halit kıvanç'ın 1983 basımlı "gool diye diye" kitabından;
federal almanya-italya maçı sahiden bir maraton gibiydi. hızıyla, heyecanıyla ve golleriyle.. ingiltere maçından üstün moralle çıkmış almanlar bir yanda, iddialı ve canlı italyanlar öte yanda, nefis bir maç seyrettirmişlerdi. maçın şanssız adamı, beckenbauer'di. alman yıldızı daha başlarda kolundan sakatlanmış, fakat kolu askıda, 90 dakikayı tamamlamıştı. hem de aynı harika futbolu sürdürerek...
hızlı oynatılan film gibiydi italya-almanya mücadelesi.. 1-0 italya önde.. sonra 1-1.. 90 dakikada başka gol yok!. yarım saatlik uzatmada futbol ve gol.. en güzeli ikisinin de.. 30 dakikaya sığan 5 şahane gol.. 2-1 almanlar önde şimdi.. sonra 2-2.. riva sahnede: 3-2 italya galip.. hayır, "kral benim" diyen müller'le: 3-3.. ve nihayet italyanlarda bir değişiklik. eski as rivera giriyor oyuna.. daha ısınmaya fırsat bulamadan top rlvera'ya geliyor vuruyor. gol!. 4-3, maçın sonucu.. italya galip.. italya finalde...
federal almanya, sakat beckenbauer'inden yoksun, ama "dinamo" overath'ıyla bir nefis "üçüncülük maçı oynayacak, uruguay'ı yenerek "dünya üçüncüsü" olacaktı bundan sonra...
ilk basımı 2002 olan christian eichkler'in "futbolun beceriksizleri ansiklopedisi" kitabından;
yamasaki, arturo, perulu hakem, 1970 meksika dünya kupası'nın dillere destan yarı final karşılaşmasında italya lehine verdiği kararla (italya aleyhine en az bir kırmızı kart ve almanya lehine bir penaltıyı görmezden gelmişti) milyonlarca alman taraftan küplere bindirmekle kalmamış, bu sayede büyük alman futbol ozanının kendisi hakkında şiir yazmasına da neden olmuştu. ror wolf ünlü dünya kupası sonelerinde şöyle diyordu:
"catenaccio çatırdıyor. devler sallantıda. mazzola acılar içinde kıvranıyor. seeler kan ağlarken düdükler susuyor. yamasaki teşekkürler sana."
ilk basımı 2002 olan christian eichkler'in "futbolun beceriksizleri ansiklopedisi" kitabından;
albertosi, enrico, 1970 dünya kupası'ndaki meşhur 4-3'lük almanya maçındaki italya milli takım kalecisi hapse girmişti, ama bambaşka bir şey yüzünden. "toto nero"da (kara loto) elebaşı olduğu için iki yıl hapis yatmak zorunda kaldı. bu olay 70'li yılların italyası'nda dünya çapında bir skandal olmuş ve bunun sonucunda ac milan serie b'ye indirilmişti. paolo rossi, 2-2'lik avellino-perugia maçı siparişi nedeniyle üç yıl ceza aldı; milli takım antrenörü enzo bearzot'un kovulmasıyla, iki yıl sonra affedildi -hatta 1982'de dünya şampiyonluğunu ve dünya şampiyonası gol krallığını tattı.
uzun yıllar hafızalardan silinmeyecek bir maçtır. italya henüz maçın başında boninsegna’nın attığı golle almanya karşısında öne geçti ve tüm turnuva boyunca başarıyla uyguladığı “catenaccio” (zincir) sistemine geçti. 90. dakikaya kadar direndi ama bu dakikada italya’da futbol hayatını sürdüren tecrübeli karl heinz schnellinger, alman milli takımı’ndaki ilk ve maçı uzatmaya götüren golü attı. dananın kuyruğu bu dakikadan itibaren koptu ve uzatmalar adete gol düellosu şeklinde geçti. önce gerd müller, ingiltere maçında yaptığı gibi batı almanya’yı öne geçirdi ama ardından burgnich ve riva hemen italya’yı öne geçirdi. gerd müller tekrar beraberliği sağladı ama turnuvada hep yedekten gelip takımını kurtaran rivera, alman defansının hatasını affetmedi. sonuçta italya unutulmaz maçı 4-3 kazanarak finalist oldu.
mexico city'de sıcak havanın zorlaştırdığı bir ortamda italya ile batı almanya karşı karşıya. yarı final maçının daha 8. dakikasında boninsegna, alman savunmasının arasında slalom yaptıktan sonra kaleci sepp maier'in yanından topu ağlara gönderiyor.
maç böyle bitecek denilirken hakemin bitiş düdüğünden hemen önce soldan jürgen grabowski ortalıyor. savunmadan ileri çıkan 4. dünya kupası'nı oynayan karlheinz schnellinger, karambolde eşitliği getiriyor.
