tarih: 31 mayıs 1986 cumartesi, azteca stadyumu / meksiko city seyirci: 95.000 kisi hakemler: erik fredriksson (isveç), edgardo codesal mendez (meksika), volker roth (b.almanya)
bulgaristan: borislav mikhailov, radoslav zdravkov, georgi dimitrov (kaptan), nikolai arabov, aleksandar markov, nasko sirakov, anjo sadkov, plamen getov, zivko gospodinov (dk.74 andrej zheliazkov), bojidar ıskrenov (dk.66 kostadin kostadinov), stoicho mladenov. teknik direktör: ívan vutzov (bulgaristan)
italya: giovanni galli, gaetano scirea (kaptan), giuseppe bergomi, pietro vierchowod, antonio cabrini, bruno conti (dk.66 gianluca vialli), fernando de napoli, antonio di gennaro, salvatore bagni, giuseppe galderisi, alessandro altobelli. teknik direktör: enzo bearzot (italya)
ilk basımı 2004 yılında olan halit kıvanç'ın "futbol! bir aşk..." kitabından;
futbolun en büyük heyecanı, en tatlı coşkusu dünya kupası, 1986 yılına kadar on iki kez oynanmış ve on iki ülke bu spor güzelliğine "ev sahipliği" yapma onurunu taşımıştı. aslında bu futbol olayı, organizatör memlekete büyük destek oluyor, hem turistik, hem de ekonomik yönden önemli yararlar sağlıyordu. onun için de kendine güvenen her ülke, bu şampiyonanın finallerini düzenlemek için birbiriyle adeta yarışıyordu. ancak 1986 kupası öncesinde durum bir anda değişti. on altı yıl önce 9. dünya kupası'na ev sahipliği yapmış olan meksika, olayı ne kadar iyi düzenlediğini hatırlatıyor, şimdi de geçirdikleri deprem felaketinin yaralarını sarmak için, 13. dünya kupası'nın da kendilerine verilmesini istiyordu. bu duygusal dilek karşısında dünya futbolunu yöneten kuruluş fifa kayıtsız kalamamıştı. sonuçta sporun insancıl bir hizmet aracı olması yanı düşünülerek, organizasyon meksika'ya verilmişti. aslında 1986 turnuvası kolombiya'da yapılacaktı. fakat bu yoksul ülke ağır yükü taşıyamayacağını dürüst olarak itiraf edip, organizasyondan vazgeçtiğini bildirmişti. buna karşı çıkanlar, "her ülkenin sorunları çok... fıfa yardım kuruluşu mu?.. daha bu finalleri organize etmek için bekleyen kaç ülke varken, meksika'ya ikinci kez şans tanınması doğal değil" diye itiraz edenler çıktı. ancak çoğunluk, yardım amacıyla da olsa, 1970 kupası'nı iyi düzenlemiş olan meksika'ya ikinci şansın verilmesinden yana olunca, karar gerçekleşti.
doğrusu meksikalılara dünya kupası ev sahipliği onurunun ikinci kez verilmesinden bu kadar mutlu olacağını bilemezdim. meksika topraklarına ayak basmamızdan az sonra, "buyrun" diyerek iki günlük özel bir turistik geziye davet etmezler mi? hem de başta beni... müjdeyi trt ekibinden sevgili fahri ikiler getirmişti. meğer adamlar resmen sorup öğrenmişler. "dünya kupası'nı en çok izleyen medya" konukları için iki günlük bir turistik gezi düzenlemişler. meksika '86, futbol dünyasının on üçüncü kupası ise, benim de yerinde canlı canlı izlediğim sekizinci kupamdı. aramızdan çok erken ayrılanlardan sevgili aydın köker'le birlikte iki gün adını bile ezberlemekte zorlandığımız "ikstapa sihuatanahu" diye söylenen bir güzel yerde... aydınla ikimiz, "ya denize girer üşütürsek... ya tropikal sinekler sokarsa... ya sesimiz kısılırsa..." korkusuyla... ve de odamızdan başka serin yer olmayan, gölgesi bile kırk öderecelik o güzel yerde, odamızda oturup efendi efendi tv seyrettik... ve futbol konuştuk. ama turizmin nasıl başarıldığını da orda yakından gördük.
