maçın ispanyol hakemi ortis de mendibil, önce inter'in endrek frikikten attığı golü geçerli saymış, daha sonra da inter futbolcusu vatandaşı peiro'nun liverpool kalecisi tommy lawrence'ın elleriyle kontrol ettiği topu ayağıyla alıp gol atmasına da ses çıkarmamıştır.
liverpool'un orta saha oyuncusu tommy smith, daha sonradan maç bittikten sonra hakeme saldırıp kendisini soyunma odasına kadar tekmelediğini itiraf etmiştir.
ilk basımı 2002 olan christian eichkler'in "futbolun beceriksizleri ansiklopedisi" kitabından;
solti dezso, adlı macar; 60'lı yıllarda inter milan takımında hakemlerin satın alınmasından sorumluydu. 1965 yılında inter avrupa kupası yarı finalinde fc liverpool karşısında, corso'nun endirekt serbest vuruşu direkt kullanması sonucunda, ingiliz kaleci peiro'nun elindeki topa vurarak bir gol kaydetmişti. ancak bu sadece 60'lı yıllarla has bir şey değildi. italyan kulübü perugia, 1993'te hakem satın aldığı gerekçesiyle suçlandığında, başkan şöyle savunmuştu: "futbolun yüzde 80'i rüşvettir."
76 bin 601 biletli seyircinin izlediği bu maça liverpool; tommy lawrence, chris lawler, ronnie moran, geoff strong, ron yeats, willie stevenson, ıan callaghan, roger hunt, ıan st john, tommy smith, peter thompson onbiriyle sahaya çıkmış.
inter: giuliano sarti; tarcisio burgnich, giacinto facchetti; gianfranco bedin, aristide guarneri, armando picchi (kaptan); jair da costa, alessandro mazzola, joaquín peiró, luis suárez, mario corso
teknik direktör: helenio herrera
fc liverpool: thomas lawrence; christopher lawler, ronald moran; geoffrey strong, ronald yeats (kaptan), william stevenson; ian robert callaghan, roger hunt, ian st.john, thomas smith, peter thompson
çarşamba gecesi milano'da corso, peiro ve facchetti'nin golleriyle liverpool'u 3-0 yenerek kupadan eleyen inter, 27 mayıs'ta kendi sahasında benfica ile oynayacağı final maçında şanslı
ingiltere kupa şampiyonu liverpool'u 3-0 yenen inter, avrupa şampiyon kulüpler turnuası finalini portekiz'in ünlü benfica'sına karşı oynayacaktır.
geçen yıl bu turnuanon şampiyonluğunu kazanmış olan italya'nın takımı, liverpool'a karşı ilk maçım 3-1 kaybettiği halde, milano'daki ikinci maçta bu kaybı telafi etmeyi başarmıştır. «sarti - burgnich, fachetti - bedin, guarneri, picchi - jair, mazzola, peiro, suarez, corso» onbiriyle oynayan inter, 7. dakikada sol açık conio'nun ceza sahası üzerinden çektiği şutla ilk golünü kazanmuş, buna üç dakika geçmeden santrafor peiro'nun attığı ikinci gol izlemiştir.
averajları eşit duruma giren iki takım da ikinci yarıya çok hızlı başlamışlar, fakat iki taraf forvetleri de sonucu değiştirecek hareketi yapamamışlardır. maçın 62. dakikasında inter solbeki fachetti, uzak mesafeden çektiği nefis şutla inter'in finalist olmasını sağlayan golü kaydetmiştir. bundan sonrası çok sert geçen maç da, 3-0 inter'in galibiyeti ve 4-3'lük gol averajıyla, finale kalmasıyla son bulmuştur.
avrupa şampiyon kulüpler finali 27 mayısta milano'da interle benfica arasında oynanacaktır. maçın inter kulübünün şehrinde oynanması, italyanlara bu yıl ki kupayı kazanma şansını da sağlayacağı sanılmaktadır.
