türkiye'de sivil toplum ve milliyetçilik kitabında yer alan, tanıl bora'nın "türkiye'de futbol ve milliyetçilik" başlıklı yazısından;
(...)
tribünlerdeki kendiliğinden ve "banal" milliyetçilik potansiyelinin manipülasyonunda futbol medyasının rolü ihmal edilemez. bugün türkiye'de -büyük gazetelerin okuyucusu çok olan, gayet de hacimli spor sayfalarının yanısıra- iki günlük futbol gazetesi çıkıyor ve bunların günlük toplam satışlarının yaklaşık yarım milyonu buluyor. bu gazetelerin yöneticileri 13 yaşında ilkokul mezunu erkeği ortalama aldıklarını söylüyorlar. fanatik gazetesinin logosunda bir türk bayrağı ve "bu vatan hepimizin" düsturu yer alıyor; buna mukabil ismi ve logosu daha 'masum' görünen fotomaç gazetesinde şovenizm ve maçizmin çok daha belirgin olduğunu söylemeliyiz. futbol medyasının başarı sırrı, puberter-maçist sokak dilini, grotesklikten ve müstechenlikten (obszönität) hiç kaçınmaksızın uyarlamasıdır. bu medya, cinselleştirici bir dil kullanır, izleyen bölümde göreceğimiz gibi şiddet ve cinsel şiddet metaforlarıyla iş görür. ulusal lig düzleminde, oligarşik ("büyük") takımlar bakış açısından rakipleri 'cinsel-nesneleştirme' alışkanlığı vardır. (televizyonların yakşaık beş yıldır en çok izlenen programları arasında yer alan futbol magazinlerinin de bu söylemin 'soft' bir versiyonu olduğunu söyleyebiliriz.) bu medya söylemi, birçok uzman tarafından, türkiye futbol ortamında hooliganizmden daha ciddi bir fanatizm ve şiddet etkeni olarak değerlendiriliyor. hatta haşmet babaoğlu'na göre türkiye'de sosyolojik değil semiyolojik futbol fanatizmi vardır - dilde, işaretler, simgeler, göstergeler düzeyinde kalan, eyleme -en azından söylemin imlediği düzeyde- dökülmeyen bir fanatizm... bu puberter-maçist müstechenlik ve grotesklik, yine aşağıda göreceğimiz gibi, milliyetçi motiflerle eklemlendiğinde doruğa çıkmaktadır. kasım 1988'de galatasaray'a 5-0 yenilen isviçre takımı neuchatel xamax'ın uefa'dan çıkarttığı (daha sonra iptal edilen) hükmen diskalifiye kararı üzerine gazetelerin spor sayfalarında -o zaman özel futbol gazeteleri yoktu- "o.. çocukları", "i..ler" başlığı atmaktan geri durulmaması gibi!
