bugünkü uefa kupası'nın eski ismi pek bir şık: avrupa fuar şehirleri kupası!.. eskişehirspor 1970-71 sezonunda ilk kez bu önemli organizasyona katılıyor. ilk turda rakibi ise ispanya'nın önde gelen takımlarından sevilla...
"sevilla porsuk'ta boğuldu", ilker akgüngör, esquire, ocak 2003'den...
"fc sevilla ki, o dönem la liga'nın en iyi takımlarından biri. avrupa'da mücadele eden ispanyolların gözbebeği. 1905'te kurulmuş köklü bir kulüp olan sevilla'nın karşısında ise darbelerle, ihtilallerle sosyal hayatı küme düşmüş türkiye'de, anadolu'dan başlayan futbol devriminin ateşleyici takımı olan 1965'te kurulmuş olan gencecik eskişehirspor... hikayelerin güzel olması için illa ki bir zengin, bir fakir ya da bir güçlü, bir güçsüz taraf olmalı. iki takımın karşılaşması tam da böyle bir eşleşmeydi..."
ilk tur ilk maçı için hazırlıklar tamamlanıyor ve ispanya'ya uçuluyor. abc gazetesi, 1954 dünya kupası elemeleri'ndeki şansızlıklarına ve maskot franco'ya gönderme yaparak "türkler roma'daki bambinoyu (çocuğu) bulamayacaklar" yazsa da bozkır kentinin soğukkanlı futbolcuları hiç beklemedikleri sıcak bir havayla karşılanıyorlar. öyle ki günün belli saatlerinde 40 dereceye varan sıcaklık yüzünden eses'in takım halinde 20-25 kg. verdiğini yazıyor gazeteler. disiplinli ve devamlı antrenmanlarıyla nam salmış gegiç'in talebelerine şehri gezmek için saatlerce izin vermesine rağmen kimse bu taktik hataya düşmüyor. 5 eylül 1970 tarihindeki maç için bile sahaya ancak maçtan yarım saat önce çıkıyor futbolcular. maç bunaltıcı havanın gölgesinde oynanıyor. işi şansa bırakmak istemeyen sevilla teknik kulübesi, iyi etüt ettiği eskişehirspor'un gole ulaşmasına da izin vermiyor. ilk maçla ilgili düşülecek ilk not, faik sentaşlar'ın verdiği mücadele... kaptan fethi anlatıyor:
"ispanya'da sevilla maçı var. faik'in sol ayak parmağı kırılmış. kaç tane orta yaptı, kaç topa vurduysa hep o ayakla... bugün ayakkabının üzerine kuş tüyü düşen futbolcunun üç ay tedavisi sürüyor. mr'ı çekililiyor. takıma da bir türlü girmek istemiyor. o dönemlerde takımın dışında kalmak bize üzüntü veriyordu..."
maç, eloy'un tek golüyle sona eriyor. akşam eskişehirspor onuruna veriken yemekte konuşan sevilla barosu ve aynı zamanda futbol takımı başkanı cisneros, türkiye'de turu geçeceklerine kesin gözüyle bakan ispanyollar'dan farklı düşündüğünü abc gazetesine yansıyan şu sözlerle açıklıyor: "türk takımı eskişehirspor, ispanya'ya hiç unutulmayacak bir kartvizit bıraktı. bizim işimiz burada bitti. eskişehir'e tur için değil, turist olmak için geleceğiz!.." maçla ilgili en ilginç not ise eskişehirspor'u ispanya'da tek başına destekleyen bir taraftarın varlığı. o yıllarda almanya'da öğrenim gören ve geçtiğimiz yıllarda iki dönem eskişehir ticaret odası başkanlığı görevinde bulunan cahit ışık, maça gidiyor ve koskaca stadtaki tek taraftar olarak eses bayrağını sallıyordu:
"o maçta eses'i tek başıma desteklemenin onurunu yaşadım. hatta ertesi gün tercüman bu tabloyu şu başlıkla resmetmişti: '40 bin kişi oley oley, bir kişi es es es ki ki ki!...' maçtan sonra otele giden futbolcuların otobüsüne ben de binmiştim. yolda herkes, 'yükseklere kar yağdı üşümedin mi, sen bu işin sonunu düşünmedin mi?' şarkısını söylüyordu. hepsi ikinci maç için kendilerinden emindi ve o kadar neşeliydiler ki..."
kafile ertesi gün madrid'e geçiyor ve real madrid'in efsanevi stadı santiaga bernabeu'yu hayranlıkla geziyor. futbolcuların yüzlerindeki ışıltıyı gören gegiç, özellikle fethi'nin yanına gidiyor ve "nasıl fethiciğim, çok güzel bir çim saha değil mi? bu sahada vurmasan da top gider kendiliğinden gol olur değil mi?" diyerek kaptana bir gün önce ramon sanchez pizjuan stadı'nda kaçırdığı yüzde yüzlük golü hatırlatıyor...