3-0'lık maglubiyetten sonra çılgınca eğlenen liverpoollü oyuncular barda rezalet çıkardı
6000 tl tutarındaki hesabı ödemiyen ingilizler, otele polis kordonunda gittiler. facchetti'nin golü bir inter hastasının sevinçten ölümüne sebep oldu
derleyen: doğan şener
inter'in liverpool'ü 3-0 yenerek avrupa şampiyon kulüpler turnuasından elemesinden sonra enteresan olaylar cereyan etmiştir.
ilk müsabakadaki 3-1'lik avantajı koruyamamanın üzüntüsü içinde milanodaki embassy club'ta toplanan ingiliz futbolcuları gece yarısından sabaha kadar içmiş, dansetmiş ve şarkı söylemişlerdir. liverpoor'lü futbolcuların çılgın eğlencesi, hesap pusulası masaya gelip de burunlarına dayandığı vakit birden kesilmiştir. 6000 tl tutan hesabı çok bulan ingilizler bağırıp çağırmağa başlamışlar, az sonra da eşi görülmemiş bir rezalet çıkarmışlardır. işe polis müdahale etmiş ve futbolcuları otellerine kadar götürüp parayı ödemelerini bildirmiştir. hâdise neden sonra bastırılmış ve polisin emri üzerine ingilizler hesabı ödemişlerdir.
sevinçten kalbi durdu
inter - liverpool maçının 62'nci dakikasında facchetti üçüncü golü atınca spoleto'da oturan 59 yaşındaki bir inter taraftarının heyecan ve sevinçten kalbi durmuştur.
küçük kasabada hasta interli olarak tanınan ptello bussotti ismindeki bu demiryolu işçisinin ölümü italya'da büyük üzüntü yaratmıştır.
ınter: giuliano sarti, armando picchi, giacinto facchetti, gianfranco bedin, tarcisio burgnich, aristide guarneri, luis suarez, sandro mazzola, mario corso, jair da costa, peiro
teknik direktörü: helenio herrera
liverpool: tommy lawrence, ronnie moran, chris lawler, ron yeats, tommy smith, ıan callaghan, willie stevenson, ıan st. john, peter thompson, geoff strong, roger hunt
teknik direktörü: bill shankly
gol: (1-0) dk. 8 mario corso (2-0) dk. 9 peiro (3-0) dk. 60 giacinto facchetti
did italian job rob shankly? night of dark deeds at the san siro
liverpool return tonight to the scene of their controversial european cup defeat over 40 years ago. ian herbert asks whether foul play was behind inter's highly suspicious goals
tuesday 11 march 2008 independent.co.uk
san siro, 12 may 1965: a time and a place which are branded across the collective consciousness of liverpool football club and, so it has always been said, haunted bill shankly to his grave. shankly might have been a hardened campaigner when liverpool arrived in milan to face internazionale – as they finally do, once again, tonight – but nothing quite prepared him for the european cup semi-final second leg there or for the spanish referee whose name, to this day, still extracts a flinch of recognition in the pubs around anfield.
no one knew of jose maria ortiz de mendibil before liverpool appeared with the same two-goal, first-leg advantage which they defend tonight, but everyone did by the time shankly's (right) side trooped off after a 3-0 defeat which meant that inter, and not they, would be back at san siro for the final. the suspicion, fuelled by evidence of systematic bribery of referees by italian officials from the 1960s, has always been that liverpool were victims of forces beyond their control that night.
shankly's psychological ruses during liverpool's progression to san siro showed that he was no ingénu where european competition was concerned, even though this was liverpool's first year in the tournament.
ahead of the second-round tie against anderlecht, he described the belgians as "rubbish" and then, having beaten them 3-0 at anfield, promptly admitted they were "one of the best teams in europe". but milan, with a raucous 90,000 capacity crowd in attendance, was something else.
"purple things – smoke bombs – landed on the steps in front of us and bob paisley's clothes were covered in smoke," the liverpool manager recalled in his biography and his words provide a sense of how foreign, in every sense, the place must have seemed. liverpool – 3-1 up from a first leg in which they were buoyed by overcoming leeds 2-1 in the fa cup final three days earlier and in which they had glittered – knew the going would be tough.
the milanese press had somehow taken offence at their parading the fa cup at anfield and described the liverpool fans as "animals." but from the start decisions began going against them. "we didn't seem to be getting anything in our favour," ian st john recalls. "not a throw-in or a free-kick. it was so obvious. we just couldn't get on the ball." the footage of two highly contentious inter goals which followed might be grainy (see web address below) but the frames belong to liverpool legend.
first came a free-kick which should have been indirect, but which inter's corso was allowed to fire direct, left-footed into the goal, past a bewildered tommy lawrence. it is impossible to discern from the footage the extent of liverpool's protest but their anger at the second was unbridled. the winger joaquin peiro hared down the left wing with the ball, only for lawrence to beat him to it, collect on the edge of his area, and run back across his area, bouncing it. peiro sneaked up behind him, hooked it back and scored. it was a precursor of what george best accomplished against gordon banks for northern ireland in may 1971 – but while best's goal was disallowed, peiro's stood.
it has almost been forgotten in the ensuing controversy that st john later found the net for liverpool, though that goal, perhaps inevitably, was disallowed.
