentinde düzenlenen basın toplantısında açıkladı.
europol müdürü rob wainwright, europol'ün yanı sıra interpol, eurojust (ab yargı işbirliği birimi), almanya, macaristan, finlandiya ve slovenya'dan temsilcilerin katıldığı toplantıda, dünya kupası, avrupa futbol şampiyonası ve şampiyonlar ligi dahil 380'den fazla maçta şike yapıldığına dair delillerin bulunduğu belirtilirken, olaylara 15 ülkeden toplam 425 yetkili ile futbolcunun dahil olduğunun tahmin edildiğini söyledi.
europol şike mafyasıyla yakın bağlantıda olan bu kişilerin 155'inin almanya'da, 66'sının türkiye 'de, 29'u isviçre'de ve geri kalanların da avrupa'nın çeşitli ülkelerinde yaşadığını açıkladı. iddia edilen şike maçlarının çoğunun almanya, isviçre ve türkiye'deki organizasyonlarda oynandığı belirtiliyor.
alman gazetesinin iddiası
bu açıklamalar sonrasında bir önemli iddia da almanlardan geldi. almanya'nın ünlü gazetesi bild'in internet sitesindeki haberde, şike yapıldığı iddia edilen bazı maçlar yer aldı. bu maçlardan birinin de 2009 yılında oynanan ve 5-1 sona eren fenerbahçe-honved maçı olduğu iddia edildi. sitedeki haber, "tarihin en büyük skandalı" olarak nitelendirildi.
işte bild.de'de yer alan o maçlar...
şampiyonlar ligi - stabaek if - kf tirana (4-0 / 21.7.2009)
avrupa ligi - rapid wien - vllaznia shkodra (5-0 / 16.7.2009) - vllaznia shkodra - sk rapid wien (0-3 / 23.7. 2009) - fenerbahçe - honved budapest (5-1 / 30.7.2009) - interblock ljubljana - metalurg donezk (0-3 / 6.8.2009)
egemenoğlu, 'fenerbahçe soruşturulmuyor' demişti
fenerbahçe-honved maçı henüz oynandığı yıl şike iddialarıyla gündeme gelmişti. sarı-lacivertlilerin 5-1 kazandığı maç uefa tarafından soruşturulmuştu. o dönem soruşturma kapsamında düzenlenen toplantıya katılan türkiye futbol federasyonu yönetim kurulu üyesi yunus egemenoğlu soruşturmada 7 takım üzerinde durulduğunu ve fenerbahçe’nin, bu takımlar arasında olmadığını söylemişti.
fenerbahçe, uefa avrupa ligi 3. eleme turu ilk maçında macaristan temsilcisi honved'i 5-1 mağlup etti. kadıköy şükrü saracoğlu stadı'nda oynanan karşılaşmada fenerbahçe'nin gollerini 13. dakikada roberto carlos, 29, 40 ve 61. dakikalarda güiza ve 69. dakikada alex kaydederken, honved'in golünü 78. dakikada zsolnai attı.
bu karşılaşmanın rövanşı 6 ağustos 2009 perşembe günü macaristan'ın budapeşte şehrindeki jozsef bozsik stadı'nda oynanacak.
maçtan dakikalar
3. dakikada soldan roberto carlos'un yerden sert ortasında arka direkte gökhan'ın vuruşunda, top kaleci nemeth'de kaldı.
5. dakikada soldan uzun bir korner atışı kullanan hajdu'nun ceza alanı içine gönderdiği topa, ileri çıkan kaleci volkan demirel'den önce abraham'ın kafa vuruşunda, havalanan meşin yuvarlak auta çıktı.
13. dakikada ceza alanı dışından serbest vuruş kullanan roberto carlos, yerden sert ve düzgün bir vuruşla topu filelere göndererek, takımını 1-0 öne geçirdi.
22. dakikada ceza alanı içinde bilica'nın vuruşunda, savunmaya çarpıp havalanın topa ceza alanı sol çaprazında güiza'nın rövaşata vuruşunda, meşin yuvarlak direğin üstüne çarparak auta çıktı.
25. dakikada hrepka'nın soldan uzun pasında savunmanın arkasında ceza alanının sol çaprazında topla buluşan abraham'ın, ileri çıkan kaleci volkan demirel ile karşı karşıya kaldığı pozisyonda bekletmeden vuruşunda, meşin yuvarlak yandan auta gitti.
28. dakikada sol kanatta gökhan'ı çalımlayan abraham'ın ceza alanına girmeden sert vuruşunda, top yandan auta gitti.
29. dakikada gökhan'ın sağdan ortasında ceza alanı içinde güiza, kafa vuruşuyla topu ağlara göndererek, farkı 2'ye çıkardı: 2-0
33. dakikada sağdan kazım'ın ortasında ceza alanı içinde güiza'nın kafa vuruşunda, top yandan auta çıktı.
38. dakikada orta sahadan atılan uzun pasta ceza alanı sağ çarprazında kaleci nemeth ile karşı karşıya kalan alex'in yavaş vuruşunda, kaleciyi geçen topu pastva uzaklaştırdı.
40. dakikada savunmada benjamin'in hatasından topu kapan emre'nin soldan ceza alanına girerek yaptığı ortada, altıpasta topa dokunan güiza meşin yuvarlağı bir kez daha filelere gönderdi: 3-0
karşılaşmanın ilk yarısı 3-0 fenerbahçe'nin üstünlüğüyle sona erdi.
47. dakikada honvedli oyuncular savunmadan çıkmaya çalışırken araya girip topu kapan emre'nin ceza alanı dışından sol çaprazdan sert şutunda, kaleci nemeth topu kornere çeldi.
53. dakikada hajdu ile paslaşarak sağdan ceza alanına giren benjamin'in çaprazdan vuruşunda, meşin yuvarlak kaleci volkan demirel'in müdahalesiyle kornere çıktı.
59. dakikada kazım'ın ceza alanı dışından sert şutunda, kaleci nemeth kontrol edemediği topu kornere çeldi.
61. dakikada fenerbahçe farkı 4'e çıkardı. bu dakikada kazım'ın pasıyla sağdan ceza alanına giren gökhan'ın ortasında, ön direkte topa dokunan güiza, kendisinin 3., takımının ise 4. golünü attı: 4-0
69. dakikada ceza alanı içinde deivid ile paslaşan alex, sol çaprazdan düzgün bir vuruşla topu bir kez daha honved ağlarına gönderdi: 5-0
78. dakikada hajdu'nun sağdan kullandığı korner atışında, ön direkte zsolnai'nin kafa vuruşunda, meşin yuvarlak ağlara gitti: 5-1
87. dakikada alex'in soldan kullandığı korner atışında, ceza alanı içinde mehmet topuz'un kafa vuruşunda, top üstten auta çıktı.
ilk golü atan roberto carlos, gol vuruşu esnasında sakatlanarak oyundan çıktı. roberto carlos’un, beşiktaş ile oynanacak süper kupa final maçında forma giyemeyeceği, durumunun çekilen mr sonuçlarına göre netleşeceği açıklandı.