ilk basımı 2002 yılında olan yapı kredi'nin "top bir dünyadır" adlı kitabından;
prof. dr. fethi heper'in "türk futbolunda devrim yaratan eskişehirspor efsanesinin başlangıcı" başlıklı yazısından;
1970-71 yılının hazırlık dönemi yine neşe içinde başladı. hazırlık maçlarından sonra ilk yurtdışı resmî maçımızı oynamak üzere ispanya'nın sevilla kentine gittik. burası adana'dan da sıcaktı. otele yerleştikten sonra gegiç bana geldi ve "haydi aslanlarım, bugün hepiniz izinlisiniz. gidin, alışveriş yapın, gezin, eğlenin" dedi. izin konusunda çok cimri olan gegiç'in davranışını pek anlayamadım, ama hemen gidip arkadaşlarıma müjdeyi verdim. klimalı otelin kapısından dışarı çıkan arkadaşlar sıcağı görünce hemen içeri döndüler. sıcaktan dışarı çıkmak mümkün değildi. tabii gegiç'in izin cömertliğinin nedenini anlamıştık.
maç için akşam stada gittiğimizde her yer yine cayır cayır yanıyordu. gece saatlerinde bile ısı 40 derecenin üzerinde idi. oturduğumuz yerde terler boşanıyordu. harika bir maç oynadık. sol bek oynayan faik sol ayağının küçük parmağı kırık olmasına rağmen olağanüstü bir performans sergiledi. iyi oynamamıza rağmen maçı 1-0 kaybettik. maçta kolay bir pozisyonu gole çeviremerniştim. maçtan sonra hepimiz en az beşer kilo zayıflayarak otelimize döndük. sevilla'dan madrid'e geçtik. burada şehri ve re*î madrid'in ünlü bernabeu stadı'nı dolaştık. stadı gezerken, halı gibi çimlerin üzerinde dolaşırken gegiç yanıma yaklaştı ve yugoslav türkçesi ile "fethi'ciğim, bu sahada top kendiliğinden gol olur, değil mi?" diyerek kaçırdığım golü bana hatırlattı.
sevilla: rodri [jose rodriguez], toni [antonio rincon], manuel costa, juan lopez hita, eloy matute, santos bedoya, enrique lora, blanquito [manuel munoz blanco], bernardo acosta, juan lebron (antonio lopez 76'), pedro berruezo. teknik direktör: max merkel.
ilk maç 1 - 30 eylül tarihleri arasında, altay’ın müracaatı reddedildi.
lüksemburg. özel
avrupa fuar şehirleri kupası kur'aları dün çekilmiş ve eskişehirspor'a ispanya'nın sevilla takımı çıkmıştır.
eskişehirspor ile sevilla ilk maçı 1—30 eylül tarihleri arasında ispanya'da oynayacaklardır.
sir stanley rous, uefa başkanı wiederker, uefa genel sekreteri hans bangester'in hazır bulunduğu toplantıda fuar şehirleri kupasına katılmak isteyen 90 takımın durumu görüşülmüş ve bu yıl kupada 64 takımın mücadele etmesi kararlaştırılmıştır. türkiye'den ikinci olarak müracaat eden altay'ın talebi de bu nedenle kabul edilmemiştir.
kupada sekizinci grupta eskişehirspor'dan başka şu takımlar bulunmaktadır:
«hamburg, la gantoise, fiorentina, angouleme, sevilla, chorzow, guimaraea»
ispanyol takımının avusturyalı hocası «türk futbolunu az buçuk bilirim» dedi...
süleyman şalom madrid'den bildiriyor
eskişehirspor'un avrupa fuar şehirleri kupası ilk turundaki rakibi fc sevilla'nın antrenörü max merkel, «rapid’de oynadığım ve 1860 münchen'in antrenörlüğünü vaptığım zaman türkiye'ye gelmiştim. bu nedenle türk futbolunu az buçuk bilirim» demiştir.
halen 51 yaşında bulunan inter ve barcelona kulüpleri tarafından istenen ünlü avusturyalı hoca, önceki yıl birinci lige terfi eden sevilla'yı bir sezon gibi kısa zaman içinde ispanya'nın en sayılı takımları arasına sokmuştur. bugüne dek 1860 münchen ile nürnberg'de antrenörlük yapan max merkel, «öyle sanıyorum ki, başarı bizim olacaktır» şeklinde konuşmuştur.
geçtiğimiz sezon dünya kupasına hazırlanan fas milli takımını 2-0, ligde real madrid'i l-0, barcelona'yı 3-0 yenen sevilla'nın başında bulunan max merkel, takımını her maçtan önce cuma günleri şehirden 15 kilometre uzakta alcala'da kampa almaktadır.