meksika '86'da spiker kardeşlerim aydın köker, tansu polatkan, ilker yasin, murat ünlü, akın göksu maçları anlattılar. ben de yorum ve haberle karışık "ağabey spiker" görevini üstlendim. fahri ikiler haber ve yayın için her yana koştu. arada sevgili mustafa genc'in başarılı yönetmenliğiyle, "işte meksika" adlı iki güzel programı da trt'mize yol hediyesi olarak getirdik.
ilk basımı 2004 yılında olan halit kıvanç'ın "futbol! bir aşk..." kitabından;
31 mayıs günü, azteca stadı'nda görkemli bir açılışla 13. dünya kupası başladı. doğrusu ulusal giysili genç kızlarla erkeklerin dansı dakikalarca alkışlanıyor, hele dansın finalinde kızlarla delikanlıların öpüşmesi, binlerce seyirciyi tribünlerde havaya kaldırıyordu. tabiî bir tribünün bir köşesinde ayağa kalkanlar otururken, yan tribündekilerin kalkması ve tezahüratın bütün tribünleri dolaşması, yani "meksika dalgası", bu görkemi daha da artırıyordu. bu arada meksika federasyonu, ünlü azteca stadı'nın zemini bozulmasın diye, açılıştaki tüm etkinliklerin sahada değil, saha kenannda yapılmasını kararlaştırmış ve öyle yapılmıştı. bu arada takımımızın orada olmayışına üzülürken, bir de fifa'ya dahil ülkelerin bayrakları arasında ay-yıldızlı bayrağımızdaki yanlışlığı fark ederek katmerli üzülmüştük.
13. finallerde bir kural değişikliği de yürürlüğe giriyordu. üst üste iki sarı kart gören futbolcunun bir sonraki maçta oynayamayacağı kuralı, ilk kez burada uygulanacaktı açılış mükemmeldi de, açılış maçındaki futbol aynı güzellikte değildi. bir bakıma 1. turdaki a grubu ilginçti. önceki iki kupanın şampiyonları aynı gruba düşmüşlerdi. italya ile arjantin'in mücadelesi heyecanla bekleniyordu. ne var ki, daha açılış maçında italya'nın ortaya koyduğu futbol ve bulgaristan karşısında 1-1 beraberliği bozamayışı, arjantin'i favori gösterenlerin sayısını bir anda artırmıştı. çünkü bu finallerde yepyeni, hani tam deyimiyle "bomba gibi" bir maradona vardı sahalarda...
(tercüman’ın 1990 basımlı büyük futbol ansiklopedisinden alıntıdır.)
tv’den naklen yayınlanması için maçların öğle saatlarinde oynanması, özellikle futbolcuları perişan etti. maçlar oynanırken, saha kenarından saha içine sık sık buz torbaları atıldı ve 62 derecede futbol oynayan futbolcuların az da olsa serinlemesi sağlandı.
(not: bu maç 1986 dünya kupasının açılış maçı olduğu için buraya yazmayı uygun buldum.)
turnuvanın açılış maçında italya ile bulgaristan 1-1 berabere kaldılar. 1982 dünya kupası'nda italya'nın son golünü atan alessandro altobelli, bu karşılaşmada attığı golle 1986 dünya kupası'nın da ilk golünü atmış oldu.
yardımcı hakemler: edgardo codesal mendez (mex), volker roth (ger)
bulgaria: borislav mihailov (gk), nasko sirakov, nikolai arabov, georgi dimitrov (c), bozhidar iskrenov (dk. 65'), ayan sadkov, stoicho mladenov, zhivko gospodinov (dk. 74'), plamen getov, radoslav zdravkov, aleksandar markov
yedekler: petar petrov, andrei zhelyazkov (+74 kostadin kostadinov), plamen markov, georgi yordanov, vasil dragolov, hristo kolev, boycho velichkov, atanas pashev, ilia dyakov, ilia valov
teknik direktör: ivan vutsov (bul)
italy: giovanni galli (gk), giuseppe bergomi, antonio cabrini, gaetano scirea (c), pietro vierchowod, salvatore bagni, fernando de napoli, antonio di gennaro, bruno conti (dk. 65 gianluca vialli), alessandro altobelli, giuseppe galderisi
yedekler: fulvio collovati, sebastiano nela, roberto tricella, carlo ancelotti, giuseppe baresi, franco tancredi, marco tardelli, paolo rossi, aldo serena, walter zenga