uzatmalarda almanlar için şanssız bir an yaşanıyor. ceza alanına hızla girmeye çalışan franz beckenbauer'e kasti bir faul yapılıyor. almanlar'ın eline geçen sadece bir faul atışı. kaiser dimdik tavrıyla çıkan omzunu sargıya aldırıyor ve oyuna devam ediyor. 95. dakikada turnuvanın gol kralı gerd müller'in klas kale ağzı gollerinden biri geliyor... birdenbire takımların yorgunluğu da artınca goller peş peşe yağıyor.
rivera'nın soldan kullandığı serbest atışta defanstan kopup gelen tarcisio burgnich, 2-2'yi buluyor. italyanlar'ın efsane yıldızı riva, uzatmanın ilk devresi biterken italya'yı 3-2 öne geçiriyor. top ceza alanı içindeyken her zaman mutlaka oralarda bulunan gerd müller'in uçarak attığı kafa ile yeniden beraberlik geliyor oyuna. kronometreler 111. dakikayı gösterirken boninsegna solda yine sihirli işler yapıyor. topu geriye çıkardığında bir başka efsane rivera sert vuruyor ve 4-1 yenilecekleri brezilya finali için italya'nın yerini ayırtıyor. almanlar ve kaiser beckenbauer ise dünya şampiyonluğu için 4 yıl daha beklemek zorunda.
12 sporcu ile aynı oyu alan agaunar, 1970 içinde 11 birincilik, 4 ikincilik kazandı
dünya’da ilk kez bir at «yılın sporcusu» seçilmiştir. italyan spor yazarları derneği tarafından düzenlenen «yılın sporcusu» anketinde 11 sporcu ile birlikte yılın sporcusu seçilen atın ismi agaunar’dır ve avrupa hipodromlarında 11 birincilik, 4 ikincilik kazanmıştır.
dernek üyeleri düzenledikleri ankette, harika at agaunar’ında içinde bulunduğu altı sporcu aynı reyi alınca oylamadan vaz geçilmiş ve en çok rey alan ilk 12 sporcu «yılın sporcuları» seçilmişlerdir. böylece ilk defa bir atın da yer aldığı anket büyük ilgi görmüş, genellikle saf kan agaunar’ın insanlar arasındaki yer alması takdir ve sevgi ile karşılanmıştır. 9 yaşında ki agaunar’ın anket sonucu «yılın sporcuları» seçilen diğer sporcular gibi gazeteye imzalı demeç vermesi, o gün gazetenin karaborsaya düşmesinde de büyük rol oynamıştır. sempatik at agaunar’ın gazeteye verdiği demeç şöyledir:
1971 benim için bir veda yılı olacaktır: evet bu yıl, fransa ve almanya’da yarışlara girdikten sonra kızağa çekileceğim. geçtiğimiz yıl içinde sahibime tam sekiz (8) milyon lira kazandırdım. her halde kendisi memnun olmuştur. bu arada 11 birincilik ve 4 ikincilik aldım. ikinci olduğum zamanlar beni hipodromlardaki en büyük rakibim barbahiu geçti. şimdi dediğim gibi fransa’ya son yarışlarımı yapmaya gidiyorum. üne de maı, eılecen eden gibi büyük isimle yarışacağım. sonra yıllardan beri hasret kaldığım çiftliğe çekileceğim. tabii sahibim beni arabaya veya konkurhipiklere vermezse. yaşım ilerledi ömrümün geri kalan tarafını çiftlikte yeşillikler arasından geçirirsem çok mutlu olacağım».
şampiyon ata ile birlikte «yılın sporcuları» anketinde yer alan diğer sporcular şunlardır: rivera (futbolcu), panatta (tenisçi), bitossı (bisikletçi), giunti (otomobil yarışçısı), thoeni (kayakçı), cagnotti (yüzücü), agostini (motosiklet yarışçısı), menenghin (basketbolcu), govonı (atlet), castelli (beyzbolcü) benvenuti (boksör).
not: bilgiyi ankette futbolcu olarak yer alan gianni rivera’nın haberin çıkış tarihine yakın ve gol attığı ilk maça yazdım.
yedekler: ugo ferrante, comunardo niccolai, giorgio puia, dino zoff, lido vieri, antonio juliano, sergio gori, giuseppe furino, pierino prati
teknik direktör: ferruccio valcareggi (ita)
germany fr: sepp maier (gk), karl-heinz schnellinger, franz beckenbauer, willi schulz, berti vogts, uwe seeler (c), wolfgang overath, gerd mueller, bernd patzke (dk. 63 sigi held), hennes loehr (dk. 53 stan libuda), juergen grabowski
yedekler: horst-dieter hoettges, wolfgang weber, helmut haller, klaus fichtel, max lorenz, klaus-dieter sieloff, peter dietrich, manfred manglitz, horst wolter