boğa güreşleri ve fiesta’ları ile meşhur sevilla'da ispanyanın en ateşli seyircileri bulunmaktadır.
not: ortak bilgi olduğu için her iki maça da yazdım.
türkiye'yi avrupa kuplarında temsil edecek olan göztepe ve eskişehir'in dün gece alsancak stadında yaptıkları hazırlık maçı 1-1 sona erdi. maçın gollerini 65. dakikada k. ismail ve 63. dakikada fevzi attılar.
eskişehirspor'un fuar şehirleri kupasındaki rakibi sevilla, colomb turnuvasında belçika'nın ünlü takımı standart luttich ile oynadığı son maçı 3—1 kaybetmiştir.
bundan önce rus spartak'a da 3—1 yenilen sevilla'nın formunda büyük düşüklük olduğu görülmüştür. ancak, ispanyol takımı bu yenilgilerin acısını eskişehirspor'dan çıkarmak üzere hummalı bir şekilde maça hazırlanmaktadır. sevilla kulübü başkanı. «futbolculara ültimatom verdim. türk takımına karşı sahadan mutlaka galip ola
«spartak ve s. luttach maçlarında, esk. spor’u düşünerek kendimizi fazla sıkmadık.»
süleyman şalom madrid’den bildiriyor
cumartesi günü avrupa fuar şehirleri kupası ilk tur maçı için eskişehirsporla karşılaşacak olan sevilla futbol takımının antrenörü max merkel, «colombu turnuvasında aldığımız yenilgiler eskişehirspor'u aldatmasın. türk takımını büyük bir sürpriz bekliyor» demiştir.
üç gün içersinde önce rus spartak'a, sonra da belçika'nın standard luttcch takımına aynı skorla 3-1 yenilen sevilla'nın form düşüklüğüne değinen antrenör, «evet takımımız son iki maçında form düşüklüğü gösterdi. ancak bu maçlarda eskişehirspor ie yapacağımız maçı düşünerek kendimizi fazla sıkmadık. 3-1 lik neticeler eskişehirspor’luları rahatlatmasın, çünkü sevilla gerçek kuvvetini türk takımı karşısına koyacaktır» şeklinde konuşmuştur.
öte yandan sevilla futbol takımı dün kendi tesislerinde kampa girmiştir.
türkiye saati ile 22.30 da başlayacak maça, kırmızı - siyahlılar, mümin - abdurrahman, ismail - süreyya, faik, kâmuran, k. burhan - vahap, doğan, fethi, ender, tertibi ile çıkıyor…
süleyman şalom sevilla’dan bildiriyor
eskişehirspor, avrupa fuar şehirleri kupası’ndaki ilk mtihanını bu gece ispanyol rakibi karşısında verecektir.
raman sanchez pizzan stadında mahalli saatle 21.30 (türkiye saatiyle 22.30'da) başlayacak olan maçta kırmızı şimşekler, tur atlama şanslarını daha ziyade revanşa bırakmak için mücadele edeceklerdir. bu bakımdan, eskişehirspor, galibiyet aramak yerine beraberliği muhafaza etmek gayesiyle oynayacaktır.
muhtemel tertipler
luxemburg federasyonuna mensup coling, francen ve düşen hakem üçlüsünün yöneteceği karşılaşmaya taraflar muhtemelen şu tertipleriyle çıkacaklardır:
35 bin kişinin takip edebileceği karşılaşma hakkında. eskişehirspor antrenörü gegiç, «sevilla bizim için kapalı bir kutu. ispanyol takımı ile başabaş bir mücadele yapmaya çalışacağız. hava şartlarının aleyhimize olmasına ve bunaltıcı sıcağa rağmen, futbolcularımız başarıya ulaşmak için doksan dakika varlarını yoklarını ortaya koyacaklar» demiştir.
sevilla antrenörü max merkel ise, «taraftarlarımız bizden galibiyet bekliyor. avantajlı durumdayız. eskişehirspor'un işini kendi sahamızda bitirmek istiyoruz» şeklinde konuşmuştur.
türkler, roma’daki bombinoyu bu defa bulamayacaklardır. . .
süleyman şalom sevilla’dan yazıyor
• ispanyollar, eskişehirspor'un bu gece sevilla ile yapacağı maçta 16 yıl öncenin intikamını alacaklarını söylüyorlar. milli takımımızın 1954 yılında roma’da ispanya'yı dünya kupasından kur'a ile elemesini hâlâ hazmedememiş olmalılar ki. bütün ispanyollar, bu geceki maç öncesinde hep bu olayı anlatıp duruyorlar. ispanya'nın en büyük gazetelerinden biri olan abc’de yer alan bir yazıda da «türkler romadaki bambino’yu bu defa bulamıyacalar» deniyor.