"i just remember running through and putting the ball in," says st john. "i don't know what the infringement was supposed to have been." with an away goal, inter had won long before facchetti wrapped things up with a genuine finish.
st john does not recall the referee looking him straight in the eye that night. "i didn't really see him properly," he says. but the same cannot be said for tommy smith, who manhandled de mendibil after the second goal and kicked out at him as the two sides trooped off. "i hoofed him in the left ankle but he just kept on walking, just as he did when i was screaming el bastido at him," smith recalls. "i also dragged him around [to face me] after the second goal but he just fluttered away." just before smith swung his leg, a bottle was also thrown from the crowd which landed inches away from the referee. "i've always said that if it had hit him he would have been unconscious and it might have opened up some inquiry into the whole business of that night," smith says.
so what evidence is there that de mendibil threw the match? perhaps less than legend allows. viewed again, that most controversial second goal does not provide incontrovertible proof of a fix. shankly was adamant that lawrence was fouled as peiro and he tussled for the ball. there are also suggestions a linesman flagged and was ignored. but the footage suggests it was lawrence who barged the italian and that the goalkeeper might also shoulder some blame for the way the winger stole up to pinch the ball back from him. even some of the british press gathered at san siro that night believe lawrence was complacent to run across his area bouncing the ball. "he [did so] casually and neglected what was going on behind him," reported journalist horace yates.
the liverpool fc museum curator, stephen done, believes the events do not present prima facie proof that the referee was deliberately handing the game to inter. "you have to stand back, allow the passions to fade," he says. "in the spirit of fairness, you have to say that stealing the ball as peiro did is gamesmanship, but it was not at the time illegal. the direct free-kick seems more suspicious."
it was yates, among the journalists, who came closest to suggesting malign influences were at play – "this referee was clearly punishing liverpool," he wrote – but that is as severe a panning as the referee got.
reports focused instead on inter's gamesmanship and the partisan crowd. michael charters of the liverpool daily post complained of "time-wasting, sham injuries and interminable back-passing." the paper quoted a liverpool vice chairman complaining that "it is quite obvious that they will never let a british team win the european cup." but there is no evidence from shankly that he believed there was a conspiracy at the time. "in a game like that you hope for sanity from a referee," he told journalists. even in his 1978 biography, shankly, written when awareness of match-fixing was widespread, he had no more to say on the subject than this: "inter beat us 3-0 but not even their players enjoyed the game and we didn't think two of their goals were legal."
it was the investigations which followed which allow de mendibil's conduct to be placed in a criminal context. there had been a long-running practice in italy of sudditanza – literally "subjection" – or a referee favouring big-name teams. but evidence emerged by the late 1960s of more systematic bribery of italian officials. the prime mover was dezso solti, a hungarian fixer who, according to the testimony of a number of officials, worked with inter's secretary angelo moratti to persuade referees to fix matches and allow inter to win. the liverpool match sits right in the middle of a highly dubious period. in 1964 borussia dortmund had a key man sent off in a semi-final at san siro while the linesman gyorgy vadas has told how he was offered enough dollars to buy five mercedes to help fix it for inter to beat real madrid in the 1966 european cup final.
if de mendibil was paid to help inter win, then he took the secret to the grave. but it is the spaniard's extraordinary tolerance of tommy smith's attack which also raises suspicion for mark bushell, a football historian and director of world football exhibitions. "if he had not been got at, then why didn't he red card smith at the end of the game?" bushell asks. "i think the game did fit a pattern of bribery."
the positive outcome, says done, was that the events of that milan night hardened liverpool to the vagaries of europe. "shankly and paisley always said afterwards that you had to be canny in europe and with five european cups since, you have to say the club learnt," he says. "while liverpool prospered, inter won nothing in europe."
