mehmet yüce'nin türk futbol tarihi - birinci cilt: osmanlı melekleri adlı kitabından;
bu senenin son ve mühim olayı istanbul şampiyonu fenerbahçe’nin ilk yurt dışı seyahatidir. çarlık rusya’ya seyahat eden ilk ve tek kulübümüz sarı lacivertlilerdir. bu seyahat ile ilgili son derece tatlı hâtıralar var. spor alemi mecmuasından naklediyorum:
mâzinin şen günleri fenerbahçe kulübünün odesa hatıratı yazan: nüzhet
(...)
odesa’da esasen üç oyun oynadık. fakat sonuncu oyun en heyecanlısı idi. cenubi rusya’nın şampiyon muhtelit timi öyle zannettiğiniz gibi ehemmiyetsiz oyunculardan mürekkeb değildi. bir kere oyunculardan beş tanesi ingiliz’dir. bunlar o kadar serî koşucudurlar ki; içimizden biri, çoğumuz bunlara hiçbir vech ile yetişemiyordu.
hele sol açık bir rus oyuncu vardı ki; mumâileyhe yetişmek hepimiz için adîmülimkân (imkânsız) idi. bu zat pek mahir pek temiz bir oyuncu idi. nasıl tarif edeyim? galatasaray’ın çanakkale şehidi hasnûn merhum’u; daha cesur daha serî olarak telakki ediniz. ve buna daha kuvâ (güçlü) bir vücut tasavvur edin. işte tam bu tipte bir oyuncu...
ingilizler hususiyetle müdafaa hattında büyük işler görüyorlardı. hele kale gibi bir müdafi vardı ki; kolay kolay geçilmiyordu. vuruşları mükemmel ve uzun ve son derece centilmen bir oyuncu idi. meselâ hakemin haksız yere bizim aleyhimizde bir ‘penaltı kik (kick)’ini kasten kalenin ağlan üstünden aşırtacak kadar yüksek vurmuştu.
pek hararetli cereyan eden son oyunda maalesef mağlup olduk. bunun es-bâb-ı adîdesi olabilir. meselâ bunlardan en birincisi rus dilberlerine fazla dadanmış olan çocukların on gün zarfında hayliden hayliye yorulmuş olmaları olabilir. böyle açık bir hayata nisbeten bigâne (yabancı) olan içimizden birçoklan kendilerini hayli yıpratmışlardı. geceleri uykusuzluk, gündüzleri te-nezzühler (gezintiler) ve pek az istirahat elbette insanı yorar. esasen bu nokta rusların da nazar-ı dikkatini celb etmiş olmalı ki; bu hususta birçoklan bizi ikaz ediyorlardı.
her ne hal ise üçüncü oyun galibiyet yerine mağlubiyet ile neticelendi. artık avdet etmek üzere idik, çocukların birçoğu pek kederli idi. çünkü ruslara pek ısınmıştık. sonra şerâit-i hayatiye de pek fena değildi. en iyi bir otelde oturuyor, yiyecek vesaire için pek çok para sarf ediyorduk. bu hayat birkaç ay için herhalde hoşa gitmez bir şey değildi. avdet etmek üzere iken nikoleyef (nikolayevsk)’ten bir davetname aldık. bizi nikoleyef ispor kulüpleri davet ediyorlardı. hamit hüsnü bey efendi’nin etrafını alarak, nihayet biçareyi arzumuza muvafakat etmesi için (fenerbahçe nikoleyefte) nikoleyefe nehir tarikiyle (yoluyla) seyahat ettik.
(...)
fenerbahçe’nin rusya’da yaptığı muvaffakiyetli müsabakaların neticeleri:
12 haziran - 1914 cuma - odesa - shaka 1-1 fenerbahçe 14 haziran - 1914 pazar - odesa - sporting 0-1 fenerbahçe 16 haziran - 1914 salı - odesa - odesa 3-0 fenerbahçe 19 haziran - 1914 cuma - nikolayef - nikolayef 0-1 fenerbahçe 21 haziran - 1914 pazar - nikolayef - nikolayef 0-3 fenerbahçe