• eskişehirsporlu yöneticelerden aydın begiter, futbolculara alış-veriş yapmalarını yasakladı begiter. eskişehirsporlulara, maç öncesinde, «türkiye'ye götüreceğimiz en kıymetli hediye, bir galibiyet olabilir» diyerek hem alışverişi yasakladığını açıkladı, hem de moral verdi.
• maçın türkiye saatıyla 22.30 da başlıyacak olması eskişehirsporluları oldukça şaşırttı. kırmızı – siyahlı futbolcular, «biz eskişehir’de bu saatte yatağa girerdik. halbuki şindi top oynıyacağız. inşallah sahada uykumuz gelmez» diyorlar.
• eskişehirsporda ismail, doğan, k. burhan ve süreyya ispanyol futbolunu tanıyan oyuncular. bu dört futbolcu. diğerlerine rakiplerini biraz olsun tanıtmaya çalışıyorlar. ismail, doğan, k. burhan ve süreyya'nın arkadaşlarına tekrar tekrar söyledikleri de şunlar «ispanyollar ateşlidir, aman tekmeleşmeye kalkmayın. yarımız sahadan sedye ile çıkarız.»
• sevilla takımı antrenörü max merkel. maç öncesinde futbolcularına bazı tansiyelerde bulunmuş, merkel'in söylediği en enteresan cümle de şu: «aman fark yapalım, yoksa eskişehir'de kurulacak olan tuzaktan kurtulamayız.»
eskişehirspor'un kurucu yöneticilerinden nafiz yazıcıoğlu'nun bu maçla ilgili anısı;
eskişehirspor, sevilla maçı için ispanya'dadır. grupça, ünlü spor mağazası market el cortes ıgles'de gezinmektedirler. şehirde heryer maçın ilanları ile doludur. markette de sık sık fiat indirimlerini bildiren, ve sonları da haliyle para birimleri olan pesetas ile biten anonslar yapılmaktadır. yöneticilerden biri bu anonsları maçın reklamı sanar ve sonunda dayanamayıp müdüriyete şikayete gider: "no besiktas, es es, es es !"
o maç 40 derece sıcakta oynanmış, es es'in takım olarak maç sonrasında tam 14 kilo verdiği görülmüştür. faik, maçı kırık parmakla tamamlamıştır ama o maçta 1-0 yenilgiden de kurtulamamışızdır.
eskişehirspor, avrupa fuar şehirleri kupasındaki ilk imtihanını başarı ile verdi…
kırmızı - şimşek'ler ilk 15 dakikadan sonra dengeyi sağladılar ve rakipleri gibi zaman zaman gol aramaya başladılar.. 29. dakika dolarken de kırmızı - siyah'lılar ilk yarının en önemli fırsatını elde ettiler… ceza sahasına giren fethi müthiş bir şut savurdu, fakat top az farkla avuta çıktı… ilk yarı da bu şekilde 0—0 kapandı…
maçın tek golü
karşılaşmanın ikinci yarısına eskişehirspor sâkin, ispanyollar ise sinirli vl telâşlı bir hava içinde başladılar.. oyun başabaş devam ederken 61. dakikada solaçık berrnezo'nun yaptığı ortayı kaleci mümin ve diğer defans oyuncuları âdeta seyrettiler.. eskişehirspor’luların bir anlık duraklamasından istifade eden ve sahanın en başarılı oyuncusu olarak dikkati çeken eloy da güzel bir şutla sevilla'yı galibiyete yükselten golü attı...
eskişehirspor antrenörü aptullah gegiç, sevilla’ya 1 - 0 yenilen kırmızı siyahlı takıma avrupa fuar şehirleri kupası’nda tur atlama şansının doğduğunu belirttikten sonra «revanş için ümitliyiz. kendi sahamızda alacağımız 2-0 veya 3-1’lik bir galibiyet bize ikinci turun yolunu açacaktır. ikinci tur bizi bekliyor» demiştir.
gegiç,daha sonra «sevilla bugün için ispanya’nın en iyi ekibi. ispanyoş rakibimizi küçümsemiyorum. fakat revanşı kendi sahamızda oynıyacağımız için ümitli olduğumuzu söylüyorum» şeklinde konuşmuştur.
yugoslav antrenör, karşılaşmanın son derece sıcak bir havada oynandığını ifade ettikten sonra, «hava sıcaklığının 40 derece civarında olması bizim için dezavantajdı. son derece sür’atli geçen maçta futbolcularımızın her biri üç, dört kilo zayıfladı. lüksemburglu hakemlerin çok iyi yönettiği karşılaşmadan yine de iyi bir netice ile ayrıldık» diyerek sözlerini bitirmiştir.
avrupa fuar şehirleri kupasında ispanya sevilla takımına 1-0 yenilerek tur atlama şansını elde eden eskişehirspor takımı bu gün uçakla istanbula gelicektir.