avrupa şampiyon kulüpler kapası yarı final maçında benfica, vasas‘ı lizbon'da 4-0 mağlûp ederek finale kalmıştır. diğer finalisti tâyin edecek olan inter - liverpool maçı çarşamba gecesi milano'da oynanacaktır. ilk maçta liverpool geçen yılın şampiyona inter'i 3-1 mağlûp etmiştir.
fifa'da yapılan reform teklifleri içinde gol averajının ve üçüncü maçların kalkması meselesi de var
budapeşte, a.a.
uefa (avrupa futbol birliği) fifa (milletlerarası futbol federasyonu) yürütme komitesinden, bâzı önemli reformların gerçekleştirilmesini istemiştir.
uefa başkan yardımcısı sandor barcs'ın «nep sport» macar gazetesine açıkladığına göre, uefa'nın fifa'dan istediği reformlar şunlardır:
1. fifa kongresi her 4 yılda bir toplanmalı, bu sırada dünya futbolunu 32 üyelik, bir daimi kurul yönetmelidir. kurulda 15 avrupa'lı, 5 güney amerika’lı, 4 orta amerikalı, 4 asya’lı, 4 afrika'lı üye bulunmalıdır.
2. lig maçlarında atılan golün, yenilen gole bölünmesine dayanan gol-averajı kaldırılmalıdır. bunun yerine atılan ve yenen goller anısındaki fark esası kabul edilmelidir.
3. avrupa şampiyon kulüpler turnuasında üçüncü maç kaldırılmalı, iki takım iki maçta eşit puan ve eşit gol durumuna gelirse, bu halde takımlar 5‘er penaltı çekmeli ve galip takım böylece tesbit edilmelidir.
4. avrupa kupa galipleri turnuasında da üçüncü maç kaldırılmalı, eşitlik halinde iki takımdan bundan önceki maçlarında daha çok gol atmış olan galip sayılmalıdır.
5. ofsayt kuralı değiştirilmeli, ofsayt kısmen kaldırılmalıdır.
6. avrupa kupası, milli takımlar karşılaşmaları gerçek bir avrupa futbol şampiyonası haline getirilmeli ve bu şampiyonada derece alacak ilk altı takım dünya kupası finallerine girmelidir.
liverpool'un işini önce seyirci, sonra facchetti bitirdi...
italya, inter'in zaferini kutluyor
abdi ipekçi milâno'dan yazıyor
yüzbine yakın insan «inter, inter» diye bağırıyordu.
italyan gazetecileri «san siro'nun tarihinde böylesine muazzam bir gösteri, bu kadar korkunç bir tezahürat görülmemiştir.» diyorlardı liverpool'a karşı sadece inter değil, bütün italya oynayacaktı sanki. gürültü.. gösteri.. gürültü... gösteri...
ilk maçı 3-1 kazanan liverpool şu iki farklı sonuca rağmen sahaya ürkek, korkak çıktı. sahada göründükleri anda da gürültü bir kaç misli daha arttı. ingiliz futbolcuları tribünlerden sahaya yapılan kasırgadan afallamış, ambale olmuşlardı. sonra, krallar takımı gibi çıktı inter sahaya... italyan seyircileri inter'in avrupa şampiyon kulüpler turnuasından elenmesine razı olmayacaktı. hava bunu gösteriyordu. henüz 7. dakikada solaçık corso müthiş bir frikikle liverpool ağarını sarstı. bunun üzerinden üç dakika geçmeden peiro, liverpool kalecisinin degaja hazırlandığı sırada elinde zıplattığı topu çalıp, boş kaleye ikinci golü atınca, kıyamet koptu.
facchetti’nın volesi
ikinci yarının başında liverpool biraz canlanmıştı. 15-20 dakika kadar inter’e saldırdı. ingiliz takımının yapabildiği bundan ibaretti. inter tekrar üstünlüğü ele geçirdi ve sol bek faccgetti'nin volesiyle liverpool'un işini bitirdi. bundan sonra interliler topu oraya buraya atmaya, oyalanmaya başladılar ve maçı 3-0 bitirerek benfica ile finali oynamaya hak kazandılar.
maçtan sonra milano'da her şey alt, üst oldu dense yeridir. inter taraftarları sabaha kadar şehirde şenlik ve gösterilerine devam ettiler.